3–BOB
Navuxadnazar yasattirgan oltin haykal
1 Shoh Navuxadnazar sof oltindan ulkan bir haykal yasattirdi. Balandligi oltmish tirsak, eni esa olti tirsak boʻlgan bu haykal Bobil viloyatidagi Durax tekisligida oʻrnatildi. 2 Soʻng qoʻli ostidagi barcha noiblar, hokimlar, beklar, aʼyonlar, xazinabonlar, qozilar, maʼmurlar va viloyatlarning amaldorlarini chaqirtirib, oʻrnatgan haykalning ochilishida qatnashishlarini buyurdi. 3 Bu barcha amaldorlar shoh Navuxadnazar oʻrnatgan haykalning ochilishiga yigʻilganlarida, 4 jarchi baland ovozda shunday eʼlon qildi: “Ey barcha xalqlar, elatlar va urugʻlar! 5 Hozir sozandalarimiz karnay, nay, lira, chang, arfa, doira va boshqa cholgʻu asboblarini chaladilar, sizlar esa muk tushib shoh Navuxadnazar oʻrnatgan oltin haykalga sajda qilasizlar. 6 Kimki muk tushib sajda qilmasa, oʻsha zahotiyoq olovli chuqurlikka tashlanadi.” 7 Cholgʻu asboblarining sadolarini eshitgach, barcha xalqlar, elatlar va urugʻlar muk tushib, shoh Navuxadnazar oʻrnatgan haykalga sajda qildilar.
Doniyorning uch ogʻaynisi itoatsizlikda ayblanadi
8 Yahudiylarni qoralash niyatida yurgan ayrim Bobilliklar uchun qulay bir vaziyat tugʻilgan edi. Bunday fursatni boy bermaslik uchun 9 ular shoh Navuxadnazarga shunday dedilar: “Shoh hazratlarining umri boqiy boʻlsin! 10 Ey shoh hazratlari, siz bergan amringizga binoan cholgʻu asboblarining sadolarini eshitgan har bir odam muk tushib oltin haykalga sajda qilishi kerak edi, shunday emasmi? 11 Siz, amrimga itoat qilmagan har qanday kishi olovli chuqurlikka tashlanadi, deb aytgan edingiz. 12 Ammo ayrim yahudiylar, xususan, siz Bobil viloyatiga hokim qilib tayinlagan Shadrax, Meshax va Abednaxu shoh hazratlarining amriga boʻysunmadilar. Bu odamlar xudolaringizga sigʻinmaydilar, ular hatto siz oʻrnatgan oltin haykalga sajda qilishni ham oʻzlariga ep koʻrmadilar.”
13 Bu xabardan gʻazablanib ketgan Navuxadnazar Shadrax, Meshax va Abednaxuni oʻz huzuriga keltirishni buyurdi. Ular shoh huzuriga keltirilganda, 14 Navuxadnazar ularga dedi:
— Shadrax, Meshax va Abednaxu, sizlar mening xudolarimga sigʻinmaganingiz va men oʻrnatgan oltin haykalga sajda qilmaganingiz toʻgʻrisida xabar topdim. 15 Ammo men sizlarga lutf aylab yana bir imkoniyat beraman. Hozir cholgʻu asboblarining sadolarini eshitishingiz bilanoq, muk tushib men oʻrnatgan haykalga sajda qilasizlar. Aks holda, oʻsha zahotiyoq olovli chuqurlikka tashlanasizlar. Shunda sizlarni mening qoʻlimdan bironta xudo ham qutqara olmaydi!
16 Shadrax, Meshax va Abednaxu shohga shunday javob berishdi:
— Ey olampanoh, bu masalada biz oʻzimizni oqlamoqchi emasmiz. 17 Biz sigʻinadigan Xudo bizni olovli chuqurlikdan ham, sizning qoʻlingizdan ham qutqarishga qodir. 18 Ammo U bizni qutqarmagan taqdirda ham, bilib qoʻyingki, ey shoh hazratlari, biz hech qachon xudolaringizga sigʻinmaymiz, siz oʻrnatgan oltin haykalga ham sajda qilmaymiz.
Doniyorning uch ogʻaynisi oʻlimga mahkum qilinadi
19 Shadrax, Meshax va Abednaxuning bunday javobi Navuxadnazarning qonini qaynatdi. Uning afti–basharasi burishib ketdi. U olovni odatdagidan yetti barobar qattiqroq yondirishni buyurdi. 20 Soʻng lashkari orasidagi eng kuchli polvonlarga Shadrax, Meshax va Abednaxuni bogʻlab, olovli chuqurlikka tashlashni amr qildi. 21 Polvonlar ularni bogʻlab, ustki kiyimi, ishtoni, bosh kiyimi, xullas, butun ust–boshi bilan olovli chuqurlikka tashladilar. 22 Gʻazablangan shoh qattiq olov yondirishni buyurgani uchun, alanga avjiga chiqqan edi. Olovning tafti uch ogʻaynini chuqurlikka tashlayotgan polvonlarni kuydirib yubordi. 23 Shadrax, Meshax va Abednaxu esa bogʻlangan holda olovli chuqurlikka yiqildilar.
24 Buni tomosha qilib turgan shoh Navuxadnazar birdaniga oʻrnidan sapchib turdi–da, hayrat ichra maslahatchilariga:
— Chuqurlikka biz uchta bogʻlangan odamni tashlamaganmidik? — deb hayqirib yubordi.
— Xuddi shunday, shoh hazratlari, — deb javob berdi ular.
25 — Voajabo! Alanganing oʻrtasida bogʻlanmagan toʻrtta odam yuribdi–ku, — dedi shoh. — Ularning birortasiga ham zarar yetmagan. Toʻrtinchi kimsa xuddi ilohiy zotga oʻxshaydi–ya!
Uchala yigit ozod qilinib, yuqori lavozimga koʻtariladi
26 Navuxadnazar chuqurlikning ogʻziga borib:
— Shadrax, Meshax va Abednaxu, ey Xudoyi Taoloning xizmatkorlari, qani, chiqinglar! Oldimga kelinglar! — deb baqirdi.
Shadrax, Meshax va Abednaxu alanga orasidan chiqishdi. 27 Barcha noiblar, hokimlar, beklar va shoh aʼyonlari Shadrax, Meshax va Abednaxuni oʻrab olib, olov oʻsha odamlarga hech qanday ziyon yetkazmaganligini koʻrishdi. Ularning na sochlari kuygan, na ustki kiyimlariga zarar yetgan, ulardan hatto tutun hidi ham kelmas edi.
28 Navuxadnazar dedi: “Shadrax, Meshax va Abednaxuning Xudosiga hamdu sanolar boʻlsin! U Oʻz farishtasini yuborib, Oʻziga inongan qullarini xalos qildi. Ular oʻz Xudosidan boshqa boʻlgan xudolarga sigʻinishdan koʻra, oʻlimni ravo koʻrdilar, shu bois shohning amriga ham boʻysunmadilar.
29 Shuning uchun farmonim quyidagichadir: Shadrax, Meshax va Abednaxuning Xudosiga shak keltirgan har bir odam qaysi xalq, elat yoki uruqqa mansub boʻlishidan qatʼi nazar, chopib tashlanadi, uning uyi esa vayron qilinadi. Zero, bunday najot beradigan boshqa xudo yoʻqdir.”
30 Keyin shoh Shadrax, Meshax va Abednaxuning martabasini yanada oshirib, ularni Bobil viloyatidagi yuqori lavozimlarga koʻtardi.
Navuxadnazarning maktubi
31 Shoh Navuxadnazar yer yuzidagi barcha xalqlar, elatlar va urugʻlarga quyidagi xabarni yubordi:
Xonadoningizdan baraka arimasin! 32 Xudoyi Taolo menga koʻrsatgan alomatu moʻjizalari haqida sizlarni xabardor qilmoqchiman.
33 Naqadar buyukdir Uning alomatlari!
Naqadar qudratli moʻjizalari!
Uning shohligi — mangu shohlik boʻlar,
U abadiy hukmronlik qilar.
3–БОБ
Навухадназар ясаттирган олтин ҳайкал
1 Шоҳ Навухадназар соф олтиндан улкан бир ҳайкал ясаттирди. Баландлиги олтмиш тирсак, эни эса олти тирсак бўлган бу ҳайкал Бобил вилоятидаги Дурах текислигида ўрнатилди. 2 Сўнг қўли остидаги барча ноиблар, ҳокимлар, беклар, аъёнлар, хазинабонлар, қозилар, маъмурлар ва вилоятларнинг амалдорларини чақиртириб, ўрнатган ҳайкалнинг очилишида қатнашишларини буюрди. 3 Бу барча амалдорлар шоҳ Навухадназар ўрнатган ҳайкалнинг очилишига йиғилганларида, 4 жарчи баланд овозда шундай эълон қилди: “Эй барча халқлар, элатлар ва уруғлар! 5 Ҳозир созандаларимиз карнай, най, лира, чанг, арфа, доира ва бошқа чолғу асбобларини чаладилар, сизлар эса мук тушиб шоҳ Навухадназар ўрнатган олтин ҳайкалга сажда қиласизлар. 6 Кимки мук тушиб сажда қилмаса, ўша заҳотиёқ оловли чуқурликка ташланади.” 7 Чолғу асбобларининг садоларини эшитгач, барча халқлар, элатлар ва уруғлар мук тушиб, шоҳ Навухадназар ўрнатган ҳайкалга сажда қилдилар.
Дониёрнинг уч оғайниси итоатсизликда айбланади
8 Яҳудийларни қоралаш ниятида юрган айрим Бобилликлар учун қулай бир вазият туғилган эди. Бундай фурсатни бой бермаслик учун 9 улар шоҳ Навухадназарга шундай дедилар: “Шоҳ ҳазратларининг умри боқий бўлсин! 10 Эй шоҳ ҳазратлари, сиз берган амрингизга биноан чолғу асбобларининг садоларини эшитган ҳар бир одам мук тушиб олтин ҳайкалга сажда қилиши керак эди, шундай эмасми? 11 Сиз, амримга итоат қилмаган ҳар қандай киши оловли чуқурликка ташланади, деб айтган эдингиз. 12 Аммо айрим яҳудийлар, хусусан, сиз Бобил вилоятига ҳоким қилиб тайинлаган Шадрах, Мешах ва Абеднаху шоҳ ҳазратларининг амрига бўйсунмадилар. Бу одамлар худоларингизга сиғинмайдилар, улар ҳатто сиз ўрнатган олтин ҳайкалга сажда қилишни ҳам ўзларига эп кўрмадилар.”
13 Бу хабардан ғазабланиб кетган Навухадназар Шадрах, Мешах ва Абеднахуни ўз ҳузурига келтиришни буюрди. Улар шоҳ ҳузурига келтирилганда, 14 Навухадназар уларга деди:
— Шадрах, Мешах ва Абеднаху, сизлар менинг худоларимга сиғинмаганингиз ва мен ўрнатган олтин ҳайкалга сажда қилмаганингиз тўғрисида хабар топдим. 15 Аммо мен сизларга лутф айлаб яна бир имконият бераман. Ҳозир чолғу асбобларининг садоларини эшитишингиз биланоқ, мук тушиб мен ўрнатган ҳайкалга сажда қиласизлар. Акс ҳолда, ўша заҳотиёқ оловли чуқурликка ташланасизлар. Шунда сизларни менинг қўлимдан биронта худо ҳам қутқара олмайди!
16 Шадрах, Мешах ва Абеднаху шоҳга шундай жавоб беришди:
— Эй олампаноҳ, бу масалада биз ўзимизни оқламоқчи эмасмиз. 17 Биз сиғинадиган Худо бизни оловли чуқурликдан ҳам, сизнинг қўлингиздан ҳам қутқаришга қодир. 18 Аммо У бизни қутқармаган тақдирда ҳам, билиб қўйингки, эй шоҳ ҳазратлари, биз ҳеч қачон худоларингизга сиғинмаймиз, сиз ўрнатган олтин ҳайкалга ҳам сажда қилмаймиз.
Дониёрнинг уч оғайниси ўлимга маҳкум қилинади
19 Шадрах, Мешах ва Абеднахунинг бундай жавоби Навухадназарнинг қонини қайнатди. Унинг афти–башараси буришиб кетди. У оловни одатдагидан етти баробар қаттиқроқ ёндиришни буюрди. 20 Сўнг лашкари орасидаги энг кучли полвонларга Шадрах, Мешах ва Абеднахуни боғлаб, оловли чуқурликка ташлашни амр қилди. 21 Полвонлар уларни боғлаб, устки кийими, иштони, бош кийими, хуллас, бутун уст–боши билан оловли чуқурликка ташладилар. 22 Ғазабланган шоҳ қаттиқ олов ёндиришни буюргани учун, аланга авжига чиққан эди. Оловнинг тафти уч оғайнини чуқурликка ташлаётган полвонларни куйдириб юборди. 23 Шадрах, Мешах ва Абеднаху эса боғланган ҳолда оловли чуқурликка йиқилдилар.
24 Буни томоша қилиб турган шоҳ Навухадназар бирданига ўрнидан сапчиб турди–да, ҳайрат ичра маслаҳатчиларига:
— Чуқурликка биз учта боғланган одамни ташламаганмидик? — деб ҳайқириб юборди.
— Худди шундай, шоҳ ҳазратлари, — деб жавоб берди улар.
25 — Воажабо! Аланганинг ўртасида боғланмаган тўртта одам юрибди–ку, — деди шоҳ. — Уларнинг бирортасига ҳам зарар етмаган. Тўртинчи кимса худди илоҳий зотга ўхшайди–я!
Учала йигит озод қилиниб, юқори лавозимга кўтарилади
26 Навухадназар чуқурликнинг оғзига бориб:
— Шадрах, Мешах ва Абеднаху, эй Худойи Таолонинг хизматкорлари, қани, чиқинглар! Олдимга келинглар! — деб бақирди.
Шадрах, Мешах ва Абеднаху аланга орасидан чиқишди. 27 Барча ноиблар, ҳокимлар, беклар ва шоҳ аъёнлари Шадрах, Мешах ва Абеднахуни ўраб олиб, олов ўша одамларга ҳеч қандай зиён етказмаганлигини кўришди. Уларнинг на сочлари куйган, на устки кийимларига зарар етган, улардан ҳатто тутун ҳиди ҳам келмас эди.
28 Навухадназар деди: “Шадрах, Мешах ва Абеднахунинг Худосига ҳамду санолар бўлсин! У Ўз фариштасини юбориб, Ўзига инонган қулларини халос қилди. Улар ўз Худосидан бошқа бўлган худоларга сиғинишдан кўра, ўлимни раво кўрдилар, шу боис шоҳнинг амрига ҳам бўйсунмадилар.
29 Шунинг учун фармоним қуйидагичадир: Шадрах, Мешах ва Абеднахунинг Худосига шак келтирган ҳар бир одам қайси халқ, элат ёки уруққа мансуб бўлишидан қатъи назар, чопиб ташланади, унинг уйи эса вайрон қилинади. Зеро, бундай нажот берадиган бошқа худо йўқдир.”
30 Кейин шоҳ Шадрах, Мешах ва Абеднахунинг мартабасини янада ошириб, уларни Бобил вилоятидаги юқори лавозимларга кўтарди.
Навухадназарнинг мактуби
31 Шоҳ Навухадназар ер юзидаги барча халқлар, элатлар ва уруғларга қуйидаги хабарни юборди:
Хонадонингиздан барака аримасин! 32 Худойи Таоло менга кўрсатган аломату мўъжизалари ҳақида сизларни хабардор қилмоқчиман.
33 Нақадар буюкдир Унинг аломатлари!
Нақадар қудратли мўъжизалари!
Унинг шоҳлиги — мангу шоҳлик бўлар,
У абадий ҳукмронлик қилар.
