14–BOB
Yoʻnatanning mardona ishi
1 Oʻsha kuni Shoulning oʻgʻli Yoʻnatan yoshgina qurolbardoriga:
— Yur, narigi tomondagi Filistlarning qoʻnolgʻasi turgan joyga oʻtamiz, — dedi. Ammo bu haqda otasiga hech narsa aytmadi. 2 Shoul Givo shahri yaqinidagi Migronda bir anor daraxti tagida oʻtirar, yonida olti yuztacha odamdan iborat lashkari bor edi. 3 Efod koʻtarib yurgan ruhoniy Oxiyo ham oʻsha yerda edi. Oxiyoning otasi — Oxitob, Oxitobning akasi — Ixabod edi. Ixabod — Finxazning oʻgʻli, Finxaz esa Shiloʻda Egamizning ruhoniysi boʻlib xizmat qilgan Elaxning oʻgʻli edi.
Odamlar Yoʻnatanning ketganini sezmay qolgan edilar. 4 Yoʻnatan Filistlar qoʻnolgʻasiga dovon orqali oʻtmoqchi boʻldi. Dovonning har ikki tomonida ikkita baland choʻqqi bor edi. Birisi — Bozaz, boshqasi Sanex deb atalardi. 5 Choʻqqilardan biri shimol tomonda boʻlib, Mixmashga, ikkinchisi janubda boʻlib, Givoga qaragan edi.
6 Yoʻnatan yosh qurolbardoriga:
— Yur, oʻsha sunnatsizlarning qoʻnolgʻasi tomonga oʻtaylik, Egamiz bizga yordam beradi, — dedi. — U koʻpchilik bilan ham, ozchilik bilan ham gʻalabaga erishtiraveradi. Chunki Egamiz uchun toʻsqinlik yoʻq.
7 — Siz nima desangiz, shu–da, — dedi qurolbardor. — Boʻpti, boramiz. Koʻnglingizga nima maʼqul kelsa, men ham siz bilan birgaman.
8 — Biz anavi odamlarga oʻzimizni koʻrsatamiz, — dedi Yoʻnatan. — Agar ular bizni koʻrgach: 9 “Yoningizga borgunimizcha, oʻsha yerda toʻxtab turinglar”, deb aytsa, aytgan joyida toʻxtab turamiz, ularning oldiga bormaymiz. 10 Bordi–yu: “Yonimizga kelinglar”, desa boramiz. Ana shunda Egamiz Filistlarni bizning qoʻlimizga berganini bilamiz, bizga alomat shu boʻladi.
11 Ikkovi Filistlarga koʻrinish bergan edi, Filistlar:
— Qaranglar, ibroniylar yashiringan xandaqlaridan chiqa boshlashdi! — deb qoldi. 12 Soʻng Filistlar Yoʻnatan bilan qurolbardoriga:
— Bu yoqqa kelinglar–chi, bir gaplashib qoʻyaylik, — deb baqirishdi. Yoʻnatan qurolbardoriga:
— Orqamdan yur, Egamiz ularni Isroil xalqining qoʻliga berdi, — dedi. 13 Yoʻnatan tirmashib qir tepasiga chiqa boshladi. Qurolbardori ham unga ergashdi. Oldidan kelgan Filistlarni Yoʻnatan, orqadan kelganini qurolbardori oʻldiraverdi. 14 Yoʻnatan bilan qurolbardori birinchi hujumdayoq kichkina maydonda yigirmatacha sipohni oʻldirishdi. 15 Hammani — qarorgohdagi va qirdagi odamlarni vahima bosdi. Sipohlar, hatto ilgʻorlar ham dagʻ–dagʻ titrardi. Birdan yer tebrandi. Bu Xudo yuborgan dahshat edi.
Filistlar ustidan gʻalaba
16 Shoulning Benyamin hududidagi Givo shahrida oʻrnashgan kuzatuvchilari Filistlarning yugur–yugurini koʻrib qolishdi. 17 Shoul yonidagi odamlarga:
— Bilinglar–chi, oramizda kim yoʻq ekan, — dedi. Yoʻqlama qilgan edilar, Yoʻnatan bilan uning qurolbardori yoʻqligi maʼlum boʻldi. 18 Shoul Oxiyoga:
— Xudoning Sandigʻini olib kel, — dedi. (Oʻsha paytda Xudoning Sandigʻi Isroil xalqi bilan edi .)
19 Shoul ruhoniy bilan gaplashayotgan paytda Filistlarning qarorgohidagi gʻala–gʻovur rosa avjiga chiqdi. Shuning uchun Shoul ruhoniyga:
— Kerak emas, qoʻyaver! — dedi. 20 Oʻsha zahoti Shoul va yonidagi sipohlarining hammasi birga urush maydoniga ketishdi. U yerda katta gʻalayon boʻlayotgan edi, hamma bir–biriga qilich solardi. 21 Shunda ilgari Filistlar tomonda boʻlgan va ularning qarorgohiga kelgan ibroniylar ham safdan chiqib, endi Shoul bilan Yoʻnatanning sipohlariga — Isroil sipohlariga qoʻshilib olishdi. 22 Efrayim qirlarida yashirinib olganlar ham Filistlarning qochayotganini eshitib, ularni jang maydonidan quvlay boshladi. 23 Shunday qilib, oʻsha kuni Isroil lashkarini Egamiz gʻalabaga erishtirdi.
Shoul lashkariga ont ichiradi
Urush Bayt–Obunning narigi tomonlarigacha yoyildi. 24 Oʻsha kuni Isroil lashkari juda ham holdan toydi, chunki Shoul lashkariga ont ichirib, shunday degan edi: “Dushmanlarimizdan oʻch olmagunimizcha, oqshomga qadar kim bir luqma taom yesa, laʼnati boʻlsin!” Shuning uchun biror kimsa hech narsa yemadi.
25-26 Lashkar oʻrmonga borganda, yerda oqib yotgan asalni koʻrdi, lekin Shoul ichirgan qasamdan qoʻrqib, birortasi asalga qoʻl tekkizmadi. 27 Yoʻnatan esa otasining lashkariga ont ichirganidan bexabar edi. Qoʻlidagi tayogʻini uzatib, tayoq uchini asalari iniga botirdi. Asaldan ozgina tatib koʻrgan edi, koʻzlari chaqnab ketdi. 28 Shu zahoti sipohlardan biri Yoʻnatanga:
— Otangiz lashkarga, bugun kim taom yesa, laʼnati boʻlsin, deb ont ichirgan edi, shuning uchun odamlar holdan toygan, — dedi.
29 — Otam odamlarni ogʻir ahvolga solib qoʻydi, — dedi Yoʻnatan. — Qaranglar, mana bu asaldan bir oz tatib koʻrgan edim, koʻzlarim charaqlab ketdi. 30 Bugun lashkarimiz gʻanimlardan tortib olgan taomlardan toʻyib yesaydi, juda yaxshi boʻlardi. Oʻshanda Filistlarni magʻlub qilish yanada oson boʻlarmidi?!
31 Oʻsha kuni Isroil lashkari Mixmash bilan Oyjavlon oraligʻidagi Filistlarni magʻlub qildi. Qorni ochgan Isroil lashkari shu qadar holdan toydiki, 32 oxiri ulardan oʻlja qilib olingan chorvalarga tashlanishdan oʻzga chora qolmadi. Qoʻy, mol, buzoqlarni shu yerning oʻzidayoq soʻyib, qonini oqizmasdan yeyaverishdi.
33 — Qarang, lashkaringiz goʻshtni qoni bilan yeb, Egamizga qarshi gunoh ish qilyapti! — deb ahvolni Shoulga maʼlum qilishdi.
— Xoinlik qildingizlar, hoziroq katta bir toshni bu yerga yumalatib olib kelinglar! — dedi Shoul. 34 Soʻng qoʻshib qoʻydi:
— Lashkar orasida yurib aytinglar, har bir odam molini, qoʻyini mening huzurimga olib kelib, shu yerda soʻyib, yesin. Goʻshtni qoni bilan yeb, Egamizga qarshi gunoh ish qilmanglar.
Oʻsha kuni kechasi har bir odam molini olib kelib, Shoulning oldida soʻydi. 35 Shoul Egamizga atab bir qurbongoh qurdi. Bu Shoulning Egamizga atab qurgan ilk qurbongohi edi.
36 Keyin Shoul odamlariga aytdi:
— Qani, shu kecha Filistlarni bir quvaylik. Tong otguncha mollarini tortib olamiz, birortasini sogʻ qoldirmaymiz.
— Bir ogʻiz soʻzingiz, — deb javob berishdi odamlar.
— Avval Xudoning xohish–irodasini bilaylik , — deb qoldi ruhoniy. 37 Shoul Xudodan:
— Filistlarga hujum qilaveraymi? Ularni Isroil lashkarining qoʻliga tutib berasanmi? — deb soʻradi. Lekin Xudo oʻsha kuni javob bermadi. 38 Shundan soʻng Shoul dedi:
— Isroilning hamma lashkarboshilari shu yerga kelishsin, bugun qanday gunoh qilinganini bilib olamiz. 39 Isroilga najot beradigan Xudo shohid! Gunoh qilgan oʻgʻlim Yoʻnatan boʻlib chiqsa ham, albatta oʻldiriladi.
Biron kimsadan sado chiqmadi. 40 Shoul oʻz odamlariga buyurdi:
— Sizlar bir tomonda turinglar, oʻgʻlim Yoʻnatan bilan men boshqa tomonda turamiz.
— Bir ogʻiz soʻzingiz, — deb javob berdi odamlar.
41 Shoul Isroil xalqining Xudosi — Egamizga:
— Ey Egam! Aybsizni oʻzing oqla! — deb iltijo qildi.
Soʻng qurʼa tashlandi , qurʼa Yoʻnatan bilan Shoulga tushdi, odamlarning hammasi esa oqlandi.
42 — Endi men bilan oʻgʻlim Yoʻnatan orasiga qurʼa tashlang, — dedi Shoul. Bu safar qurʼa Yoʻnatanga tushdi. 43 Shoul Yoʻnatandan:
— Menga ayt–chi, nima qilding? — deb soʻradi.
— Men qoʻlimdagi tayoqning uchini asalga botirib olib, ozgina tatib koʻrgan edim, endi men oʻlimimga roziman, — deb javob berdi Yoʻnatan.
44 — Yoʻnatan, agar seni oʻldirtirmasam, Xudoning qahriga uchray, hatto undan battarrogʻiga uchray, — dedi Shoul. 45 Ammo odamlar Shoulga eʼtiroz bildirdi:
— Isroilni ulugʻ zafarga erishtirgan Yoʻnatanni oʻldirmoqchimisiz? Aslo! Xudo shohid! Sochining bir tolasiga ham zarar yetmaydi. U bugun nima qilgan boʻlsa, Xudoning madadi bilan qildi.
Shunday qilib, odamlar Yoʻnatanni oʻlimdan qutqarib qoldi.
46 Shundan soʻng Shoul Filistlarni taʼqib qilmadi. Filistlar esa oʻz yerlariga qaytib ketishdi.
Shoulning erishgan gʻalabalari
47 Shoul Isroil shohi boʻlgandan keyin atrofidagi barcha dushmanlari — Moʻab, Ommon, Edom xalqlari, Zoʻvo shohlari va Filistlar bilan urush qildi. Qayerga borsa, gʻalaba qildi. 48 Mardona jang qilib Omolek xalqini magʻlub qildi, Isroil xalqini talonchilarning qoʻlidan xalos qildi.
Shoulning oilasi
49 Shoulning Yoʻnatandan boshqa Ishbosit va Malkishuva ismli oʻgʻillari bor edi. Uning ikki qizi ham boʻlib, kattasining ismi Merav, kichkinasiniki Mixal edi. 50 Xotini Oxinavam edi. U Oximas deganning qizi edi. Shoulning amakisi Narning oʻgʻli Abnur lashkarboshi edi. 51 Abnurning otasi Nar va Shoulning otasi Kish aka–uka edilar. Nar va Kishning otasi Abil edi.
52 Shoul davrida Filistlar bilan doimo qaqshatqich urush boʻlar edi. Shoul qayerda mard yoki jang qilishga mohir odamni koʻrsa, oʻz qoʻshiniga olardi.
14–БОБ
Йўнатаннинг мардона иши
1 Ўша куни Шоулнинг ўғли Йўнатан ёшгина қуролбардорига:
— Юр, нариги томондаги Филистларнинг қўнолғаси турган жойга ўтамиз, — деди. Аммо бу ҳақда отасига ҳеч нарса айтмади. 2 Шоул Гиво шаҳри яқинидаги Мигронда бир анор дарахти тагида ўтирар, ёнида олти юзтача одамдан иборат лашкари бор эди. 3 Эфод кўтариб юрган руҳоний Охиё ҳам ўша ерда эди. Охиёнинг отаси — Охитоб, Охитобнинг акаси — Ихабод эди. Ихабод — Финхазнинг ўғли, Финхаз эса Шилўда Эгамизнинг руҳонийси бўлиб хизмат қилган Элахнинг ўғли эди.
Одамлар Йўнатаннинг кетганини сезмай қолган эдилар. 4 Йўнатан Филистлар қўнолғасига довон орқали ўтмоқчи бўлди. Довоннинг ҳар икки томонида иккита баланд чўққи бор эди. Бириси — Бозаз, бошқаси Санех деб аталарди. 5 Чўққилардан бири шимол томонда бўлиб, Михмашга, иккинчиси жанубда бўлиб, Гивога қараган эди.
6 Йўнатан ёш қуролбардорига:
— Юр, ўша суннатсизларнинг қўнолғаси томонга ўтайлик, Эгамиз бизга ёрдам беради, — деди. — У кўпчилик билан ҳам, озчилик билан ҳам ғалабага эриштираверади. Чунки Эгамиз учун тўсқинлик йўқ.
7 — Сиз нима десангиз, шу–да, — деди қуролбардор. — Бўпти, борамиз. Кўнглингизга нима маъқул келса, мен ҳам сиз билан биргаман.
8 — Биз анави одамларга ўзимизни кўрсатамиз, — деди Йўнатан. — Агар улар бизни кўргач: 9 “Ёнингизга боргунимизча, ўша ерда тўхтаб туринглар”, деб айтса, айтган жойида тўхтаб турамиз, уларнинг олдига бормаймиз. 10 Борди–ю: “Ёнимизга келинглар”, деса борамиз. Ана шунда Эгамиз Филистларни бизнинг қўлимизга берганини биламиз, бизга аломат шу бўлади.
11 Иккови Филистларга кўриниш берган эди, Филистлар:
— Қаранглар, ибронийлар яширинган хандақларидан чиқа бошлашди! — деб қолди. 12 Сўнг Филистлар Йўнатан билан қуролбардорига:
— Бу ёққа келинглар–чи, бир гаплашиб қўяйлик, — деб бақиришди. Йўнатан қуролбардорига:
— Орқамдан юр, Эгамиз уларни Исроил халқининг қўлига берди, — деди. 13 Йўнатан тирмашиб қир тепасига чиқа бошлади. Қуролбардори ҳам унга эргашди. Олдидан келган Филистларни Йўнатан, орқадан келганини қуролбардори ўлдираверди. 14 Йўнатан билан қуролбардори биринчи ҳужумдаёқ кичкина майдонда йигирматача сипоҳни ўлдиришди. 15 Ҳаммани — қароргоҳдаги ва қирдаги одамларни ваҳима босди. Сипоҳлар, ҳатто илғорлар ҳам дағ–дағ титрарди. Бирдан ер тебранди. Бу Худо юборган даҳшат эди.
Филистлар устидан ғалаба
16 Шоулнинг Бенямин ҳудудидаги Гиво шаҳрида ўрнашган кузатувчилари Филистларнинг югур–югурини кўриб қолишди. 17 Шоул ёнидаги одамларга:
— Билинглар–чи, орамизда ким йўқ экан, — деди. Йўқлама қилган эдилар, Йўнатан билан унинг қуролбардори йўқлиги маълум бўлди. 18 Шоул Охиёга:
— Худонинг Сандиғини олиб кел, — деди. (Ўша пайтда Худонинг Сандиғи Исроил халқи билан эди .)
19 Шоул руҳоний билан гаплашаётган пайтда Филистларнинг қароргоҳидаги ғала–ғовур роса авжига чиқди. Шунинг учун Шоул руҳонийга:
— Керак эмас, қўявер! — деди. 20 Ўша заҳоти Шоул ва ёнидаги сипоҳларининг ҳаммаси бирга уруш майдонига кетишди. У ерда катта ғалаён бўлаётган эди, ҳамма бир–бирига қилич соларди. 21 Шунда илгари Филистлар томонда бўлган ва уларнинг қароргоҳига келган ибронийлар ҳам сафдан чиқиб, энди Шоул билан Йўнатаннинг сипоҳларига — Исроил сипоҳларига қўшилиб олишди. 22 Эфрайим қирларида яшириниб олганлар ҳам Филистларнинг қочаётганини эшитиб, уларни жанг майдонидан қувлай бошлади. 23 Шундай қилиб, ўша куни Исроил лашкарини Эгамиз ғалабага эриштирди.
Шоул лашкарига онт ичиради
Уруш Байт–Обуннинг нариги томонларигача ёйилди. 24 Ўша куни Исроил лашкари жуда ҳам ҳолдан тойди, чунки Шоул лашкарига онт ичириб, шундай деган эди: “Душманларимиздан ўч олмагунимизча, оқшомга қадар ким бир луқма таом еса, лаънати бўлсин!” Шунинг учун бирор кимса ҳеч нарса емади.
25-26 Лашкар ўрмонга борганда, ерда оқиб ётган асални кўрди, лекин Шоул ичирган қасамдан қўрқиб, бирортаси асалга қўл теккизмади. 27 Йўнатан эса отасининг лашкарига онт ичирганидан бехабар эди. Қўлидаги таёғини узатиб, таёқ учини асалари инига ботирди. Асалдан озгина татиб кўрган эди, кўзлари чақнаб кетди. 28 Шу заҳоти сипоҳлардан бири Йўнатанга:
— Отангиз лашкарга, бугун ким таом еса, лаънати бўлсин, деб онт ичирган эди, шунинг учун одамлар ҳолдан тойган, — деди.
29 — Отам одамларни оғир аҳволга солиб қўйди, — деди Йўнатан. — Қаранглар, мана бу асалдан бир оз татиб кўрган эдим, кўзларим чарақлаб кетди. 30 Бугун лашкаримиз ғанимлардан тортиб олган таомлардан тўйиб есайди, жуда яхши бўларди. Ўшанда Филистларни мағлуб қилиш янада осон бўлармиди?!
31 Ўша куни Исроил лашкари Михмаш билан Ойжавлон оралиғидаги Филистларни мағлуб қилди. Қорни очган Исроил лашкари шу қадар ҳолдан тойдики, 32 охири улардан ўлжа қилиб олинган чорваларга ташланишдан ўзга чора қолмади. Қўй, мол, бузоқларни шу ернинг ўзидаёқ сўйиб, қонини оқизмасдан еяверишди.
33 — Қаранг, лашкарингиз гўштни қони билан еб, Эгамизга қарши гуноҳ иш қиляпти! — деб аҳволни Шоулга маълум қилишди.
— Хоинлик қилдингизлар, ҳозироқ катта бир тошни бу ерга юмалатиб олиб келинглар! — деди Шоул. 34 Сўнг қўшиб қўйди:
— Лашкар орасида юриб айтинглар, ҳар бир одам молини, қўйини менинг ҳузуримга олиб келиб, шу ерда сўйиб, есин. Гўштни қони билан еб, Эгамизга қарши гуноҳ иш қилманглар.
Ўша куни кечаси ҳар бир одам молини олиб келиб, Шоулнинг олдида сўйди. 35 Шоул Эгамизга атаб бир қурбонгоҳ қурди. Бу Шоулнинг Эгамизга атаб қурган илк қурбонгоҳи эди.
36 Кейин Шоул одамларига айтди:
— Қани, шу кеча Филистларни бир қувайлик. Тонг отгунча молларини тортиб оламиз, бирортасини соғ қолдирмаймиз.
— Бир оғиз сўзингиз, — деб жавоб беришди одамлар.
— Аввал Худонинг хоҳиш–иродасини билайлик , — деб қолди руҳоний. 37 Шоул Худодан:
— Филистларга ҳужум қилаверайми? Уларни Исроил лашкарининг қўлига тутиб берасанми? — деб сўради. Лекин Худо ўша куни жавоб бермади. 38 Шундан сўнг Шоул деди:
— Исроилнинг ҳамма лашкарбошилари шу ерга келишсин, бугун қандай гуноҳ қилинганини билиб оламиз. 39 Исроилга нажот берадиган Худо шоҳид! Гуноҳ қилган ўғлим Йўнатан бўлиб чиқса ҳам, албатта ўлдирилади.
Бирон кимсадан садо чиқмади. 40 Шоул ўз одамларига буюрди:
— Сизлар бир томонда туринглар, ўғлим Йўнатан билан мен бошқа томонда турамиз.
— Бир оғиз сўзингиз, — деб жавоб берди одамлар.
41 Шоул Исроил халқининг Худоси — Эгамизга:
— Эй Эгам! Айбсизни ўзинг оқла! — деб илтижо қилди.
Сўнг қуръа ташланди , қуръа Йўнатан билан Шоулга тушди, одамларнинг ҳаммаси эса оқланди.
42 — Энди мен билан ўғлим Йўнатан орасига қуръа ташланг, — деди Шоул. Бу сафар қуръа Йўнатанга тушди. 43 Шоул Йўнатандан:
— Менга айт–чи, нима қилдинг? — деб сўради.
— Мен қўлимдаги таёқнинг учини асалга ботириб олиб, озгина татиб кўрган эдим, энди мен ўлимимга розиман, — деб жавоб берди Йўнатан.
44 — Йўнатан, агар сени ўлдиртирмасам, Худонинг қаҳрига учрай, ҳатто ундан баттарроғига учрай, — деди Шоул. 45 Аммо одамлар Шоулга эътироз билдирди:
— Исроилни улуғ зафарга эриштирган Йўнатанни ўлдирмоқчимисиз? Асло! Худо шоҳид! Сочининг бир толасига ҳам зарар етмайди. У бугун нима қилган бўлса, Худонинг мадади билан қилди.
Шундай қилиб, одамлар Йўнатанни ўлимдан қутқариб қолди.
46 Шундан сўнг Шоул Филистларни таъқиб қилмади. Филистлар эса ўз ерларига қайтиб кетишди.
Шоулнинг эришган ғалабалари
47 Шоул Исроил шоҳи бўлгандан кейин атрофидаги барча душманлари — Мўаб, Оммон, Эдом халқлари, Зўво шоҳлари ва Филистлар билан уруш қилди. Қаерга борса, ғалаба қилди. 48 Мардона жанг қилиб Омолек халқини мағлуб қилди, Исроил халқини талончиларнинг қўлидан халос қилди.
Шоулнинг оиласи
49 Шоулнинг Йўнатандан бошқа Ишбосит ва Малкишува исмли ўғиллари бор эди. Унинг икки қизи ҳам бўлиб, каттасининг исми Мерав, кичкинасиники Михал эди. 50 Хотини Охинавам эди. У Охимас деганнинг қизи эди. Шоулнинг амакиси Нарнинг ўғли Абнур лашкарбоши эди. 51 Абнурнинг отаси Нар ва Шоулнинг отаси Киш ака–ука эдилар. Нар ва Кишнинг отаси Абил эди.
52 Шоул даврида Филистлар билан доимо қақшатқич уруш бўлар эди. Шоул қаерда мард ёки жанг қилишга моҳир одамни кўрса, ўз қўшинига оларди.
