13–BOB
Urugʻ sepuvchi haqida masal
1 Oʻsha kuni Iso uydan chiqib, koʻl boʻyiga borib oʻtirdi. 2 Uning atrofida shu qadar koʻp olomon toʻplandiki, U qayiqqa tushib, oʻtirishga majbur boʻldi. Olomon esa koʻl qirgʻogʻida turardi. 3 Iso masal orqali xalqqa koʻp narsalarni oʻrgatdi: “Quloq solinglar! Bir dehqon urugʻ sepgani chiqibdi. 4 U urugʻ sepayotganda baʼzi urugʻlar soʻqmoq yoʻl ustiga tushibdi. Qushlar uchib kelib, urugʻlarni choʻqib ketibdi. 5 Baʼzi urugʻlar tuprogʻi kam toshloqqa tushibdi. Tuproq kam boʻlgani uchun urugʻlar tez koʻkarib chiqibdi. 6 Biroq quyosh chiqqach, qovjirab, ildizi boʻlmagani uchun soʻlib qolibdi. 7 Boshqa urugʻlar tikanlar orasiga tushibdi. Tikanlar oʻsib, urugʻlarni boʻgʻib qoʻyibdi. 8 Yana boshqa urugʻlar esa yaxshi tuproqqa tushibdi. Baʼzilari yuz, baʼzilari oltmish, baʼzilari esa oʻttiz barobar koʻp hosil beribdi. 9 Kimning eshitar qulogʻi boʻlsa, eshitsin!”
Masallarning maqsadi
10 Shundan keyin shogirdlar kelib, Isodan soʻradilar:
— Nega odamlarga masallar bilan gapiryapsiz?
11 U shunday javob berdi: “Osmon Shohligining sirlarini bilish ularga emas, sizlarga berilgan. 12 Zero, kimda bor boʻlsa, unga yana beriladi va unda moʻl–koʻlchilik boʻladi. Ammo kimda yoʻq boʻlsa, bori ham tortib olinadi. 13 Odamlarga masallar bilan gapirayotganimning sababi shuki, ular qarab turib koʻrmaydilar, quloq solib turib, eshitmaydilar va anglamaydilar. 14 Ishayoning bashorati ularda bajo boʻlgan:
«Sizlar tinglab turasiz–u, lekin hech tushunmaysiz,
Qarab turasiz–u, ammo hech anglab yetmaysiz.
15 Zero, bu xalqning aqli oʻtmas boʻlib qoldi,
Quloqlari garang boʻldi,
Koʻzlarini yumib olishdi.
Aks holda, koʻzlari koʻrgan boʻlardi,
Aks holda, quloqlari eshitgan boʻlardi,
Aqllari anglagan boʻlardi,
Yana Menga qaytgan boʻlishardi,
Men ularga shifo bergan boʻlardim.»
16 Sizlar esa nihoyatda baxtlisizlar! Axir, sizlarning koʻzlaringiz koʻradi, quloqlaringiz eshitadi. 17 Sizlarga chinini aytay: qanchadan–qancha paygʻambarlar, qanchadan–qancha solih odamlar siz koʻrganlarni koʻrishni istaganlar, ammo koʻrmaganlar. Sizlar eshitganlaringizni eshitishni ular istaganlar, ammo eshitmaganlar.
Urugʻ sepuvchi haqidagi masalning maʼnosi
18 Urugʻ sepuvchi haqidagi masalning maʼnosini anglab olinglar. 19 Osmon Shohligi toʻgʻrisidagi kalomni eshitgan, ammo tushunib olmagan odamga yovuz shayton kelib, uning yuragiga ekilgan kalomni oʻgʻirlab ketadi. Soʻqmoq yoʻl ustiga tushgan urugʻlar ana shularga ishoradir. 20 Toshloq yerga sepilgan urugʻlar esa shunday odamlarni bildiradi: ular kalomni eshitganda, uni darrov sevinch bilan qabul qiladilar. 21 Lekin ularning ildizi boʻlmagani uchun uzoq vaqtga chidamaydilar. Kalom tufayli qiyinchilik yoki quvgʻinga duchor boʻlishsa, darrov chekinadilar. 22 Tikanlar orasiga sepilgan urugʻlar shunday odamlarni bildiradiki, ular Xudoning kalomini eshitadilar, lekin dunyoning tashvishlari va boylikka oʻchlik kalomni boʻgʻib qoʻyadi, kalom esa samarasiz qoladi. 23 Yaxshi tuproqqa sepilgan urugʻlar esa shunday odamlarni bildiradi: ular kalomni eshitib, uning maʼnosini tushunib oladilar. Ularning baʼzilari yuz barobar, baʼzilari oltmish barobar va baʼzilari oʻttiz barobar moʻl hosil beradilar.”
Begona oʻt haqida masal
24 Iso ularga boshqa bir masal aytib berdi: “Osmon Shohligini oʻz dalasiga yaxshi urugʻ sepgan bir odamning vaziyatiga oʻxshatsa boʻladi. 25 Hamma uxlab yotganda, dushman kelib, bugʻdoyzorga begona oʻt urugʻini sepib ketibdi. 26 Bugʻdoy oʻsib, boshoqlay boshlaganda, begona oʻtlar ham oʻsib chiqibdi. 27 Xizmatkorlar kelib, xoʻjayiniga aytibdilar:
— Xoʻjayin, dalangizga yaxshi urugʻ ekkan edingiz–ku! Manavi begona oʻtlar qayoqdan paydo boʻldi ekan?
28 — Bu dushmanning ishi, — deb javob beribdi xoʻjayin. Xizmatkorlar xoʻjayinga:
— Istasangiz, biz borib oʻsha oʻtlarni yulib tashlaymiz.
29 — Yoʻq, — debdi u, — sizlar begona oʻtlarni yulayotganlaringizda, bugʻdoyni ham qoʻshib yulib olishingiz mumkin. 30 Mayli, oʻrim–yigʻim paytigacha bugʻdoy bilan birga begona oʻtlar ham oʻsaversin. Payti kelganda oʻroqchilarga: “Avval begona oʻtlarni yigʻishtirib, bogʻlanglar–da, yoqib yuboringlar, keyin bugʻdoyni yigʻishtirib, omborxonamga joylanglar”, deyman.”
Xantal urugʻi haqida masal
31 Iso ularga yana boshqa bir masalni aytib berdi: “Osmon Shohligi bir odam oʻz bogʻiga sepgan xantal urugʻiga oʻxshaydi. 32 Xantal urugʻlarning eng maydasi boʻlsa–da, oʻsib chiqqanda, hamma koʻkatlardan baland boʻladi. U shunday daraxt boʻladiki, qushlar uning shoxlariga uya quradi.”
Xamirturush haqida masal
33 Iso ularga boshqa bir masalni ham aytib berdi: “Osmon Shohligi xamirturushga oʻxshaydi. Ayol bir boʻlak xamirturushni bir togʻora unga qorsa ham, hamma xamir oshadi.”
34 Iso bularning hammasini olomonga masallar bilan gapirdi. Ularga hech narsa toʻgʻrisida masalsiz gapirmasdi. 35 Shunday qilib, paygʻambarning quyidagi soʻzlari bajo boʻldi:
“Ogʻzimni masalga ochaman,
Dunyo yaratilgandan beri sir saqlanganlarni
Sizga eʼlon qilaman.”
Begona oʻt haqidagi masalning maʼnosi
36 Shundan keyin Iso olomon oldidan ketib, uyga kirdi. Shogirdlari Isoning oldiga kelib:
— Begona oʻtlar haqidagi masalni bizga tushuntirib bering, — dedilar. 37 Iso shunday javob berdi: “Yaxshi urugʻ sepuvchi Inson Oʻgʻlidir. 38 Dala olamdir, yaxshi urugʻlar — Osmon Shohligining odamlari, begona oʻtlar esa yovuz shaytonning odamlaridir. 39 Begona oʻtlarni sepgan dushman — iblis, oʻrim–yigʻim — oxirzamon, oʻroqchilar esa farishtalardir. 40 Begona oʻtlarni yigʻishtirib, olovda yoqishganday, oxirzamonda ham xuddi shunday voqea yuz beradi. 41 Inson Oʻgʻli Oʻz farishtalarini yuboradi. Farishtalar Uning Shohligidan gunohga undagan hammani va barcha badkirdorlarni yigʻib oladilar. 42 Ularni lovullab turgan oʻchoqqa tashlaydilar. Badkirdorlar u yerda qattiq pushaymon boʻlib, figʻon chekadilar. 43 Shunda solihlar oʻz Otalarining Shohligida quyosh kabi porlaydilar. Kimning eshitar qulogʻi boʻlsa, eshitsin!
Yashirilgan xazina haqida masal
44 Osmon Shohligi dalada yashirilgan xazinaga oʻxshaydi. Bir odam uni topib olibdi. Uni yana yashirib, xursand boʻlganidan bor–yoʻgʻini sotib, u dalani xarid qilibdi.
Qimmatbaho marvarid haqida masal
45 Osmon Shohligi nodir marvarid izlayotgan bir savdogarga oʻxshaydi. 46 Savdogar qimmatbaho marvaridni topganda, bor–yoʻgʻini sotib, marvaridni xarid qilibdi.
Toʻr haqida masal
47 Osmon Shohligi baliqchilar dengizga tashlagan toʻrga oʻxshaydi. Toʻrga turli xil baliqlar tutilibdi. 48 Toʻr toʻlgach, baliqchilar uni qirgʻoqqa tortib chiqarishibdi va oʻtirib, yaxshi baliqlarni savatlarga solishibdi, yomonlarini esa tashlab yuborishibdi. 49 Oxirzamonda ham xuddi shunday boʻladi: farishtalar kelib, fosiqlarni solihlar orasidan ajratib olib, 50 lovullagan oʻchoqqa tashlaydilar. Oʻchoqqa tushganlar qattiq pushaymon boʻlib, figʻon chekadilar.”
51 Iso shogirdlaridan soʻradi:
— Bularning hammasini tushundingizlarmi?
— Tushundik, — deb javob berdi ular. 52 Iso ularga dedi:
— Shunday ekan, Osmon Shohligiga shogird tushgan har bir Tavrot tafsirchisi omboridan ham yangi, ham eski narsalarni olib chiqayotgan uy egasiga oʻxshaydi.
Iso Oʻz yurtida rad etiladi
53 Iso bu masallarni aytib boʻlgach, u yerdan ketdi. 54 U ona shahriga kelib, sinagogada odamlarga taʼlim berdi. Odamlar esa hayratga tushib dedilar:
— Bu Odam shuncha donolikni va moʻjiza koʻrsatish qudratini qayerdan olgan ekan–a? 55 Bu oʻsha duradgorning oʻgʻli emasmi?! Onasining ismi Maryam, ukalari Yoqub, Yusuf, Shimoʻn va Yahudo–ku! 56 Uning singillari ham oramizda yashaydi! Bunday buyuk ishlarni U qanday qilar ekan–a?
57 Odamlar Isodan qattiq xafa boʻldilar. Iso esa ularga dedi:
— Paygʻambar ona shahridan va oʻz uyidan boshqa hamma yerda izzatlanadi.
58 Odamlarning ishonchsizligi tufayli, Iso u yerda hech qanday moʻjiza koʻrsatmadi.
13–BOB
Urugʻ sepuvchi haqida masal
1 Oʻsha kuni Iso uydan chiqib, koʻl boʻyiga borib oʻtirdi. 2 Uning atrofida shu qadar koʻp olomon toʻplandiki, U qayiqqa tushib, oʻtirishga majbur boʻldi. Olomon esa koʻl qirgʻogʻida turardi. 3 Iso masal orqali xalqqa koʻp narsalarni oʻrgatdi: “Quloq solinglar! Bir dehqon urugʻ sepgani chiqibdi. 4 U urugʻ sepayotganda baʼzi urugʻlar soʻqmoq yoʻl ustiga tushibdi. Qushlar uchib kelib, urugʻlarni choʻqib ketibdi. 5 Baʼzi urugʻlar tuprogʻi kam toshloqqa tushibdi. Tuproq kam boʻlgani uchun urugʻlar tez koʻkarib chiqibdi. 6 Biroq quyosh chiqqach, qovjirab, ildizi boʻlmagani uchun soʻlib qolibdi. 7 Boshqa urugʻlar tikanlar orasiga tushibdi. Tikanlar oʻsib, urugʻlarni boʻgʻib qoʻyibdi. 8 Yana boshqa urugʻlar esa yaxshi tuproqqa tushibdi. Baʼzilari yuz, baʼzilari oltmish, baʼzilari esa oʻttiz barobar koʻp hosil beribdi. 9 Kimning eshitar qulogʻi boʻlsa, eshitsin!”
Masallarning maqsadi
10 Shundan keyin shogirdlar kelib, Isodan soʻradilar:
— Nega odamlarga masallar bilan gapiryapsiz?
11 U shunday javob berdi: “Osmon Shohligining sirlarini bilish ularga emas, sizlarga berilgan. 12 Zero, kimda bor boʻlsa, unga yana beriladi va unda moʻl–koʻlchilik boʻladi. Ammo kimda yoʻq boʻlsa, bori ham tortib olinadi. 13 Odamlarga masallar bilan gapirayotganimning sababi shuki, ular qarab turib koʻrmaydilar, quloq solib turib, eshitmaydilar va anglamaydilar. 14 Ishayoning bashorati ularda bajo boʻlgan:
«Sizlar tinglab turasiz–u, lekin hech tushunmaysiz,
Qarab turasiz–u, ammo hech anglab yetmaysiz.
15 Zero, bu xalqning aqli oʻtmas boʻlib qoldi,
Quloqlari garang boʻldi,
Koʻzlarini yumib olishdi.
Aks holda, koʻzlari koʻrgan boʻlardi,
Aks holda, quloqlari eshitgan boʻlardi,
Aqllari anglagan boʻlardi,
Yana Menga qaytgan boʻlishardi,
Men ularga shifo bergan boʻlardim.»
16 Sizlar esa nihoyatda baxtlisizlar! Axir, sizlarning koʻzlaringiz koʻradi, quloqlaringiz eshitadi. 17 Sizlarga chinini aytay: qanchadan–qancha paygʻambarlar, qanchadan–qancha solih odamlar siz koʻrganlarni koʻrishni istaganlar, ammo koʻrmaganlar. Sizlar eshitganlaringizni eshitishni ular istaganlar, ammo eshitmaganlar.
Urugʻ sepuvchi haqidagi masalning maʼnosi
18 Urugʻ sepuvchi haqidagi masalning maʼnosini anglab olinglar. 19 Osmon Shohligi toʻgʻrisidagi kalomni eshitgan, ammo tushunib olmagan odamga yovuz shayton kelib, uning yuragiga ekilgan kalomni oʻgʻirlab ketadi. Soʻqmoq yoʻl ustiga tushgan urugʻlar ana shularga ishoradir. 20 Toshloq yerga sepilgan urugʻlar esa shunday odamlarni bildiradi: ular kalomni eshitganda, uni darrov sevinch bilan qabul qiladilar. 21 Lekin ularning ildizi boʻlmagani uchun uzoq vaqtga chidamaydilar. Kalom tufayli qiyinchilik yoki quvgʻinga duchor boʻlishsa, darrov chekinadilar. 22 Tikanlar orasiga sepilgan urugʻlar shunday odamlarni bildiradiki, ular Xudoning kalomini eshitadilar, lekin dunyoning tashvishlari va boylikka oʻchlik kalomni boʻgʻib qoʻyadi, kalom esa samarasiz qoladi. 23 Yaxshi tuproqqa sepilgan urugʻlar esa shunday odamlarni bildiradi: ular kalomni eshitib, uning maʼnosini tushunib oladilar. Ularning baʼzilari yuz barobar, baʼzilari oltmish barobar va baʼzilari oʻttiz barobar moʻl hosil beradilar.”
Begona oʻt haqida masal
24 Iso ularga boshqa bir masal aytib berdi: “Osmon Shohligini oʻz dalasiga yaxshi urugʻ sepgan bir odamning vaziyatiga oʻxshatsa boʻladi. 25 Hamma uxlab yotganda, dushman kelib, bugʻdoyzorga begona oʻt urugʻini sepib ketibdi. 26 Bugʻdoy oʻsib, boshoqlay boshlaganda, begona oʻtlar ham oʻsib chiqibdi. 27 Xizmatkorlar kelib, xoʻjayiniga aytibdilar:
— Xoʻjayin, dalangizga yaxshi urugʻ ekkan edingiz–ku! Manavi begona oʻtlar qayoqdan paydo boʻldi ekan?
28 — Bu dushmanning ishi, — deb javob beribdi xoʻjayin. Xizmatkorlar xoʻjayinga:
— Istasangiz, biz borib oʻsha oʻtlarni yulib tashlaymiz.
29 — Yoʻq, — debdi u, — sizlar begona oʻtlarni yulayotganlaringizda, bugʻdoyni ham qoʻshib yulib olishingiz mumkin. 30 Mayli, oʻrim–yigʻim paytigacha bugʻdoy bilan birga begona oʻtlar ham oʻsaversin. Payti kelganda oʻroqchilarga: “Avval begona oʻtlarni yigʻishtirib, bogʻlanglar–da, yoqib yuboringlar, keyin bugʻdoyni yigʻishtirib, omborxonamga joylanglar”, deyman.”
Xantal urugʻi haqida masal
31 Iso ularga yana boshqa bir masalni aytib berdi: “Osmon Shohligi bir odam oʻz bogʻiga sepgan xantal urugʻiga oʻxshaydi. 32 Xantal urugʻlarning eng maydasi boʻlsa–da, oʻsib chiqqanda, hamma koʻkatlardan baland boʻladi. U shunday daraxt boʻladiki, qushlar uning shoxlariga uya quradi.”
Xamirturush haqida masal
33 Iso ularga boshqa bir masalni ham aytib berdi: “Osmon Shohligi xamirturushga oʻxshaydi. Ayol bir boʻlak xamirturushni bir togʻora unga qorsa ham, hamma xamir oshadi.”
34 Iso bularning hammasini olomonga masallar bilan gapirdi. Ularga hech narsa toʻgʻrisida masalsiz gapirmasdi. 35 Shunday qilib, paygʻambarning quyidagi soʻzlari bajo boʻldi:
“Ogʻzimni masalga ochaman,
Dunyo yaratilgandan beri sir saqlanganlarni
Sizga eʼlon qilaman.”
Begona oʻt haqidagi masalning maʼnosi
36 Shundan keyin Iso olomon oldidan ketib, uyga kirdi. Shogirdlari Isoning oldiga kelib:
— Begona oʻtlar haqidagi masalni bizga tushuntirib bering, — dedilar. 37 Iso shunday javob berdi: “Yaxshi urugʻ sepuvchi Inson Oʻgʻlidir. 38 Dala olamdir, yaxshi urugʻlar — Osmon Shohligining odamlari, begona oʻtlar esa yovuz shaytonning odamlaridir. 39 Begona oʻtlarni sepgan dushman — iblis, oʻrim–yigʻim — oxirzamon, oʻroqchilar esa farishtalardir. 40 Begona oʻtlarni yigʻishtirib, olovda yoqishganday, oxirzamonda ham xuddi shunday voqea yuz beradi. 41 Inson Oʻgʻli Oʻz farishtalarini yuboradi. Farishtalar Uning Shohligidan gunohga undagan hammani va barcha badkirdorlarni yigʻib oladilar. 42 Ularni lovullab turgan oʻchoqqa tashlaydilar. Badkirdorlar u yerda qattiq pushaymon boʻlib, figʻon chekadilar. 43 Shunda solihlar oʻz Otalarining Shohligida quyosh kabi porlaydilar. Kimning eshitar qulogʻi boʻlsa, eshitsin!
Yashirilgan xazina haqida masal
44 Osmon Shohligi dalada yashirilgan xazinaga oʻxshaydi. Bir odam uni topib olibdi. Uni yana yashirib, xursand boʻlganidan bor–yoʻgʻini sotib, u dalani xarid qilibdi.
Qimmatbaho marvarid haqida masal
45 Osmon Shohligi nodir marvarid izlayotgan bir savdogarga oʻxshaydi. 46 Savdogar qimmatbaho marvaridni topganda, bor–yoʻgʻini sotib, marvaridni xarid qilibdi.
Toʻr haqida masal
47 Osmon Shohligi baliqchilar dengizga tashlagan toʻrga oʻxshaydi. Toʻrga turli xil baliqlar tutilibdi. 48 Toʻr toʻlgach, baliqchilar uni qirgʻoqqa tortib chiqarishibdi va oʻtirib, yaxshi baliqlarni savatlarga solishibdi, yomonlarini esa tashlab yuborishibdi. 49 Oxirzamonda ham xuddi shunday boʻladi: farishtalar kelib, fosiqlarni solihlar orasidan ajratib olib, 50 lovullagan oʻchoqqa tashlaydilar. Oʻchoqqa tushganlar qattiq pushaymon boʻlib, figʻon chekadilar.”
51 Iso shogirdlaridan soʻradi:
— Bularning hammasini tushundingizlarmi?
— Tushundik, — deb javob berdi ular. 52 Iso ularga dedi:
— Shunday ekan, Osmon Shohligiga shogird tushgan har bir Tavrot tafsirchisi omboridan ham yangi, ham eski narsalarni olib chiqayotgan uy egasiga oʻxshaydi.
Iso Oʻz yurtida rad etiladi
53 Iso bu masallarni aytib boʻlgach, u yerdan ketdi. 54 U ona shahriga kelib, sinagogada odamlarga taʼlim berdi. Odamlar esa hayratga tushib dedilar:
— Bu Odam shuncha donolikni va moʻjiza koʻrsatish qudratini qayerdan olgan ekan–a? 55 Bu oʻsha duradgorning oʻgʻli emasmi?! Onasining ismi Maryam, ukalari Yoqub, Yusuf, Shimoʻn va Yahudo–ku! 56 Uning singillari ham oramizda yashaydi! Bunday buyuk ishlarni U qanday qilar ekan–a?
57 Odamlar Isodan qattiq xafa boʻldilar. Iso esa ularga dedi:
— Paygʻambar ona shahridan va oʻz uyidan boshqa hamma yerda izzatlanadi.
58 Odamlarning ishonchsizligi tufayli, Iso u yerda hech qanday moʻjiza koʻrsatmadi.
