5–BOB
Haqiqiy baxtiyorlik
1 Iso katta bir olomonni koʻrib, toqqa chiqib oʻtirdi. Shogirdlari Uning oldiga kelishdi. 2 Iso shogirdlariga taʼlim berib, gap boshladi:
3 “Ruhan kambagʻal boʻlganlar baxtlidir,
Chunki Osmon Shohligi ularnikidir.
4 Yigʻlayotganlar baxtlidir,
Chunki ular tasalli topadilar.
5 Kamtarin boʻlganlar baxtlidir,
Chunki ular yer yuziga ega boʻladilar.
6 Adolatga tashna boʻlganlar baxtlidir,
Chunki Xudo ularni qondiradi.
7 Rahmdil boʻlganlar baxtlidir,
Chunki ular rahm–shafqat topadilar.
8 Pokdil boʻlganlar baxtlidir,
Chunki ular Xudoni koʻradilar.
9 Tinchlik oʻrnatuvchilar baxtlidir,
Chunki ular Xudoning farzandlari deb ataladilar.
10 Xudoning yoʻlidan yurgani uchun
Quvgʻin boʻlganlar baxtlidir,
Chunki Osmon Shohligi ularnikidir.
11 Odamlar Men tufayli sizlarni haqoratlab quvgʻin qilganlarida, sizlar haqingizda yolgʻon gapirib tuhmat qilganlarida, baxtlisizlar! 12 Sevininglar, xursand boʻlinglar. Sizlarni osmonda buyuk mukofot kutmoqda. Axir, sizdan avval oʻtgan paygʻambarlar ham xuddi shunday quvgʻin boʻlganlar.
Tuz va nur haqida
13 Sizlar yerning tuzisizlar. Lekin tuz oʻz taʼmini yoʻqotsa, uni yana qanday shoʻr qilib boʻladi?! Bunday tuz boshqa hech narsaga yaramaydi, uni oyoq ostiga tashlab yuborishadi.
14 Sizlar dunyoning nurisizlar. Tepalikka qurilgan shaharni koʻzdan pinhon tutib boʻlmaydi. 15 Hech kim chiroqni yoqib, ustini idish bilan yopib qoʻymaydi. Aksincha, uni chiroqpoyaga qoʻyishadi, shunda chiroq uydagilarning hammasiga yorugʻlik beradi. 16 Sizning nuringiz ham insonlar oldida shunday porlasinki, ular yaxshi ishlaringizni koʻrib, osmondagi Otangizni ulugʻlasinlar.
Musoning qonuni haqida
17 Meni, Tavrot yoki paygʻambarlarning bitiklarini bekor qilgani kelgan, deb oʻylamanglar. Men bekor qilgani emas, balki bajo keltirgani keldim. 18 Sizga chinini aytayin: yeru osmon yoʻq boʻlib ketishi mumkin. Ammo Tavrotdagi na bir harf, na bir nuqta oʻchadi. Unda yozilgan hamma narsa amalga oshadi. 19 Shu bois kim bu amrlarning eng kichigiga ham rioya qilmay, uni boshqalarga buzib oʻrgatsa, Osmon Shohligida eng kichik boʻladi. Lekin kim bu amrlarni bajarib, boshqalarga oʻrgatsa, Osmon Shohligida buyuk boʻladi. 20 Sizlarga aytib qoʻyay: agar sizlarning solihligingiz Tavrot tafsirchilari va farziylarning solihligidan ustun kelmasa, sizlar hech qachon Osmon Shohligiga kirolmaysizlar.
Gʻazab va jazo haqida
21 Ajdodlarimizga shunday aytilganini eshitgansizlar: «Qotillik qilma . Qotillik qilgan odam hukm qilinadi.» 22 Lekin Men sizlarga aytaman: oʻz yaqinidan hatto gʻazablangan odam ham hukm qilinadi. Yaqinini haqoratlagan odam oliy mahkamada javob beradi. Yaqiniga: «Ahmoqsan» degan odam esa, doʻzax oloviga tashlanadi.
23 Shunday ekan, siz ehsoningizni qurbongohga olib kelganingizda, yaqiningiz nimadandir sizdan xafa ekanligi yodingizga tushsa, 24 ehsoningizni qurbongoh oldida qoldiring. Birinchi navbatda borib, yaqiningiz bilan yarashing, keyin kelib, ehsoningizni nazr qiling.
25 Birov sizni ayblab qozixonaga olib borsa, vaqtni boy bermay, yoʻldayoq ayblovchingiz bilan kelishib oling. Aks holda, ayblovchingiz sizni qozi oldiga olib boradi, qozi esa sizni mirshabga topshiradi. Sizni zindonga tashlashadi. 26 Sizlarga chinini aytay: oxirgi tiyiningizni toʻlamaguningizcha, u yerdan chiqolmaysiz.
Zino va ajralish haqida
27 «Zino qilma» , — deb aytilganini ham eshitgansizlar. 28 Lekin Men sizlarga aytaman: agar siz ayolga shahvat bilan qarasangiz, xayolingizda u bilan zino qilgan boʻlasiz. 29 Bordi–yu, oʻng koʻzingiz gunoh qilishingizga sababchi boʻlsa, uni oʻyib olib, uloqtirib yuboring. Butun badaningiz doʻzaxga tashlangandan koʻra, aʼzolaringizdan bittasi yoʻq boʻlgani siz uchun yaxshiroqdir. 30 Agar oʻng qoʻlingiz gunoh qilishingizga sababchi boʻlsa, uni kesib tashlab, uloqtirib yuboring. Butun badaningiz doʻzaxga yoʻliqqandan koʻra, aʼzolaringizdan bittasi yoʻq boʻlgani siz uchun yaxshiroqdir.
31 Yana deyilganki: «Kim xotini bilan ajrashmoqchi boʻlsa, unga taloq xatini yozib bersin.» 32 Lekin Men sizlarga aytaman : kim bevafolik aybidan boshqa sabab tufayli oʻz xotini bilan ajrashsa, unga zino qilishga sabab topib beradi. Shuningdek, kim ajrashgan xotinga uylansa, zino qilgan boʻladi.
Qasam haqida
33 Ajdodlarimizga: «Ichgan qasamingdan qaytma. Egamizga bergan vaʼdalaringni bajargin» , deb aytilganini ham eshitgansizlar. 34 Lekin Men sizlarga aytaman: umuman qasam ichmanglar. «Osmon haqi», deya qasam ichmanglar, chunki osmon Xudoning taxtidir. 35 «Yer haqi», deya qasam ichmanglar, chunki yer Xudoning poyandozidir. «Quddus haqi», deya ham qasam ichmanglar, chunki Quddus buyuk Shohning shahridir. 36 Boshingiz haqi ham qasam ichmanglar, chunki oʻzlaringiz sochingizning bir tolasini ham oq yoki qora qila olmaysiz. 37 Sizlarning soʻzingiz faqat «ha» yoki «yoʻq» boʻlsin. Bundan ortigʻi esa yovuz shaytondandir.
Yomonlikni yaxshilik bilan yengish haqida
38 Sizlar: «Koʻz evaziga koʻz, tish evaziga tish» , — deb aytilganini ham eshitgansizlar. 39 Lekin Men sizlarga aytaman: sizga yomonlik qilgan odamga qarshilik koʻrsatmang. Agar kimdir oʻng chakkangizga ursa, unga chapini ham tuting. 40 Kim siz bilan daʼvolashib, koʻylagingizni olmoqchi boʻlsa, unga toʻningizni ham berib yuboring. 41 Birov sizni bir chaqirim yoʻl yurishga majbur qilsa, u bilan birga ikki chaqirim yuring. 42 Sizdan soʻraganga bering, sizdan qarz olmoqchi boʻlgandan yuz oʻgirmang.
Dushmanlaringizni yaxshi koʻringlar
43 «Yaqiningni sevgin , dushmaningdan nafratlan», deb aytilganini ham eshitgansizlar. 44 Lekin Men sizlarga aytyapman: dushmanlaringizni yaxshi koʻringlar. Sizlarni quvgʻin qilganlar uchun ibodat qilinglar . 45 Shunda siz osmondagi Otangizning farzandlari boʻlasizlar. Chunki U Oʻz quyoshini yovuzlar ustida ham, yaxshilar ustida ham balqitadi, yomgʻirini solihlar ustiga ham, fosiqlar ustiga ham yogʻdiradi. 46 Agar sizni sevganlarnigina yaxshi koʻrsangiz, sizlarga qanday mukofot boʻladi? Axir, soliqchilar ham shunday qilishmaydimi? 47 Agar siz faqat oʻz yaqinlaringiz bilan salomlashsangiz, boshqalardan nima farqingiz qoladi?! Axir, butparastlar ham xuddi shunday qilishmaydimi?! 48 Osmondagi Otangiz barkamol boʻlgani kabi, sizlar ham barkamol boʻlinglar.
5–БОБ
Ҳақиқий бахтиёрлик
1 Исо катта бир оломонни кўриб, тоққа чиқиб ўтирди. Шогирдлари Унинг олдига келишди. 2 Исо шогирдларига таълим бериб, гап бошлади:
3 “Руҳан камбағал бўлганлар бахтлидир,
Чунки Осмон Шоҳлиги уларникидир.
4 Йиғлаётганлар бахтлидир,
Чунки улар тасалли топадилар.
5 Камтарин бўлганлар бахтлидир,
Чунки улар ер юзига эга бўладилар.
6 Адолатга ташна бўлганлар бахтлидир,
Чунки Худо уларни қондиради.
7 Раҳмдил бўлганлар бахтлидир,
Чунки улар раҳм–шафқат топадилар.
8 Покдил бўлганлар бахтлидир,
Чунки улар Худони кўрадилар.
9 Тинчлик ўрнатувчилар бахтлидир,
Чунки улар Худонинг фарзандлари деб аталадилар.
10 Худонинг йўлидан юргани учун
Қувғин бўлганлар бахтлидир,
Чунки Осмон Шоҳлиги уларникидир.
11 Одамлар Мен туфайли сизларни ҳақоратлаб қувғин қилганларида, сизлар ҳақингизда ёлғон гапириб туҳмат қилганларида, бахтлисизлар! 12 Севининглар, хурсанд бўлинглар. Сизларни осмонда буюк мукофот кутмоқда. Ахир, сиздан аввал ўтган пайғамбарлар ҳам худди шундай қувғин бўлганлар.
Туз ва нур ҳақида
13 Сизлар ернинг тузисизлар. Лекин туз ўз таъмини йўқотса, уни яна қандай шўр қилиб бўлади?! Бундай туз бошқа ҳеч нарсага ярамайди, уни оёқ остига ташлаб юборишади.
14 Сизлар дунёнинг нурисизлар. Тепаликка қурилган шаҳарни кўздан пинҳон тутиб бўлмайди. 15 Ҳеч ким чироқни ёқиб, устини идиш билан ёпиб қўймайди. Аксинча, уни чироқпояга қўйишади, шунда чироқ уйдагиларнинг ҳаммасига ёруғлик беради. 16 Сизнинг нурингиз ҳам инсонлар олдида шундай порласинки, улар яхши ишларингизни кўриб, осмондаги Отангизни улуғласинлар.
Мусонинг қонуни ҳақида
17 Мени, Таврот ёки пайғамбарларнинг битикларини бекор қилгани келган, деб ўйламанглар. Мен бекор қилгани эмас, балки бажо келтиргани келдим. 18 Сизга чинини айтайин: еру осмон йўқ бўлиб кетиши мумкин. Аммо Тавротдаги на бир ҳарф, на бир нуқта ўчади. Унда ёзилган ҳамма нарса амалга ошади. 19 Шу боис ким бу амрларнинг энг кичигига ҳам риоя қилмай, уни бошқаларга бузиб ўргатса, Осмон Шоҳлигида энг кичик бўлади. Лекин ким бу амрларни бажариб, бошқаларга ўргатса, Осмон Шоҳлигида буюк бўлади. 20 Сизларга айтиб қўяй: агар сизларнинг солиҳлигингиз Таврот тафсирчилари ва фарзийларнинг солиҳлигидан устун келмаса, сизлар ҳеч қачон Осмон Шоҳлигига киролмайсизлар.
Ғазаб ва жазо ҳақида
21 Аждодларимизга шундай айтилганини эшитгансизлар: «Қотиллик қилма . Қотиллик қилган одам ҳукм қилинади.» 22 Лекин Мен сизларга айтаман: ўз яқинидан ҳатто ғазабланган одам ҳам ҳукм қилинади. Яқинини ҳақоратлаган одам олий маҳкамада жавоб беради. Яқинига: «Аҳмоқсан» деган одам эса, дўзах оловига ташланади.
23 Шундай экан, сиз эҳсонингизни қурбонгоҳга олиб келганингизда, яқинингиз нимадандир сиздан хафа эканлиги ёдингизга тушса, 24 эҳсонингизни қурбонгоҳ олдида қолдиринг. Биринчи навбатда бориб, яқинингиз билан ярашинг, кейин келиб, эҳсонингизни назр қилинг.
25 Биров сизни айблаб қозихонага олиб борса, вақтни бой бермай, йўлдаёқ айбловчингиз билан келишиб олинг. Акс ҳолда, айбловчингиз сизни қози олдига олиб боради, қози эса сизни миршабга топширади. Сизни зиндонга ташлашади. 26 Сизларга чинини айтай: охирги тийинингизни тўламагунингизча, у ердан чиқолмайсиз.
Зино ва ажралиш ҳақида
27 «Зино қилма» , — деб айтилганини ҳам эшитгансизлар. 28 Лекин Мен сизларга айтаман: агар сиз аёлга шаҳват билан қарасангиз, хаёлингизда у билан зино қилган бўласиз. 29 Борди–ю, ўнг кўзингиз гуноҳ қилишингизга сабабчи бўлса, уни ўйиб олиб, улоқтириб юборинг. Бутун баданингиз дўзахга ташлангандан кўра, аъзоларингиздан биттаси йўқ бўлгани сиз учун яхшироқдир. 30 Агар ўнг қўлингиз гуноҳ қилишингизга сабабчи бўлса, уни кесиб ташлаб, улоқтириб юборинг. Бутун баданингиз дўзахга йўлиққандан кўра, аъзоларингиздан биттаси йўқ бўлгани сиз учун яхшироқдир.
31 Яна дейилганки: «Ким хотини билан ажрашмоқчи бўлса, унга талоқ хатини ёзиб берсин.» 32 Лекин Мен сизларга айтаман : ким бевафолик айбидан бошқа сабаб туфайли ўз хотини билан ажрашса, унга зино қилишга сабаб топиб беради. Шунингдек, ким ажрашган хотинга уйланса, зино қилган бўлади.
Қасам ҳақида
33 Аждодларимизга: «Ичган қасамингдан қайтма. Эгамизга берган ваъдаларингни бажаргин» , деб айтилганини ҳам эшитгансизлар. 34 Лекин Мен сизларга айтаман: умуман қасам ичманглар. «Осмон ҳақи», дея қасам ичманглар, чунки осмон Худонинг тахтидир. 35 «Ер ҳақи», дея қасам ичманглар, чунки ер Худонинг пойандозидир. «Қуддус ҳақи», дея ҳам қасам ичманглар, чунки Қуддус буюк Шоҳнинг шаҳридир. 36 Бошингиз ҳақи ҳам қасам ичманглар, чунки ўзларингиз сочингизнинг бир толасини ҳам оқ ёки қора қила олмайсиз. 37 Сизларнинг сўзингиз фақат «ҳа» ёки «йўқ» бўлсин. Бундан ортиғи эса ёвуз шайтондандир.
Ёмонликни яхшилик билан енгиш ҳақида
38 Сизлар: «Кўз эвазига кўз, тиш эвазига тиш» , — деб айтилганини ҳам эшитгансизлар. 39 Лекин Мен сизларга айтаман: сизга ёмонлик қилган одамга қаршилик кўрсатманг. Агар кимдир ўнг чаккангизга урса, унга чапини ҳам тутинг. 40 Ким сиз билан даъволашиб, кўйлагингизни олмоқчи бўлса, унга тўнингизни ҳам бериб юборинг. 41 Биров сизни бир чақирим йўл юришга мажбур қилса, у билан бирга икки чақирим юринг. 42 Сиздан сўраганга беринг, сиздан қарз олмоқчи бўлгандан юз ўгирманг.
Душманларингизни яхши кўринглар
43 «Яқинингни севгин , душманингдан нафратлан», деб айтилганини ҳам эшитгансизлар. 44 Лекин Мен сизларга айтяпман: душманларингизни яхши кўринглар. Сизларни қувғин қилганлар учун ибодат қилинглар . 45 Шунда сиз осмондаги Отангизнинг фарзандлари бўласизлар. Чунки У Ўз қуёшини ёвузлар устида ҳам, яхшилар устида ҳам балқитади, ёмғирини солиҳлар устига ҳам, фосиқлар устига ҳам ёғдиради. 46 Агар сизни севганларнигина яхши кўрсангиз, сизларга қандай мукофот бўлади? Ахир, солиқчилар ҳам шундай қилишмайдими? 47 Агар сиз фақат ўз яқинларингиз билан саломлашсангиз, бошқалардан нима фарқингиз қолади?! Ахир, бутпарастлар ҳам худди шундай қилишмайдими?! 48 Осмондаги Отангиз баркамол бўлгани каби, сизлар ҳам баркамол бўлинглар.
