9–BOB
Yohu Isroil ustidan shoh qilib tayinlanadi
1 Elishay paygʻambarlar guruhidan bittasini chaqirib, unga dedi:
— Qani, boʻl, qoʻlingga anavi moy solingan idishni ol, Giladdagi Ramoʻtga bor. 2 U yerga borganingdan keyin, Yohuni qidirib top. Nimshi deganning nabirasi Yohu Yahoshafat degan odamning oʻgʻlidir. Uni oʻrtoqlari orasidan chaqirib chiqib, boshqa xonaga olib kir. 3 Soʻngra moy solingan idishni ol. Yohuning boshiga moyni surtgin–da, shunday degin: “Egamiz shunday aytmoqda: senga moy surtib, Isroil ustidan shoh qilib tanladim.” Keyin eshikni ochgin–u, kutmasdan qoch.
4 Yosh paygʻambar Giladdagi Ramoʻtga ketdi. 5 Oʻsha joyga yetib kelganda, lashkarboshilar suhbatlashib oʻtirgan edi.
— Senda gapim bor, lashkarboshi, — dedi u.
— Qaysi birimizda gaping bor? — deb soʻradi Yohu.
— Senda, lashkarboshi, — dedi u Yohuga. 6 Yohu oʻrnidan turib, boshqa xonaga kirdi. Yosh paygʻambar uning boshiga moyni surtgach, dedi:
— Isroil xalqining Xudosi — Egamiz shunday aytmoqda: “Senga moy surtib, Oʻzimning xalqim Isroil ustidan shoh qilib tayinladim. 7 Sen hukmdoring Axabning xonadonini qirib tashlaysan, toki paygʻambar qullarim va boshqa hamma qullarimning toʻkilgan qonlari uchun Men Izabeldan oʻch olay. 8 Axabning butun xonadoni yoʻq boʻladi. Isroilda Axabning urugʻidan har bir erkak zotini, xoh qul boʻlsin, xoh ozod boʻlsin, qirib tashlayman. 9 Axab xonadonini Nabat oʻgʻli Yeribomning xonadoni va Oxiyo oʻgʻli Bashoning xonadoni koʻyiga solaman. 10 Izabel esa Yizril yerlarida itlarga yem boʻladi, uni dafn qiladigan hech kimsa boʻlmaydi.”
U shunday deb eshikni ochdi–yu, qochdi.
11 Yohu lashkarboshi doʻstlari oldiga qaytdi.
— Tinchlikmi? Anavi telba sening oldingga nima uchun kelibdi? — deb soʻrashdi doʻstlari undan.
— E, bunaqa odamlarni bilasizlar–ku, valdirayveradilar–da, ular, — dedi Yohu doʻstlariga.
12 — Ey yolgʻonchi! Qani, bizga ham ayt–chi, — deyishdi ular.
Yohu doʻstlariga: “Egamiz menga moy surtib Isroil ustidan shoh qilib tayinlabdi”, deb paygʻambarning gaplarini aytib berdi.
13 Hammalari shoshilib qolishdi. Har kim liboslarini yechib, Yohu turgan zinapoyaga toʻshadilar va burgʻu chalib: “Yohu shoh boʻldi!” deb jar soldilar.
Yohu Yoramni oʻldiradi
14 Yohu Yoramga qarshi fitna uyushtirdi.
Bu paytda butun Isroil lashkari shoh Yoram boshchiligida Giladdagi Ramoʻt shahrini Oram shohi Xazayildan himoya qilayotgan edi. 15 Yoram Xazayil bilan jang qilganda, Oram lashkari uni yaralagan, Yoram esa yaralarini davolatish uchun Yizrilga qaytgan edi .
Yohu doʻstlariga:
— Agar sizlar men tomonda boʻlsangizlar, shahardan biror kimsa chiqib ketishiga va Yizrilga xabar olib borishiga yoʻl qoʻymanglar, — dedi. 16 Yohu otiga minib, Yizril shahriga yoʻl oldi, chunki Yoram kasal boʻlib, u yerda yotgan edi.
Yahudo shohi Oxoziyo ham Yoramni koʻrgani kelgan edi.
17 Yizril minorasi ustida qorovul turardi.
Yohuning odamlari yaqinlashib kelardi. Qorovul ularni koʻrib qolib: “Bir talay odamni koʻryapman”, dedi. Yoram qorovulga aytdi:
— Birorta otliqni yubor, odamlarni kutib olib: “Tinchlik bilan kelyapsizlarmi?” deb soʻrasin.
18 Suvori Yohuga peshvoz chiqib dedi:
— Shoh: “Tinchlik bilan kelyapsizlarmi?” deb soʻrayapti.
— Tinchlikdan senga nima?! Orqamdan yur, — dedi Yohu. Qorovul esa: “Otliq ularning oldiga yetib bordi–yu, lekin qaytib kelmayapti”, deb xabar berdi.
19 Endi boshqa bir otliqni yuborishdi, bunisi ham ularning oldiga kelib:
— Shohimiz: “Tinchlik bilan kelyapsizlarmi?” deb soʻrayapti, — dedi.
— Tinchlikdan senga nima?! Orqamdan yur, — dedi Yohu.
20 Qorovul: “Otliq ularning oldiga yetib bordi–yu, qaytib kelmadi, oʻpkasi ogʻziga tiqilganday hovliqib ot choptirib kelishidan Yohuga oʻxshaydi”, deb xabar yetkazdi.
21 — Aravani qoʻsh! — deb buyurdi Yoram. Shohning jang aravasini qoʻshdilar. Isroil shohi Yoram va Yahudo shohi Oxoziyo oʻz aravalariga minib, Yohuni kutib olgani chiqdilar. Ular Yohuni Yizrillik Navoʻtning dalasida kutib oldilar. 22 Yoram Yohuni koʻrgach, unga:
— Tinchlik bilan keldingmi, Yohu? — deb soʻradi.
— Onang Izabel boshlagan zinoyu sehr–jodu bizda hanuzgacha davom etib kelar ekan, qanaqasiga tinchlik boʻlsin?! — dedi Yohu.
23 Yoram Oxoziyoga: “Qochdik, Oxoziyo! Xoinlik bu!” dedi–yu, ot tizginini burib, qochib qoldi. 24 Yohu kamonni kuchi boricha tortib, Yoramning ikkala kuragi oʻrtasini moʻljallab otdi. Oʻq Yoramning qoq yuragini teshib oʻtdi. Yoram aravasi ichiga yiqildi.
25 Yohu xizmatkori Bidkarga dedi:
— Uning jasadini Yizrillik Navoʻtning dalasiga olib borib tashla, shuni yodingdan chiqarmaginki, biz, ikkovimiz, Yoramning otasi Axabning ortidan jang aravasida borganimizda, Axabga qarshi Egamiz shuni ayon qilgan edi: 26 “Kecha Navoʻt bilan uning oʻgʻillari qonini koʻrdim. Sendan oʻsha dalada qasos olaman.” Endi Egamizning aytganiga koʻra, Yoramning jasadini olib, Navoʻtning dalasiga olib borib tashla.
Yahudo shohi Oxoziyo oʻldiriladi
27 Yahudo shohi Oxoziyo bu hodisani koʻrib, Bayt–Xagon shahriga qarab qochdi . Yohu uning ortidan quvib ketayotganda:
— Uni ham oʻldiringlar! — deb baqirdi. Yiblayom shahri yonidagi Gur tepaligida aravasida turgan Oxoziyoni otdilar. Oxoziyo Magidoʻ shahriga qochib borib, oʻsha yerda jon berdi. 28 Aʼyonlari uning jasadini aravada Quddusga olib keldilar va Dovud qalʼasida, ota–bobolari xilxonasiga dafn qildilar.
29 Axab oʻgʻli Yoram hukmronligining oʻn birinchi yilida Oxoziyo Yahudo shohi boʻlgan edi.
Izabel oʻldiriladi
30 Yohu Yizrilga bordi. Izabel esa bu xabarni eshitib koʻzlariga surma surtib, sochlarini tarab, derazadan qarab turgan edi. 31 Yohu shahar darvozasidan kirgach, Izabel:
— Ha, senmisan, hukmdorini oʻldirgan Zimridan qolishadigan joying yoʻq! Tinchlik bilan keldingmi? — dedi.
32 Yohu koʻzlarini derazaga qadab:
— Kim men tomonda? Kim? — deb baqirdi. Tepada haram ogʻalaridan ikki–uchtasi paydo boʻldi. 33 — Uni pastga uloqtiringlar! — deb buyurdi Yohu. Ular Izabelni ushlab pastga uloqtirdilar. Uning qoni devorga, otlarga sachradi, Yohuning oti jasadni ezgʻilab tashladi.
34 Shundan keyin Yohu kelib, yeb–ichdi. Soʻngra:
— Anavi laʼnatini topib, koʻminglar, — dedi, — nima boʻlganda ham, shoh qizi–da .
35 Lekin Izabelning jasadini dafn qilishga borgan odamlar, uning bosh suyagi, oyogʻi va qoʻl panjasidan boshqa biror aʼzosini topa olmadilar. 36 Hammalari qaytib kelib, Yohuni ahvoldan xabardor qildilar. Yohu ularga shunday dedi:
— Egamizning Oʻz quli Ilyos orqali aytgan bu soʻzlari bajo boʻldi :
“Izabelning jasadi Yizril yerlarida koʻppaklarga yem boʻlar,
37 Uning jasadi Yizril dalalaridagi goʻngga oʻxshab qolar,
Shuning uchun hech kim, bu Izabeldir, deb aytmas.”
9–БОБ
Ёҳу Исроил устидан шоҳ қилиб тайинланади
1 Элишай пайғамбарлар гуруҳидан биттасини чақириб, унга деди:
— Қани, бўл, қўлингга анави мой солинган идишни ол, Гиладдаги Рамўтга бор. 2 У ерга борганингдан кейин, Ёҳуни қидириб топ. Нимши деганнинг набираси Ёҳу Яҳошафат деган одамнинг ўғлидир. Уни ўртоқлари орасидан чақириб чиқиб, бошқа хонага олиб кир. 3 Сўнгра мой солинган идишни ол. Ёҳунинг бошига мойни суртгин–да, шундай дегин: “Эгамиз шундай айтмоқда: сенга мой суртиб, Исроил устидан шоҳ қилиб танладим.” Кейин эшикни очгин–у, кутмасдан қоч.
4 Ёш пайғамбар Гиладдаги Рамўтга кетди. 5 Ўша жойга етиб келганда, лашкарбошилар суҳбатлашиб ўтирган эди.
— Сенда гапим бор, лашкарбоши, — деди у.
— Қайси биримизда гапинг бор? — деб сўради Ёҳу.
— Сенда, лашкарбоши, — деди у Ёҳуга. 6 Ёҳу ўрнидан туриб, бошқа хонага кирди. Ёш пайғамбар унинг бошига мойни суртгач, деди:
— Исроил халқининг Худоси — Эгамиз шундай айтмоқда: “Сенга мой суртиб, Ўзимнинг халқим Исроил устидан шоҳ қилиб тайинладим. 7 Сен ҳукмдоринг Ахабнинг хонадонини қириб ташлайсан, токи пайғамбар қулларим ва бошқа ҳамма қулларимнинг тўкилган қонлари учун Мен Изабелдан ўч олай. 8 Ахабнинг бутун хонадони йўқ бўлади. Исроилда Ахабнинг уруғидан ҳар бир эркак зотини, хоҳ қул бўлсин, хоҳ озод бўлсин, қириб ташлайман. 9 Ахаб хонадонини Набат ўғли Ерибомнинг хонадони ва Охиё ўғли Башонинг хонадони кўйига соламан. 10 Изабел эса Йизрил ерларида итларга ем бўлади, уни дафн қиладиган ҳеч кимса бўлмайди.”
У шундай деб эшикни очди–ю, қочди.
11 Ёҳу лашкарбоши дўстлари олдига қайтди.
— Тинчликми? Анави телба сенинг олдингга нима учун келибди? — деб сўрашди дўстлари ундан.
— Э, бунақа одамларни биласизлар–ку, валдирайверадилар–да, улар, — деди Ёҳу дўстларига.
12 — Эй ёлғончи! Қани, бизга ҳам айт–чи, — дейишди улар.
Ёҳу дўстларига: “Эгамиз менга мой суртиб Исроил устидан шоҳ қилиб тайинлабди”, деб пайғамбарнинг гапларини айтиб берди.
13 Ҳаммалари шошилиб қолишди. Ҳар ким либосларини ечиб, Ёҳу турган зинапояга тўшадилар ва бурғу чалиб: “Ёҳу шоҳ бўлди!” деб жар солдилар.
Ёҳу Ёрамни ўлдиради
14 Ёҳу Ёрамга қарши фитна уюштирди.
Бу пайтда бутун Исроил лашкари шоҳ Ёрам бошчилигида Гиладдаги Рамўт шаҳрини Орам шоҳи Хазайилдан ҳимоя қилаётган эди. 15 Ёрам Хазайил билан жанг қилганда, Орам лашкари уни яралаган, Ёрам эса яраларини даволатиш учун Йизрилга қайтган эди .
Ёҳу дўстларига:
— Агар сизлар мен томонда бўлсангизлар, шаҳардан бирор кимса чиқиб кетишига ва Йизрилга хабар олиб боришига йўл қўйманглар, — деди. 16 Ёҳу отига миниб, Йизрил шаҳрига йўл олди, чунки Ёрам касал бўлиб, у ерда ётган эди.
Яҳудо шоҳи Охозиё ҳам Ёрамни кўргани келган эди.
17 Йизрил минораси устида қоровул турарди.
Ёҳунинг одамлари яқинлашиб келарди. Қоровул уларни кўриб қолиб: “Бир талай одамни кўряпман”, деди. Ёрам қоровулга айтди:
— Бирорта отлиқни юбор, одамларни кутиб олиб: “Тинчлик билан келяпсизларми?” деб сўрасин.
18 Сувори Ёҳуга пешвоз чиқиб деди:
— Шоҳ: “Тинчлик билан келяпсизларми?” деб сўраяпти.
— Тинчликдан сенга нима?! Орқамдан юр, — деди Ёҳу. Қоровул эса: “Отлиқ уларнинг олдига етиб борди–ю, лекин қайтиб келмаяпти”, деб хабар берди.
19 Энди бошқа бир отлиқни юборишди, буниси ҳам уларнинг олдига келиб:
— Шоҳимиз: “Тинчлик билан келяпсизларми?” деб сўраяпти, — деди.
— Тинчликдан сенга нима?! Орқамдан юр, — деди Ёҳу.
20 Қоровул: “Отлиқ уларнинг олдига етиб борди–ю, қайтиб келмади, ўпкаси оғзига тиқилгандай ҳовлиқиб от чоптириб келишидан Ёҳуга ўхшайди”, деб хабар етказди.
21 — Аравани қўш! — деб буюрди Ёрам. Шоҳнинг жанг аравасини қўшдилар. Исроил шоҳи Ёрам ва Яҳудо шоҳи Охозиё ўз араваларига миниб, Ёҳуни кутиб олгани чиқдилар. Улар Ёҳуни Йизриллик Навўтнинг даласида кутиб олдилар. 22 Ёрам Ёҳуни кўргач, унга:
— Тинчлик билан келдингми, Ёҳу? — деб сўради.
— Онанг Изабел бошлаган зиною сеҳр–жоду бизда ҳанузгача давом этиб келар экан, қанақасига тинчлик бўлсин?! — деди Ёҳу.
23 Ёрам Охозиёга: “Қочдик, Охозиё! Хоинлик бу!” деди–ю, от тизгинини буриб, қочиб қолди. 24 Ёҳу камонни кучи борича тортиб, Ёрамнинг иккала кураги ўртасини мўлжаллаб отди. Ўқ Ёрамнинг қоқ юрагини тешиб ўтди. Ёрам араваси ичига йиқилди.
25 Ёҳу хизматкори Бидкарга деди:
— Унинг жасадини Йизриллик Навўтнинг даласига олиб бориб ташла, шуни ёдингдан чиқармагинки, биз, икковимиз, Ёрамнинг отаси Ахабнинг ортидан жанг аравасида борганимизда, Ахабга қарши Эгамиз шуни аён қилган эди: 26 “Кеча Навўт билан унинг ўғиллари қонини кўрдим. Сендан ўша далада қасос оламан.” Энди Эгамизнинг айтганига кўра, Ёрамнинг жасадини олиб, Навўтнинг даласига олиб бориб ташла.
Яҳудо шоҳи Охозиё ўлдирилади
27 Яҳудо шоҳи Охозиё бу ҳодисани кўриб, Байт–Хагон шаҳрига қараб қочди . Ёҳу унинг ортидан қувиб кетаётганда:
— Уни ҳам ўлдиринглар! — деб бақирди. Йиблаём шаҳри ёнидаги Гур тепалигида аравасида турган Охозиёни отдилар. Охозиё Магидў шаҳрига қочиб бориб, ўша ерда жон берди. 28 Аъёнлари унинг жасадини аравада Қуддусга олиб келдилар ва Довуд қалъасида, ота–боболари хилхонасига дафн қилдилар.
29 Ахаб ўғли Ёрам ҳукмронлигининг ўн биринчи йилида Охозиё Яҳудо шоҳи бўлган эди.
Изабел ўлдирилади
30 Ёҳу Йизрилга борди. Изабел эса бу хабарни эшитиб кўзларига сурма суртиб, сочларини тараб, деразадан қараб турган эди. 31 Ёҳу шаҳар дарвозасидан киргач, Изабел:
— Ҳа, сенмисан, ҳукмдорини ўлдирган Зимридан қолишадиган жойинг йўқ! Тинчлик билан келдингми? — деди.
32 Ёҳу кўзларини деразага қадаб:
— Ким мен томонда? Ким? — деб бақирди. Тепада ҳарам оғаларидан икки–учтаси пайдо бўлди. 33 — Уни пастга улоқтиринглар! — деб буюрди Ёҳу. Улар Изабелни ушлаб пастга улоқтирдилар. Унинг қони деворга, отларга сачради, Ёҳунинг оти жасадни эзғилаб ташлади.
34 Шундан кейин Ёҳу келиб, еб–ичди. Сўнгра:
— Анави лаънатини топиб, кўминглар, — деди, — нима бўлганда ҳам, шоҳ қизи–да .
35 Лекин Изабелнинг жасадини дафн қилишга борган одамлар, унинг бош суяги, оёғи ва қўл панжасидан бошқа бирор аъзосини топа олмадилар. 36 Ҳаммалари қайтиб келиб, Ёҳуни аҳволдан хабардор қилдилар. Ёҳу уларга шундай деди:
— Эгамизнинг Ўз қули Илёс орқали айтган бу сўзлари бажо бўлди :
“Изабелнинг жасади Йизрил ерларида кўппакларга ем бўлар,
37 Унинг жасади Йизрил далаларидаги гўнгга ўхшаб қолар,
Шунинг учун ҳеч ким, бу Изабелдир, деб айтмас.”
