Sulaymonning hikmatlari
1–BOB
Hikmatlarning qadri
1 Isroil shohi Dovud oʻgʻli Sulaymonning hikmatlari.
2 Bu hikmatlar donolik va nasihatni oʻrgatadi,
hikmatli soʻzlarni tushuntiradi,
3 aqlli koʻrsatmalarni,
toʻgʻrilik, adolat va odillikni ato qiladi,
4 soddalarga idrok,
yoshlarga bilim, fahmu farosat beradi.
5 Donolar tinglab bilimini koʻpaytirsin,
idroklilar yoʻl–yoʻriq olsin.
6 Bu hikmatlar — matallarni, jumboqlarni,
dononing soʻzlarini va topishmoqlarini tushunish uchundir.
7 Egamizdan qoʻrqish ilmu maʼrifatning boshidir .
Donolik va nasihatdan nafratlangan esa nodondir .
Yoshlarga nasihat
8 Oʻgʻlim , otang nasihatlariga quloq sol,
onang oʻgitlarini rad etma,
9 chunki ular boshingga goʻzal gulchambar,
boʻyningga marjondaydir.
10 Oʻgʻlim, agar gunohkorlar seni yoʻldan urmoqchi boʻlsa,
boʻyin berma.
11 Agar ular: “Kel, bizga qoʻshil, pistirma qoʻyib qon toʻkaylik,
aybsizning yoʻlini vajsiz toʻsaylik,
12 doʻzaxga oʻxshab uni tiriklayin oʻz qaʼrimizga tortaylik,
chuqur kabi butunlayin yutib yuboraylik,
13 har xil boyliklarni tortib olib,
uyimizni oʻlja bilan toʻldiraylik,
14 hamma narsa oʻrtada boʻlsin,
hamyonimiz bitta boʻlsin”, deb aytsalar,
15 oʻgʻlim, ularga hamroh boʻlma,
yoʻliga bir qadam ham bosma.
16 Chunki ular qon toʻkishga tayyordirlar,
oyoqlari yovuzlikka shoshiladi.
17 Qushni toʻr bilan tutib boʻlmaydi,
toʻrni koʻrgan qush pir etib uchib ketadi.
18 Yovuzlar esa oʻz qismatini koʻra olmaydilar,
boshqalarning jonini poylayman deb,
oʻz joniga zomin boʻlganini bilmaydilar.
19 Ochkoʻzlik bilan tortib oladiganlarning ahvoli shu!
Ular oʻz hayotiga zomin boʻladi.
Donolik oʻziga chorlaydi
20 Donolik koʻchada chaqiradi.
Maydonda baland ovoz bilan hayqiradi.
21 Gavjum koʻchaning boshida,
shahar darvozalarida jar soladi.
22 “Ey nodonlar, qachongacha nodon boʻlib yuraverasiz?!
Siz–chi, mazax qiluvchilar, qachongacha mazax qilishdan zavqlanasiz?!
Aqlsizlar, qachongacha ilm–maʼrifatdan nafratlanasiz?!
23 Pand–nasihatlarimga quloq solinglar.
Mana, sizlarga ruhimni beraman.
Soʻzlarimni ochaman.
24 Lekin sizlarni chaqirganimda rad etdingiz,
qoʻllarimni uzatganimda, eʼtibor bermadingiz.
25 Maslahat, pand–nasihatlarimning
hech birini qabul qilmadingiz.
26 Shuning uchun boshingizga falokat kelganda, men ham kulaman.
Vahimaga tushganingizda, mazax qilaman.
27 Vahima boʻronday, falokat esa toʻfonday kelganda,
kulfatu mashaqqatlar boshga tushganda,
28 ular meni chaqiradilar, lekin javob bermayman.
Ular meni qidiradilar, izlaydilar, lekin topolmaydilar.
29 Chunki ular ilm–maʼrifatdan nafratlandilar,
Egamizdan qoʻrqishni rad etdilar.
30 Maslahatlarimni, oʻgitlarimni qabul qilmadilar.
31 Shuning uchun oʻz qilmishlarining mevasini yeb,
pushaymon boʻlib qoladilar.
32 Nodonlar yoʻldan adashib oʻz joniga oʻzlari zomin boʻladi,
aqlsizlarning begʻamligi oʻzlarini halok qiladi.
33 Lekin menga quloq solganlar osoyishta hayot kechiradi,
yomonlikning vahimasidan xalos boʻladi.”
Сулаймоннинг ҳикматлари
1–БОБ
Ҳикматларнинг қадри
1 Исроил шоҳи Довуд ўғли Сулаймоннинг ҳикматлари.
2 Бу ҳикматлар донолик ва насиҳатни ўргатади,
ҳикматли сўзларни тушунтиради,
3 ақлли кўрсатмаларни,
тўғрилик, адолат ва одилликни ато қилади,
4 соддаларга идрок,
ёшларга билим, фаҳму фаросат беради.
5 Донолар тинглаб билимини кўпайтирсин,
идроклилар йўл–йўриқ олсин.
6 Бу ҳикматлар — маталларни, жумбоқларни,
дононинг сўзларини ва топишмоқларини тушуниш учундир.
7 Эгамиздан қўрқиш илму маърифатнинг бошидир .
Донолик ва насиҳатдан нафратланган эса нодондир .
Ёшларга насиҳат
8 Ўғлим , отанг насиҳатларига қулоқ сол,
онанг ўгитларини рад этма,
9 чунки улар бошингга гўзал гулчамбар,
бўйнингга маржондайдир.
10 Ўғлим, агар гуноҳкорлар сени йўлдан урмоқчи бўлса,
бўйин берма.
11 Агар улар: “Кел, бизга қўшил, пистирма қўйиб қон тўкайлик,
айбсизнинг йўлини важсиз тўсайлик,
12 дўзахга ўхшаб уни тириклайин ўз қаъримизга тортайлик,
чуқур каби бутунлайин ютиб юборайлик,
13 ҳар хил бойликларни тортиб олиб,
уйимизни ўлжа билан тўлдирайлик,
14 ҳамма нарса ўртада бўлсин,
ҳамёнимиз битта бўлсин”, деб айтсалар,
15 ўғлим, уларга ҳамроҳ бўлма,
йўлига бир қадам ҳам босма.
16 Чунки улар қон тўкишга тайёрдирлар,
оёқлари ёвузликка шошилади.
17 Қушни тўр билан тутиб бўлмайди,
тўрни кўрган қуш пир этиб учиб кетади.
18 Ёвузлар эса ўз қисматини кўра олмайдилар,
бошқаларнинг жонини пойлайман деб,
ўз жонига зомин бўлганини билмайдилар.
19 Очкўзлик билан тортиб оладиганларнинг аҳволи шу!
Улар ўз ҳаётига зомин бўлади.
Донолик ўзига чорлайди
20 Донолик кўчада чақиради.
Майдонда баланд овоз билан ҳайқиради.
21 Гавжум кўчанинг бошида,
шаҳар дарвозаларида жар солади.
22 “Эй нодонлар, қачонгача нодон бўлиб юраверасиз?!
Сиз–чи, мазах қилувчилар, қачонгача мазах қилишдан завқланасиз?!
Ақлсизлар, қачонгача илм–маърифатдан нафратланасиз?!
23 Панд–насиҳатларимга қулоқ солинглар.
Мана, сизларга руҳимни бераман.
Сўзларимни очаман.
24 Лекин сизларни чақирганимда рад этдингиз,
қўлларимни узатганимда, эътибор бермадингиз.
25 Маслаҳат, панд–насиҳатларимнинг
ҳеч бирини қабул қилмадингиз.
26 Шунинг учун бошингизга фалокат келганда, мен ҳам куламан.
Ваҳимага тушганингизда, мазах қиламан.
27 Ваҳима бўрондай, фалокат эса тўфондай келганда,
кулфату машаққатлар бошга тушганда,
28 улар мени чақирадилар, лекин жавоб бермайман.
Улар мени қидирадилар, излайдилар, лекин тополмайдилар.
29 Чунки улар илм–маърифатдан нафратландилар,
Эгамиздан қўрқишни рад этдилар.
30 Маслаҳатларимни, ўгитларимни қабул қилмадилар.
31 Шунинг учун ўз қилмишларининг мевасини еб,
пушаймон бўлиб қоладилар.
32 Нодонлар йўлдан адашиб ўз жонига ўзлари зомин бўлади,
ақлсизларнинг беғамлиги ўзларини ҳалок қилади.
33 Лекин менга қулоқ солганлар осойишта ҳаёт кечиради,
ёмонликнинг ваҳимасидан халос бўлади.”
