12–BOB
Fisih ziyofati va Xamirturushsiz non bayrami toʻgʻrisida koʻrsatmalar
1 Muso bilan Horun Misrda yashar ekanlar, Egamiz ularga quyidagi koʻrsatmalarni berdi:
Fisih ziyofati
2 “Bu oy sizlar uchun ilk oy — yilning birinchi oyi boʻladi . 3 Isroil xalqining butun jamoasiga yetkazinglar: shu oyning oʻninchi kunida oila boshliqlari bitta qoʻzi yoki uloqcha tanlaydi. Buni xonadondagilar tanovul qiladi. 4 Bitta jonliq bir oilaga koʻplik qiladigan boʻlsa, oila aʼzolarining soni va bir odam tanovul qiladigan goʻsht miqdori hisoblab chiqiladi. Soʻngra oʻsha oila jonliq goʻshtini yonidagi qoʻshnisi bilan boʻlishadi. 5 Nuqsonsiz, bir yashar erkak jonliqni tanlab olinglar. 6 Birinchi oyning oʻn toʻrtinchi kuni kechqurungacha qoʻzilarni alohida saqlanglar. Soʻngra Isroil xalqi jamoasining har bir xonadoni oʻzining qoʻzisini soʻyishi lozim. 7 Soʻng ular qurbonlikning qonidan olib, qurbonlik goʻshti tanovul qilinadigan uyning eshigi kesakisi yonlariga va tepasiga surtishsin. 8 Oʻsha kuni kechqurun goʻshtni olovda pishirishsin va oʻsha goʻshtni, xamirturushsiz non hamda taxir oʻtlarni tanovul qilishsin. 9 Qurbonlik goʻshtining suvda qaynatilganini yoki xomini tanovul qilishmasin. Kalla–pocha va ichak–chovoqlarini olovda pishirib yeyishsin. 10 Goʻshtdan ertalabgacha qolmasin. Agar ortib qolsa, ertalabga qoldirmay olovda kuydiringlar. 11 Goʻshtni tanovul qilayotganingizda, shay turinglar. Chorigʻingiz oyogʻingizda, tayogʻingiz qoʻlingizda boʻlsin, tez–tez yenglar. Men, Egangizga bagʻishlangan Fisih qurbonligi shudir.
12 Oʻsha tunda Men Misrning bu boshidan narigi boshigacha oʻtib, insonlarning har bir toʻngʻich oʻgʻillarini ham, chorvaning birinchi erkak bolasini ham oʻldiraman. Men, Egangiz, Misrning hamma xudolariga qarshi hukmni ijro etaman. 13 Eshiklaringizning kesakisiga surtilgan qon yashayotgan uylaringizni belgilaydi. Qonni koʻrib, sizlarni chetlab oʻtaman. Men Misrni jazolaganimda, oʻlat ofatidan sizlar omon qolasizlar.
Xamirturushsiz non bayrami
14 Bu kunni sizlar to abad esda tutishlaringiz lozim. Har yili bu kunni Men, Egangizga atalgan bayram qilib nishonlanglar. Bu bayram avlodlaringiz osha doimiy qonun–qoida boʻlib qolsin. 15 Oʻsha yetti kun davomida xamirturushsiz non tanovul qilinglar. Birinchi kuniyoq uylaringizdagi xamirturushni yoʻqotinglar. Kimki yetti kun davomida xamirturush qoʻshilgan non tanovul qilsa, u Isroil xalqi orasidan yoʻq qilinadi. 16 Bayramning birinchi kuni ham, yettinchi kuni ham butun xalq muqaddas yigʻinga kelishi lozim. Shu kunlari, ovqat tayyorlashdan tashqari, hech qanday ish qilmanglar.
17 Xamirturushsiz non bayramini har yili nishonlaysizlar, chunki aynan oʻsha kuni Men sizlarning oilalaringizni va qabilalaringizni Misrdan olib chiqqanman. Bu bayram avlodlaringiz osha nishonlanib, doimiy qonun–qoida boʻlib qolsin. 18 Birinchi oyning oʻn toʻrtinchi kuni kechqurundan boshlab shu oyning yigirma birinchi kuni kechqurungacha xamirturushsiz non tanovul qilinglar. 19 Uylaringizda oʻsha yetti kun davomida aslo xamirturush boʻlmasin. Kimki xamirturush qoʻshilgan non tanovul qilsa, u asli Isroil naslidanmi, musofirmi, baribir, Isroil xalqining jamoasidan yoʻq qilinadi. 20 Xamirturush qoʻshilgan nonni hech tanovul qilmanglar. Qayerda yashasangizlar ham, xamirturushsiz non tanovul qilinglar.”
Ilk Fisih ziyofati
21 Shundan keyin Muso Isroilning hamma oqsoqollarini chaqirtirib, ularga dedi:
— Har bir xonadonga shunday deb aytinglar: “Oilangiz uchun bittadan qoʻzi yoki uloqcha tanlab olib, Fisih ziyofatiga qurbonlik qilinglar . 22 Keyin issop oʻtidan bir tutam olib, idishdagi qurbonlik qoniga botiringlar. Qonni uylaringiz eshigi kesakisining yonlariga va tepasiga surtinglar. Tonggacha birortangiz uyingizdan chiqmanglar. 23 Chunki Egamiz Misr yurti boʻylab oʻtib, Misrliklarning toʻngʻich oʻgʻillarini nobud qiladi. U eshiklaringizning kesakisidagi qonni koʻrib, uylaringizni chetlab oʻtib ketadi. Azroil uylaringizga kirib, sizlarning toʻngʻich oʻgʻillaringizni nobud qilishiga Egamiz yoʻl qoʻymaydi. 24 Oʻzlaringiz ham, avlodlaringiz ham bu rasm–rusumlarga to abad rioya qilishlaringiz lozim. 25 Egamiz sizlarga beraman, deb vaʼda qilgan yurtga kirganlaringizdan keyin ham, bu udumni nishonlayveringlar. 26 Bolalaringiz sizlardan:
— Bu udumning maʼnosi nima? — deb soʻraganlarida, shunday javob beringlar:
27 — Bu Egamizga bagʻishlangan Fisih qurbonligidir. Egamiz Misrliklarning toʻngʻich oʻgʻillarini halok qilganda, Misrdagi Isroil xalqining uylarini chetlab oʻtib ketdi. Shunday qilib, bizning xonadonlarimizni omon saqlab qoldi.”
Shunda Isroil oqsoqollari egilib, sajda qildi. 28 Soʻngra ular borib, Egamizning Musoga va Horunga bergan amri boʻyicha ish tutdilar.
Oʻninchi falokat: jamiki toʻngʻich erkak zoti nobud boʻladi
29 Egamiz yarim kechasi Misrliklarning jamiki toʻngʻichlarini — taxtda oʻtirgan firʼavnning toʻngʻich oʻgʻlidan tortib, zindonda yotgan asirning toʻngʻich oʻgʻligacha oʻldirdi. Hamma chorvaning birinchi erkak bolasini ham nobud qildi. 30 Oʻsha kecha firʼavn, uning hamma aʼyonlari va butun Misr xalqi uygʻonib ketdi. Butun Misrni qattiq dod–faryod tutdi. Odam nobud boʻlmagan birorta xonadon yoʻq edi. 31 Oʻsha tundayoq firʼavn Muso bilan Horunni chaqirtirib aytdi:
— Oʻzlaringiz ham, Isroil xalqingiz ham yoʻqolinglar! Mening yurtimdan chiqib ketinglar! Oʻzlaringiz aytganingizday, borib Egangizga sajda qilaveringlar. 32 Mol–qoʻylaringizni ham olib ketinglar. Ammo ketayotganingizda, meni duo qilinglar.
33 “Isroil xalqi yurtimizdan tezroq chiqib ketsin, agar chiqib ketmasa, hammamiz oʻlib ketamiz”, deb Misrliklar ularni qistovga oldilar. 34 Shunday qilib, Isroil xalqi kiyim–kechaklariga oʻralgan xamirturush qoʻshilmagan xamir toʻla togʻoralarini olib, yelkalariga ortishdi. 35 Isroil xalqi Musoning aytganini qilib, Misrliklardan oltin va kumush taqinchoqlar, kiyim–kechaklar soʻrab olishdi. 36 Egamiz Misrliklarni shunday qildiki, ular Isroil xalqiga iltifot koʻrsatdilar. Isroil xalqi nima soʻrasa, ular berdilar. Shu yoʻl bilan Isroil xalqi, gʻolib lashkarday, Misrliklarning boyliklarini olib ketdi.
Isroil xalqi Misrdan chiqib ketadi
37 Isroil xalqi Ramzesdan Suxotga qarab yayov yoʻlga chiqdi. Ular 600.000 tacha erkak boʻlib, ayollar va bolalar bu hisobga kirmasdi. 38 Son–sanoqsiz begona xalqlar, koʻplab mol–qoʻylar ham ular bilan birga ketdi. 39 Isroil xalqi Misrdan olib chiqqan xamirturushsiz xamirdan patir non yopdilar. Ular Misrdan shunchalik tez chiqib ketdilarki, yoʻlga yegulik tayyorlagani vaqt topolmagandilar.
40 Isroil xalqi Misrda 430 yil yashadi. 41 430 yilning oxirgi kunida Egamizning xalqiga qarashli boʻlgan hamma qabilalar Misrdan chiqib ketishdi. 42 Oʻsha kuni kechasi Egamiz xalqiga posbonlik qilib, ularni Misrdan olib chiqqan edi. Shu sababdan Isroil xalqi ham avlodlar osha, har yili oʻsha tunni Egamizga bagʻishlab, bayram qilishlari kerak.
Fisih ziyofati toʻgʻrisida qonun–qoidalar
43 Keyin Egamiz Muso bilan Horunga aytdi: “Sizlar rioya qilishingiz lozim boʻlgan Fisih ziyofatining qonun–qoidalari quyidagichadir:
Isroil xalqiga qondosh boʻlmagan odam Fisih taomidan tanovul qilmaydi. 44 Lekin sotib olgan qullaringiz sunnat qilingandan keyin Fisih taomidan tanovul qilsa boʻladi. 45 Musofirlar va mardikorlar ham bu taomdan tanovul qilishmaydi.
46 Taomlar qaysi uyda tayyorlangan boʻlsa, hammasi oʻsha uyda tanovul qilinishi lozim. Tashqariga taom olib chiqilmaydi. Fisih ziyofatiga atab qurbonlik qilingan birorta ham hayvonning suyagi sindirilmaydi.
47 Isroil xalqining butun jamoasi Fisih ziyofatini nishonlaydi. 48 Yonlaringizdagi biror musofir Men, Egangizga bagʻishlangan Fisih ziyofatini nishonlamoqchi boʻlsa, oldin uning xonadonidagi hamma erkaklar sunnat qilinishi lozim. Shundan keyingina Isroil xalqiga mansub boʻlgan odamday, Isroil jamoasiga qoʻshilib, Fisih ziyofatini nishonlaydi. Sunnat qilinmaganlarning hech qaysisi Fisih taomidan tanovul qilishi mumkin emas. 49 Shu yerning tub aholisi uchun ham, oralaringizda yashayotgan musofir uchun ham qonun oʻshadir.”
50 Egamizning Muso va Horun orqali bergan qonun–qoidalarini Isroil xalqi bajardilar. 51 Shunday qilib, oʻsha kuniyoq Egamiz Isroil oilalarini va qabilalarini Misrdan olib chiqdi.
12–BOB
Fisih ziyofati va Xamirturushsiz non bayrami toʻgʻrisida koʻrsatmalar
1 Muso bilan Horun Misrda yashar ekanlar, Egamiz ularga quyidagi koʻrsatmalarni berdi:
Fisih ziyofati
2 “Bu oy sizlar uchun ilk oy — yilning birinchi oyi boʻladi . 3 Isroil xalqining butun jamoasiga yetkazinglar: shu oyning oʻninchi kunida oila boshliqlari bitta qoʻzi yoki uloqcha tanlaydi. Buni xonadondagilar tanovul qiladi. 4 Bitta jonliq bir oilaga koʻplik qiladigan boʻlsa, oila aʼzolarining soni va bir odam tanovul qiladigan goʻsht miqdori hisoblab chiqiladi. Soʻngra oʻsha oila jonliq goʻshtini yonidagi qoʻshnisi bilan boʻlishadi. 5 Nuqsonsiz, bir yashar erkak jonliqni tanlab olinglar. 6 Birinchi oyning oʻn toʻrtinchi kuni kechqurungacha qoʻzilarni alohida saqlanglar. Soʻngra Isroil xalqi jamoasining har bir xonadoni oʻzining qoʻzisini soʻyishi lozim. 7 Soʻng ular qurbonlikning qonidan olib, qurbonlik goʻshti tanovul qilinadigan uyning eshigi kesakisi yonlariga va tepasiga surtishsin. 8 Oʻsha kuni kechqurun goʻshtni olovda pishirishsin va oʻsha goʻshtni, xamirturushsiz non hamda taxir oʻtlarni tanovul qilishsin. 9 Qurbonlik goʻshtining suvda qaynatilganini yoki xomini tanovul qilishmasin. Kalla–pocha va ichak–chovoqlarini olovda pishirib yeyishsin. 10 Goʻshtdan ertalabgacha qolmasin. Agar ortib qolsa, ertalabga qoldirmay olovda kuydiringlar. 11 Goʻshtni tanovul qilayotganingizda, shay turinglar. Chorigʻingiz oyogʻingizda, tayogʻingiz qoʻlingizda boʻlsin, tez–tez yenglar. Men, Egangizga bagʻishlangan Fisih qurbonligi shudir.
12 Oʻsha tunda Men Misrning bu boshidan narigi boshigacha oʻtib, insonlarning har bir toʻngʻich oʻgʻillarini ham, chorvaning birinchi erkak bolasini ham oʻldiraman. Men, Egangiz, Misrning hamma xudolariga qarshi hukmni ijro etaman. 13 Eshiklaringizning kesakisiga surtilgan qon yashayotgan uylaringizni belgilaydi. Qonni koʻrib, sizlarni chetlab oʻtaman. Men Misrni jazolaganimda, oʻlat ofatidan sizlar omon qolasizlar.
Xamirturushsiz non bayrami
14 Bu kunni sizlar to abad esda tutishlaringiz lozim. Har yili bu kunni Men, Egangizga atalgan bayram qilib nishonlanglar. Bu bayram avlodlaringiz osha doimiy qonun–qoida boʻlib qolsin. 15 Oʻsha yetti kun davomida xamirturushsiz non tanovul qilinglar. Birinchi kuniyoq uylaringizdagi xamirturushni yoʻqotinglar. Kimki yetti kun davomida xamirturush qoʻshilgan non tanovul qilsa, u Isroil xalqi orasidan yoʻq qilinadi. 16 Bayramning birinchi kuni ham, yettinchi kuni ham butun xalq muqaddas yigʻinga kelishi lozim. Shu kunlari, ovqat tayyorlashdan tashqari, hech qanday ish qilmanglar.
17 Xamirturushsiz non bayramini har yili nishonlaysizlar, chunki aynan oʻsha kuni Men sizlarning oilalaringizni va qabilalaringizni Misrdan olib chiqqanman. Bu bayram avlodlaringiz osha nishonlanib, doimiy qonun–qoida boʻlib qolsin. 18 Birinchi oyning oʻn toʻrtinchi kuni kechqurundan boshlab shu oyning yigirma birinchi kuni kechqurungacha xamirturushsiz non tanovul qilinglar. 19 Uylaringizda oʻsha yetti kun davomida aslo xamirturush boʻlmasin. Kimki xamirturush qoʻshilgan non tanovul qilsa, u asli Isroil naslidanmi, musofirmi, baribir, Isroil xalqining jamoasidan yoʻq qilinadi. 20 Xamirturush qoʻshilgan nonni hech tanovul qilmanglar. Qayerda yashasangizlar ham, xamirturushsiz non tanovul qilinglar.”
Ilk Fisih ziyofati
21 Shundan keyin Muso Isroilning hamma oqsoqollarini chaqirtirib, ularga dedi:
— Har bir xonadonga shunday deb aytinglar: “Oilangiz uchun bittadan qoʻzi yoki uloqcha tanlab olib, Fisih ziyofatiga qurbonlik qilinglar . 22 Keyin issop oʻtidan bir tutam olib, idishdagi qurbonlik qoniga botiringlar. Qonni uylaringiz eshigi kesakisining yonlariga va tepasiga surtinglar. Tonggacha birortangiz uyingizdan chiqmanglar. 23 Chunki Egamiz Misr yurti boʻylab oʻtib, Misrliklarning toʻngʻich oʻgʻillarini nobud qiladi. U eshiklaringizning kesakisidagi qonni koʻrib, uylaringizni chetlab oʻtib ketadi. Azroil uylaringizga kirib, sizlarning toʻngʻich oʻgʻillaringizni nobud qilishiga Egamiz yoʻl qoʻymaydi. 24 Oʻzlaringiz ham, avlodlaringiz ham bu rasm–rusumlarga to abad rioya qilishlaringiz lozim. 25 Egamiz sizlarga beraman, deb vaʼda qilgan yurtga kirganlaringizdan keyin ham, bu udumni nishonlayveringlar. 26 Bolalaringiz sizlardan:
— Bu udumning maʼnosi nima? — deb soʻraganlarida, shunday javob beringlar:
27 — Bu Egamizga bagʻishlangan Fisih qurbonligidir. Egamiz Misrliklarning toʻngʻich oʻgʻillarini halok qilganda, Misrdagi Isroil xalqining uylarini chetlab oʻtib ketdi. Shunday qilib, bizning xonadonlarimizni omon saqlab qoldi.”
Shunda Isroil oqsoqollari egilib, sajda qildi. 28 Soʻngra ular borib, Egamizning Musoga va Horunga bergan amri boʻyicha ish tutdilar.
Oʻninchi falokat: jamiki toʻngʻich erkak zoti nobud boʻladi
29 Egamiz yarim kechasi Misrliklarning jamiki toʻngʻichlarini — taxtda oʻtirgan firʼavnning toʻngʻich oʻgʻlidan tortib, zindonda yotgan asirning toʻngʻich oʻgʻligacha oʻldirdi. Hamma chorvaning birinchi erkak bolasini ham nobud qildi. 30 Oʻsha kecha firʼavn, uning hamma aʼyonlari va butun Misr xalqi uygʻonib ketdi. Butun Misrni qattiq dod–faryod tutdi. Odam nobud boʻlmagan birorta xonadon yoʻq edi. 31 Oʻsha tundayoq firʼavn Muso bilan Horunni chaqirtirib aytdi:
— Oʻzlaringiz ham, Isroil xalqingiz ham yoʻqolinglar! Mening yurtimdan chiqib ketinglar! Oʻzlaringiz aytganingizday, borib Egangizga sajda qilaveringlar. 32 Mol–qoʻylaringizni ham olib ketinglar. Ammo ketayotganingizda, meni duo qilinglar.
33 “Isroil xalqi yurtimizdan tezroq chiqib ketsin, agar chiqib ketmasa, hammamiz oʻlib ketamiz”, deb Misrliklar ularni qistovga oldilar. 34 Shunday qilib, Isroil xalqi kiyim–kechaklariga oʻralgan xamirturush qoʻshilmagan xamir toʻla togʻoralarini olib, yelkalariga ortishdi. 35 Isroil xalqi Musoning aytganini qilib, Misrliklardan oltin va kumush taqinchoqlar, kiyim–kechaklar soʻrab olishdi. 36 Egamiz Misrliklarni shunday qildiki, ular Isroil xalqiga iltifot koʻrsatdilar. Isroil xalqi nima soʻrasa, ular berdilar. Shu yoʻl bilan Isroil xalqi, gʻolib lashkarday, Misrliklarning boyliklarini olib ketdi.
Isroil xalqi Misrdan chiqib ketadi
37 Isroil xalqi Ramzesdan Suxotga qarab yayov yoʻlga chiqdi. Ular 600.000 tacha erkak boʻlib, ayollar va bolalar bu hisobga kirmasdi. 38 Son–sanoqsiz begona xalqlar, koʻplab mol–qoʻylar ham ular bilan birga ketdi. 39 Isroil xalqi Misrdan olib chiqqan xamirturushsiz xamirdan patir non yopdilar. Ular Misrdan shunchalik tez chiqib ketdilarki, yoʻlga yegulik tayyorlagani vaqt topolmagandilar.
40 Isroil xalqi Misrda 430 yil yashadi. 41 430 yilning oxirgi kunida Egamizning xalqiga qarashli boʻlgan hamma qabilalar Misrdan chiqib ketishdi. 42 Oʻsha kuni kechasi Egamiz xalqiga posbonlik qilib, ularni Misrdan olib chiqqan edi. Shu sababdan Isroil xalqi ham avlodlar osha, har yili oʻsha tunni Egamizga bagʻishlab, bayram qilishlari kerak.
Fisih ziyofati toʻgʻrisida qonun–qoidalar
43 Keyin Egamiz Muso bilan Horunga aytdi: “Sizlar rioya qilishingiz lozim boʻlgan Fisih ziyofatining qonun–qoidalari quyidagichadir:
Isroil xalqiga qondosh boʻlmagan odam Fisih taomidan tanovul qilmaydi. 44 Lekin sotib olgan qullaringiz sunnat qilingandan keyin Fisih taomidan tanovul qilsa boʻladi. 45 Musofirlar va mardikorlar ham bu taomdan tanovul qilishmaydi.
46 Taomlar qaysi uyda tayyorlangan boʻlsa, hammasi oʻsha uyda tanovul qilinishi lozim. Tashqariga taom olib chiqilmaydi. Fisih ziyofatiga atab qurbonlik qilingan birorta ham hayvonning suyagi sindirilmaydi.
47 Isroil xalqining butun jamoasi Fisih ziyofatini nishonlaydi. 48 Yonlaringizdagi biror musofir Men, Egangizga bagʻishlangan Fisih ziyofatini nishonlamoqchi boʻlsa, oldin uning xonadonidagi hamma erkaklar sunnat qilinishi lozim. Shundan keyingina Isroil xalqiga mansub boʻlgan odamday, Isroil jamoasiga qoʻshilib, Fisih ziyofatini nishonlaydi. Sunnat qilinmaganlarning hech qaysisi Fisih taomidan tanovul qilishi mumkin emas. 49 Shu yerning tub aholisi uchun ham, oralaringizda yashayotgan musofir uchun ham qonun oʻshadir.”
50 Egamizning Muso va Horun orqali bergan qonun–qoidalarini Isroil xalqi bajardilar. 51 Shunday qilib, oʻsha kuniyoq Egamiz Isroil oilalarini va qabilalarini Misrdan olib chiqdi.
