22–BOB
Isoni oʻldirish rejasi
1 Xamirturushsiz non bayramiga yaqin qolgan edi. Bu bayram Fisih deb atalardi. 2 Bosh ruhoniylar va Tavrot tafsirchilari Isoni yashirincha oʻldirish uchun fursat poylab yurgan edilar, chunki ular xalqdan qoʻrqardilar. 3 Shunda oʻn ikki havoriydan biri — Yahudo Ishqariyotning ichiga shayton kirib oldi. 4 Yahudo bosh ruhoniylarning va Maʼbad mirshabboshilarining oldiga borib, Isoni qanday tutib berish toʻgʻrisida ular bilan gaplashdi. 5 Ular juda xursand boʻlib, Yahudoga pul beradigan boʻldilar. 6 Yahudo rozi boʻldi va Isoni xalqdan yashirincha ularning qoʻliga tutib berish uchun qulay fursatni kuta boshladi.
Qutlugʻ kecha va Isoga xiyonat
7 Xamirturushsiz non bayrami keldi. Shu kuni Fisih qoʻzisi qurbonlik qilinar edi. 8 Iso Butrus bilan Yuhannoni yuborayotib shunday dedi:
— Boringlar, biz uchun Fisih taomini tayyorlanglar.
9 Ular Isodan soʻradilar:
— Bayram taomini qayerda tayyorlashimizni xohlaysiz?
10 Iso ularga dedi:
— Quddusga kirishlaringiz bilanoq, koʻzada suv koʻtarib ketayotgan bir odamni uchratasizlar. Oʻsha odamga ergashib, u kiradigan uyga kiringlar. 11 Xonadon egasiga shunday deb aytinglar: “Ustozimiz shogirdlari bilan Fisih taomini yemoqchilar. U sizdan: «Bizga tayyorlab qoʻyilgan mehmonxona qayerda?» deb soʻrab yubordilar.” 12 Uy egasi sizlarga jihozlangan katta boloxonani koʻrsatadi. U yerda biz uchun hozirlik koʻringlar.
13 Shogirdlar ketdilar. Hamma narsa xuddi Iso aytganday roʻy berdi. Ular Fisih taomini tayyorladilar.
14 Ziyofat vaqti boʻldi. Iso bilan havoriylari dasturxon atrofiga yonboshlashdi. 15 Iso ularga dedi:
— Men azob chekmasimdan avval bu Fisih taomini sizlar bilan birga yeyishni juda ham orzu qilgandim. 16 Sizlarga aytay: biz Xudoning Shohligida haqiqiy Fisih taomini yemagunimizcha, Men bu taomdan boshqa yemayman.
17 Keyin Iso sharob quyilgan kosani olib, shukrona duosini aytib dedi:
— Buni olinglar, oʻzaro boʻlishinglar. 18 Sizlarga aytay: Xudoning Shohligi kelmaguncha, Men uzum neʼmatidan boshqa ichmayman.
19 Soʻngra nonni oldi, shukrona duosini aytib sindirdi va shogirdlariga berib dedi:
— Bu non Mening tanamni bildiradi. Tanam sizlar uchun fido boʻladi. Birgalikda non sindirib yeganingizda Meni xotirlanglar.
20 Ovqatlanib boʻlganlaridan keyin, Iso yana sharob quyilgan kosani olib, shunday dedi:
— Bu kosa Xudoning yangi ahdini bildiradi. Bu ahd sizlar uchun toʻkiladigan qonim evaziga kuchga kiradi. 21 Ana, qarang! Menga xiyonat qiladigan odam Men bilan bir dasturxonda oʻtiribdi. 22 Ha, Xudo reja qilganday, Inson Oʻgʻli jon beradi. Ammo Inson Oʻgʻliga xiyonat qilgan odamning holiga voy!
23 Shunda ular bir–birlaridan:
— Oramizda bunday ishga qoʻl uradigan kim ekan? — deb soʻray boshladilar.
Eng katta kim?
24 Shogirdlar orasida: “Qaysi birimiz eng katta hisoblanishimiz kerak?” degan bahs boʻldi.
25 Iso ularga dedi: “Butparastlarning hukmdorlari xalqlariga oʻz hukmini oʻtkazadilar. El boshliqlari oʻzlarini oliyhimmat deb ataydilar. 26 Sizlar esa bunday boʻlmanglar. Aksincha, orangizda kim katta boʻlsa, oʻzini eng kichikday tutsin. Kim boshliq boʻlsa, xizmatkorday boʻlsin. 27 Xoʻsh, kim katta? Dasturxon atrofida oʻtirganmi yoki unga xizmat qilayotganmi? Dasturxon atrofida oʻtirgan emasmi?! Men esa orangizda xizmatkordayman.
28 Ogʻir kunlarimda yonimda boʻldingizlar. 29 Shuning uchun osmondagi Otam Menga inʼom qilgan Shohlikni Men sizlarga inʼom qilyapman. 30 Sizlar Mening Shohligimda dasturxonim atrofida oʻtirib yeb–ichasizlar, taxtlarda oʻtirib, Isroilning oʻn ikki qabilasiga hukmronlik qilasizlar.”
Iso Butrusning tonishi toʻgʻrisida bashorat qiladi
31 Iso dedi:
— Shimoʻn , Shimoʻn! Mana, bugʻdoyni gʻalvirdan oʻtkazishganday, shayton sizlarni sinovdan oʻtkazishga izn talab qildi . 32 Biroq imondan toymasin deb, Men sen uchun ibodat qildim. Sen tavba qilib, Menga qaytganingdan keyin, birodarlaringni imonda mustahkamla.
33 Shimoʻn Isoga javoban dedi:
— Hazrat! Men Siz bilan zindonga ham, oʻlimga ham borishga tayyorman!
34 Iso esa dedi:
— Eh Butrus! Senga shuni aytay: bugun xoʻroz qichqirmasdan oldin sen uch marta Meni tanimasligingni aytasan.
Hamyon, toʻrva, qilich
35 Iso shogirdlariga dedi:
— Men sizlarni hamyonsiz, toʻrvasiz, choriqsiz yuborganimda , biron narsada kamchiligingiz bormidi?
— Hech narsada! — javob berdi ular. 36 Iso ularga shunday dedi:
— Endi esa kimning hamyoni yoki toʻrvasi boʻlsa, olsin. Kimda qilich yoʻq boʻlsa, choponini sotib, qilich xarid qilsin. 37 Sizlarga aytay: “U gunohkorlar qatorida sanaldi” , — deb Men haqimda aytilgan bashorat bajo boʻlishi kerak. Ha, Men haqimda yozilgan bu soʻz bajo boʻlyapti.
38 Shogirdlar:
— Hazrat, qarang, mana bu yerda ikkita qilich bor ekan! — dedilar.
— Boʻldi, bas qilinglar! — dedi Iso.
Iso Zaytun togʻida ibodat qiladi
39 Iso shahardan chiqib, odatdagiday Zaytun togʻiga yoʻl oldi. Shogirdlari ham Uning orqasidan ketdilar. 40 Iso oʻsha joyga yetib kelgandan keyin, shogirdlariga:
— Vasvasaga tushib qolmaylik, deb ibodat qilinglar , — dedi. 41 Oʻzi ulardan bir tosh otar masofacha nari bordi–da, tiz choʻkib ibodat qildi:
42 — Ey Ota! Qaniydi, bu azob kosasini Mendan uzoqlashtirsang! Ammo Mening xohishim emas, Sening xohishing bajo boʻlsin.
43 Shu orada osmondan bir farishta Isoga zohir boʻlib, Unga kuch ato qildi. 44 Iso ogʻir iztirob ichida jon–jahdi bilan ibodat qildi. Undan oqqan ter esa yerga tomayotgan qon tomchilariga oʻxshar edi .
45 Iso ibodatni tugatib, shogirdlari yoniga keldi. Ularning uxlab yotganini koʻrdi. Shogirdlar qaygʻudan holdan toygan edilar. 46 Iso ularga:
— Nega uxlab yotibsizlar? Qani, turinglar, vasvasaga tushib qolmaylik, deb ibodat qilinglar, — dedi.
Iso hibsga olinadi
47 Iso hali gapini tugatmagan ham ediki, olomon kelib qoldi. Olomonni oʻn ikki shogirddan biri — Yahudo boshlab kelgandi. Yahudo Isoni oʻpmoqchi boʻlib, Unga yaqinlashdi . 48 Iso esa unga dedi:
— Yahudo, sen Inson Oʻgʻliga birgina oʻpich bilan xiyonat qilyapsanmi?!
49 Isoning yonidagilar voqea qayoqqa yoʻnalayotganini payqab:
— Hazrat, qilichni ishga solaylikmi? — deyishdi. 50 Ulardan biri esa oliy ruhoniyning xizmatkoriga bir urib, uning oʻng qulogʻini kesib tashladi. 51 Shunda Iso:
— Qoʻyinglar, bas! — dedi–da, xizmatkorning qulogʻiga qoʻl tekkizib unga shifo berdi. 52 Soʻng Uni qoʻlga olishga kelgan bosh ruhoniylar, Maʼbad mirshabboshilari va yoʻlboshchilarga dedi:
— Men qaroqchimidim, Meni olib ketgani qilichu tayoqlar bilan kelibsizlar?! 53 Sizlar bilan har kuni Maʼbadda birga edim, Menga qoʻl tekkizmadingizlar. Ammo endi zamon sizniki, zulmat hukmronligi keldi!
Butrus Isodan tonadi
54 Isoni ushlab, oliy ruhoniyning uyiga olib ketdilar. Butrus esa masofa saqlab ularga ergashib bordi. 55 Oliy ruhoniyning hovlisi oʻrtasida gulxan yoqishdi. Butrus gulxan atrofida oʻtirgan odamlarning yoniga borib oʻtirdi. 56 Bir choʻri qiz gulxan yonida oʻtirgan Butrusni koʻrdi. U Butrusga tikilib qaradi–da:
— Bu odam ham U bilan birga edi! — dedi.
57 Lekin Butrus inkor etib:
— Ey singlim, men Uni tanimayman! — dedi.
58 Bir ozdan keyin boshqa bir odam Butrusni koʻrib:
— Sen ham ulardan birisan–ku! — dedi. Lekin Butrus unga ham:
— Yoʻgʻ–e, men ulardan emasman! — dedi.
59 Oradan bir soatlar oʻtgandan keyin yana kimdir:
— Haqiqatan ham, manavi odam U bilan birga boʻlgan. Axir, u ham Jalilalik–ku! — deb turib oldi.
60 — Menga qara, nima toʻgʻrisida gapiryapsan, tushunmayapman, — deb eʼtiroz bildirdi Butrus.
U gapini tugatmasdanoq, xoʻroz qichqirdi. 61 Rabbimiz Iso oʻgirilib, Butrusga qaradi. Shunda Butrus Rabbimizning: “Bugun xoʻroz qichqirmasdan oldin, sen Mendan uch marta tonasan” degan gapini esladi. 62 Butrus hovlidan chiqib, achchiq–achchiq yigʻladi.
63 Isoni qoʻriqlagan odamlar Uni haqoratlab kaltakladilar. 64 Ular Isoning koʻzlarini bogʻlab qoʻyib:
— Paygʻambar, qani, top–chi, Seni kim urdi ekan? — derdilar. 65 Isoga yana koʻp haqoratli soʻzlar aytdilar.
Iso Oliy kengash oldida
66 Tong otganda Oliy kengash aʼzolari — bosh ruhoniylar va tafsirchilar yigʻildilar. Isoni ularning oldiga olib kelishdi.
67 — Bizga ayt–chi, Sen Masihmisan? — deb soʻradilar. Iso shunday javob berdi:
— Agar sizlarga aytsam, Menga ishonmaysizlar. 68 Agar sizlarga savol bersam, javob bermaysizlar . 69 Biroq bundan buyon Inson Oʻgʻli Qodir Xudoning oʻng tomonida oʻtiradi .
70 Shunda hamma birdaniga:
— Bundan chiqdi, Sen Xudoning Oʻgʻli ekansan–da? — deb soʻradilar.
— Oʻzlaringiz Mening kimligimni aytdingizlar, — dedi ularga Iso. 71 Shunda ular:
— Boshqa guvohga ehtiyoj qolmadi! Oʻz ogʻzidan oʻzimiz eshitdik, axir! — deyishdi.
22–БОБ
Исони ўлдириш режаси
1 Хамиртурушсиз нон байрамига яқин қолган эди. Бу байрам Фисиҳ деб аталарди. 2 Бош руҳонийлар ва Таврот тафсирчилари Исони яширинча ўлдириш учун фурсат пойлаб юрган эдилар, чунки улар халқдан қўрқардилар. 3 Шунда ўн икки ҳаворийдан бири — Яҳудо Ишқариётнинг ичига шайтон кириб олди. 4 Яҳудо бош руҳонийларнинг ва Маъбад миршаббошиларининг олдига бориб, Исони қандай тутиб бериш тўғрисида улар билан гаплашди. 5 Улар жуда хурсанд бўлиб, Яҳудога пул берадиган бўлдилар. 6 Яҳудо рози бўлди ва Исони халқдан яширинча уларнинг қўлига тутиб бериш учун қулай фурсатни кута бошлади.
Қутлуғ кеча ва Исога хиёнат
7 Хамиртурушсиз нон байрами келди. Шу куни Фисиҳ қўзиси қурбонлик қилинар эди. 8 Исо Бутрус билан Юҳаннони юбораётиб шундай деди:
— Боринглар, биз учун Фисиҳ таомини тайёрланглар.
9 Улар Исодан сўрадилар:
— Байрам таомини қаерда тайёрлашимизни хоҳлайсиз?
10 Исо уларга деди:
— Қуддусга киришларингиз биланоқ, кўзада сув кўтариб кетаётган бир одамни учратасизлар. Ўша одамга эргашиб, у кирадиган уйга киринглар. 11 Хонадон эгасига шундай деб айтинглар: “Устозимиз шогирдлари билан Фисиҳ таомини емоқчилар. У сиздан: «Бизга тайёрлаб қўйилган меҳмонхона қаерда?» деб сўраб юбордилар.” 12 Уй эгаси сизларга жиҳозланган катта болохонани кўрсатади. У ерда биз учун ҳозирлик кўринглар.
13 Шогирдлар кетдилар. Ҳамма нарса худди Исо айтгандай рўй берди. Улар Фисиҳ таомини тайёрладилар.
14 Зиёфат вақти бўлди. Исо билан ҳаворийлари дастурхон атрофига ёнбошлашди. 15 Исо уларга деди:
— Мен азоб чекмасимдан аввал бу Фисиҳ таомини сизлар билан бирга ейишни жуда ҳам орзу қилгандим. 16 Сизларга айтай: биз Худонинг Шоҳлигида ҳақиқий Фисиҳ таомини емагунимизча, Мен бу таомдан бошқа емайман.
17 Кейин Исо шароб қуйилган косани олиб, шукрона дуосини айтиб деди:
— Буни олинглар, ўзаро бўлишинглар. 18 Сизларга айтай: Худонинг Шоҳлиги келмагунча, Мен узум неъматидан бошқа ичмайман.
19 Сўнгра нонни олди, шукрона дуосини айтиб синдирди ва шогирдларига бериб деди:
— Бу нон Менинг танамни билдиради. Танам сизлар учун фидо бўлади. Биргаликда нон синдириб еганингизда Мени хотирланглар.
20 Овқатланиб бўлганларидан кейин, Исо яна шароб қуйилган косани олиб, шундай деди:
— Бу коса Худонинг янги аҳдини билдиради. Бу аҳд сизлар учун тўкиладиган қоним эвазига кучга киради. 21 Ана, қаранг! Менга хиёнат қиладиган одам Мен билан бир дастурхонда ўтирибди. 22 Ҳа, Худо режа қилгандай, Инсон Ўғли жон беради. Аммо Инсон Ўғлига хиёнат қилган одамнинг ҳолига вой!
23 Шунда улар бир–бирларидан:
— Орамизда бундай ишга қўл урадиган ким экан? — деб сўрай бошладилар.
Энг катта ким?
24 Шогирдлар орасида: “Қайси биримиз энг катта ҳисобланишимиз керак?” деган баҳс бўлди.
25 Исо уларга деди: “Бутпарастларнинг ҳукмдорлари халқларига ўз ҳукмини ўтказадилар. Эл бошлиқлари ўзларини олийҳиммат деб атайдилар. 26 Сизлар эса бундай бўлманглар. Аксинча, орангизда ким катта бўлса, ўзини энг кичикдай тутсин. Ким бошлиқ бўлса, хизматкордай бўлсин. 27 Хўш, ким катта? Дастурхон атрофида ўтирганми ёки унга хизмат қилаётганми? Дастурхон атрофида ўтирган эмасми?! Мен эса орангизда хизматкордайман.
28 Оғир кунларимда ёнимда бўлдингизлар. 29 Шунинг учун осмондаги Отам Менга инъом қилган Шоҳликни Мен сизларга инъом қиляпман. 30 Сизлар Менинг Шоҳлигимда дастурхоним атрофида ўтириб еб–ичасизлар, тахтларда ўтириб, Исроилнинг ўн икки қабиласига ҳукмронлик қиласизлар.”
Исо Бутруснинг тониши тўғрисида башорат қилади
31 Исо деди:
— Шимўн , Шимўн! Мана, буғдойни ғалвирдан ўтказишгандай, шайтон сизларни синовдан ўтказишга изн талаб қилди . 32 Бироқ имондан тоймасин деб, Мен сен учун ибодат қилдим. Сен тавба қилиб, Менга қайтганингдан кейин, биродарларингни имонда мустаҳкамла.
33 Шимўн Исога жавобан деди:
— Ҳазрат! Мен Сиз билан зиндонга ҳам, ўлимга ҳам боришга тайёрман!
34 Исо эса деди:
— Эҳ Бутрус! Сенга шуни айтай: бугун хўроз қичқирмасдан олдин сен уч марта Мени танимаслигингни айтасан.
Ҳамён, тўрва, қилич
35 Исо шогирдларига деди:
— Мен сизларни ҳамёнсиз, тўрвасиз, чориқсиз юборганимда , бирон нарсада камчилигингиз бормиди?
— Ҳеч нарсада! — жавоб берди улар. 36 Исо уларга шундай деди:
— Энди эса кимнинг ҳамёни ёки тўрваси бўлса, олсин. Кимда қилич йўқ бўлса, чопонини сотиб, қилич харид қилсин. 37 Сизларга айтай: “У гуноҳкорлар қаторида саналди” , — деб Мен ҳақимда айтилган башорат бажо бўлиши керак. Ҳа, Мен ҳақимда ёзилган бу сўз бажо бўляпти.
38 Шогирдлар:
— Ҳазрат, қаранг, мана бу ерда иккита қилич бор экан! — дедилар.
— Бўлди, бас қилинглар! — деди Исо.
Исо Зайтун тоғида ибодат қилади
39 Исо шаҳардан чиқиб, одатдагидай Зайтун тоғига йўл олди. Шогирдлари ҳам Унинг орқасидан кетдилар. 40 Исо ўша жойга етиб келгандан кейин, шогирдларига:
— Васвасага тушиб қолмайлик, деб ибодат қилинглар , — деди. 41 Ўзи улардан бир тош отар масофача нари борди–да, тиз чўкиб ибодат қилди:
42 — Эй Ота! Қанийди, бу азоб косасини Мендан узоқлаштирсанг! Аммо Менинг хоҳишим эмас, Сенинг хоҳишинг бажо бўлсин.
43 Шу орада осмондан бир фаришта Исога зоҳир бўлиб, Унга куч ато қилди. 44 Исо оғир изтироб ичида жон–жаҳди билан ибодат қилди. Ундан оққан тер эса ерга томаётган қон томчиларига ўхшар эди .
45 Исо ибодатни тугатиб, шогирдлари ёнига келди. Уларнинг ухлаб ётганини кўрди. Шогирдлар қайғудан ҳолдан тойган эдилар. 46 Исо уларга:
— Нега ухлаб ётибсизлар? Қани, туринглар, васвасага тушиб қолмайлик, деб ибодат қилинглар, — деди.
Исо ҳибсга олинади
47 Исо ҳали гапини тугатмаган ҳам эдики, оломон келиб қолди. Оломонни ўн икки шогирддан бири — Яҳудо бошлаб келганди. Яҳудо Исони ўпмоқчи бўлиб, Унга яқинлашди . 48 Исо эса унга деди:
— Яҳудо, сен Инсон Ўғлига биргина ўпич билан хиёнат қиляпсанми?!
49 Исонинг ёнидагилар воқеа қаёққа йўналаётганини пайқаб:
— Ҳазрат, қилични ишга солайликми? — дейишди. 50 Улардан бири эса олий руҳонийнинг хизматкорига бир уриб, унинг ўнг қулоғини кесиб ташлади. 51 Шунда Исо:
— Қўйинглар, бас! — деди–да, хизматкорнинг қулоғига қўл теккизиб унга шифо берди. 52 Сўнг Уни қўлга олишга келган бош руҳонийлар, Маъбад миршаббошилари ва йўлбошчиларга деди:
— Мен қароқчимидим, Мени олиб кетгани қиличу таёқлар билан келибсизлар?! 53 Сизлар билан ҳар куни Маъбадда бирга эдим, Менга қўл теккизмадингизлар. Аммо энди замон сизники, зулмат ҳукмронлиги келди!
Бутрус Исодан тонади
54 Исони ушлаб, олий руҳонийнинг уйига олиб кетдилар. Бутрус эса масофа сақлаб уларга эргашиб борди. 55 Олий руҳонийнинг ҳовлиси ўртасида гулхан ёқишди. Бутрус гулхан атрофида ўтирган одамларнинг ёнига бориб ўтирди. 56 Бир чўри қиз гулхан ёнида ўтирган Бутрусни кўрди. У Бутрусга тикилиб қаради–да:
— Бу одам ҳам У билан бирга эди! — деди.
57 Лекин Бутрус инкор этиб:
— Эй синглим, мен Уни танимайман! — деди.
58 Бир оздан кейин бошқа бир одам Бутрусни кўриб:
— Сен ҳам улардан бирисан–ку! — деди. Лекин Бутрус унга ҳам:
— Йўғ–э, мен улардан эмасман! — деди.
59 Орадан бир соатлар ўтгандан кейин яна кимдир:
— Ҳақиқатан ҳам, манави одам У билан бирга бўлган. Ахир, у ҳам Жалилалик–ку! — деб туриб олди.
60 — Менга қара, нима тўғрисида гапиряпсан, тушунмаяпман, — деб эътироз билдирди Бутрус.
У гапини тугатмасданоқ, хўроз қичқирди. 61 Раббимиз Исо ўгирилиб, Бутрусга қаради. Шунда Бутрус Раббимизнинг: “Бугун хўроз қичқирмасдан олдин, сен Мендан уч марта тонасан” деган гапини эслади. 62 Бутрус ҳовлидан чиқиб, аччиқ–аччиқ йиғлади.
63 Исони қўриқлаган одамлар Уни ҳақоратлаб калтакладилар. 64 Улар Исонинг кўзларини боғлаб қўйиб:
— Пайғамбар, қани, топ–чи, Сени ким урди экан? — дердилар. 65 Исога яна кўп ҳақоратли сўзлар айтдилар.
Исо Олий кенгаш олдида
66 Тонг отганда Олий кенгаш аъзолари — бош руҳонийлар ва тафсирчилар йиғилдилар. Исони уларнинг олдига олиб келишди.
67 — Бизга айт–чи, Сен Масиҳмисан? — деб сўрадилар. Исо шундай жавоб берди:
— Агар сизларга айтсам, Менга ишонмайсизлар. 68 Агар сизларга савол берсам, жавоб бермайсизлар . 69 Бироқ бундан буён Инсон Ўғли Қодир Худонинг ўнг томонида ўтиради .
70 Шунда ҳамма бирданига:
— Бундан чиқди, Сен Худонинг Ўғли экансан–да? — деб сўрадилар.
— Ўзларингиз Менинг кимлигимни айтдингизлар, — деди уларга Исо. 71 Шунда улар:
— Бошқа гувоҳга эҳтиёж қолмади! Ўз оғзидан ўзимиз эшитдик, ахир! — дейишди.
