27–BOB
1 Ertangi kun bilan maqtanma,
uning nima olib kelishini bilmaysan–ku!
2 Seni oʻzing emas, boshqalar,
oʻz ogʻzing emas, oʻzgalar maqtasin.
3 Tosh ham, qum ham ogʻir,
aqlsizning gʻazabi esa ikkovidan ham ogʻirroq.
4 Jahl — zolim, gʻazab bir toshqindir,
rashk oldida kim bardosh bera oladi?!
5 Oshkora tanbeh pinhona mehrdan yaxshiroq.
6 Dushmanning shirin soʻzi emas,
doʻstning kaltaklashi sadoqatni koʻrsatadi.
7 Toʻq odam asalni ham oyoq osti qiladi,
ochga esa achchiq narsa ham shirin.
8 Oʻz uyini tashlab ketgan odam
inidan ayrilgan qushga oʻxshaydi.
9 Xushboʻy moy va muattar atir koʻngilni shod qiladi,
doʻstning samimiy maslahati quvonch keltiradi.
10 Oʻz doʻstingni va otangning doʻstini tashlab ketma,
ogʻir kunda akangnikiga chopma,
yaqin qoʻshni uzoqdagi akadan yaxshiroq.
11 Ey oʻgʻlim , dono boʻl, qalbimni quvontir,
shunda birov meni tanqid qilsa ham,
javob qaytara olaman.
12 Es–hushli odam xavf–xatarni koʻrib yashirinadi,
sodda esa toʻxtamasdan boraveradi, shuning uchun qiynaladi.
13 Begonaga kafillik qilganning toʻnini yechib ol,
ha, bunday aqlsiz odamdan kiyimini garov qilib ol.
14 Tong–saharlab doʻstiga hamdu sano aytgan odam
unga laʼnat oʻqigan boʻladi.
15 Janjalkash xotin
yomgʻirli kunda toʻxtamay tomayotgan chakkaga oʻxshaydi.
16 Uni boshqarish shamolni boshqarish
yoki oʻng qoʻl bilan moyni ushlash demakdir.
17 Temir temirni oʻtkirlaydi, inson esa doʻstini.
18 Anjirni parvarish qilgan odam
uning mevasidan bahramand boʻladi,
sohibiga yaxshi qaragan izzat–hurmatga ega boʻladi.
19 Suv insonning yuzini aks ettirgani kabi,
yuragi ham uning koʻzgusidir.
20 Oʻlim va Halokat hech toʻymaganiday,
insonning koʻzi ham aslo toʻymaydi.
21 Kumush, oltin olovda sinaladi,
odam esa maqtovda.
22 Ahmoqni keliga solib don bilan birga yanchsang ham,
ahmoqligi undan ajralmaydi.
23 Qoʻylaringning ahvolini yaxshi bil,
podalaringga yaxshi qara.
24 Chunki boylik ham, toj ham abadiy emas.
25 Oʻtlar qurib, yangi koʻkatlar oʻsib chiqqanda,
qir–adirdagi oʻt–oʻlanlar yigʻib olinganda,
26 qoʻzilar kiyim–kechagingni,
echkilar esa dala bahosini qoplaydi.
27 Echkilarning suti koʻp,
senga ham, uy ahlingga ham,
hatto xizmatkorlaringga ham yetarli boʻladi.
27–БОБ
1 Эртанги кун билан мақтанма,
унинг нима олиб келишини билмайсан–ку!
2 Сени ўзинг эмас, бошқалар,
ўз оғзинг эмас, ўзгалар мақтасин.
3 Тош ҳам, қум ҳам оғир,
ақлсизнинг ғазаби эса икковидан ҳам оғирроқ.
4 Жаҳл — золим, ғазаб бир тошқиндир,
рашк олдида ким бардош бера олади?!
5 Ошкора танбеҳ пинҳона меҳрдан яхшироқ.
6 Душманнинг ширин сўзи эмас,
дўстнинг калтаклаши садоқатни кўрсатади.
7 Тўқ одам асални ҳам оёқ ости қилади,
очга эса аччиқ нарса ҳам ширин.
8 Ўз уйини ташлаб кетган одам
инидан айрилган қушга ўхшайди.
9 Хушбўй мой ва муаттар атир кўнгилни шод қилади,
дўстнинг самимий маслаҳати қувонч келтиради.
10 Ўз дўстингни ва отангнинг дўстини ташлаб кетма,
оғир кунда акангникига чопма,
яқин қўшни узоқдаги акадан яхшироқ.
11 Эй ўғлим , доно бўл, қалбимни қувонтир,
шунда биров мени танқид қилса ҳам,
жавоб қайтара оламан.
12 Эс–ҳушли одам хавф–хатарни кўриб яширинади,
содда эса тўхтамасдан бораверади, шунинг учун қийналади.
13 Бегонага кафиллик қилганнинг тўнини ечиб ол,
ҳа, бундай ақлсиз одамдан кийимини гаров қилиб ол.
14 Тонг–саҳарлаб дўстига ҳамду сано айтган одам
унга лаънат ўқиган бўлади.
15 Жанжалкаш хотин
ёмғирли кунда тўхтамай томаётган чаккага ўхшайди.
16 Уни бошқариш шамолни бошқариш
ёки ўнг қўл билан мойни ушлаш демакдир.
17 Темир темирни ўткирлайди, инсон эса дўстини.
18 Анжирни парвариш қилган одам
унинг мевасидан баҳраманд бўлади,
соҳибига яхши қараган иззат–ҳурматга эга бўлади.
19 Сув инсоннинг юзини акс эттиргани каби,
юраги ҳам унинг кўзгусидир.
20 Ўлим ва Ҳалокат ҳеч тўймаганидай,
инсоннинг кўзи ҳам асло тўймайди.
21 Кумуш, олтин оловда синалади,
одам эса мақтовда.
22 Аҳмоқни келига солиб дон билан бирга янчсанг ҳам,
аҳмоқлиги ундан ажралмайди.
23 Қўйларингнинг аҳволини яхши бил,
подаларингга яхши қара.
24 Чунки бойлик ҳам, тож ҳам абадий эмас.
25 Ўтлар қуриб, янги кўкатлар ўсиб чиққанда,
қир–адирдаги ўт–ўланлар йиғиб олинганда,
26 қўзилар кийим–кечагингни,
эчкилар эса дала баҳосини қоплайди.
27 Эчкиларнинг сути кўп,
сенга ҳам, уй аҳлингга ҳам,
ҳатто хизматкорларингга ҳам етарли бўлади.
