6–BOB
Shabbat kuni toʻgʻrisida savol
1 Shabbat kunlarining birida Iso bugʻdoyzordan oʻtib ketayotgan edi. Uning shogirdlari boshoqlardan uzib olib, kaftlarida uqalab, donlarini yeyayotgan edilar . 2 Baʼzi farziylar esa ularga dedi:
— Nega sizlar Shabbat kuni qonunga xilof ish qilyapsizlar?
3 Iso ularga shunday javob berdi:
— Dovud hamrohlari bilan och qolganda nimalar qilganini nahotki sizlar hech oʻqimagan boʻlsangiz?! 4 U Xudoning uyiga kirib, muqaddas nonlarni yegan. Hatto hamrohlariga ham bergan. Qonunga muvofiq esa bunday nonlarni faqat ruhoniylar yeyishga haqli edilar–ku!
5 Iso yana dedi:
— Inson Oʻgʻli Shabbat kunining ham Hokimidir.
6 Boshqa Shabbat kuni Iso sinagogaga kirib taʼlim berdi. U yerda oʻng qoʻli qurib qolgan bir odam bor edi. 7 Tavrot tafsirchilari bilan farziylar Isoni ayblash uchun biron sabab topish maqsadida: “Iso Shabbat kuni bu odamga shifo berarmikan”, deb Uni kuzatib turardilar. 8 Iso ularning bu niyatini bila turib, qoʻli shol odamga:
— Oʻrningdan tur, oldinga chiq! — deb buyurdi. U oldinga chiqdi.
9 Iso yigʻilganlarga dedi:
— Sizlarga bir savolim bor. Qonunga muvofiq Shabbat kuni yaxshilik qilish kerakmi yoki yomonlikmi? Jonni xalos qilish kerakmi yoki nobud qilishmi?
10 Iso ularning hammasiga nazar tashlab chiqdi–da, u odamga:
— Qoʻlingni uzat! — dedi.
U odam qoʻlini uzatishi bilanoq qoʻli soppa–sogʻ boʻlib qoldi. 11 Tafsirchilar bilan farziylar gʻazabdan jazavasi tutib, Isoni nima qilsak ekan, deb muhokama qila boshladilar.
Iso oʻn ikki havoriyni tanlaydi
12 Oʻsha kunlarning birida Iso ibodat qilgani toqqa chiqdi. U tun boʻyi Xudoga ibodat qildi. 13 Tong otgach, shogirdlarini yoniga chaqirdi va oralaridan quyidagi oʻn ikkitasini tanlab olib, ularga havoriylar deb nom berdi: 14 Shimoʻn (Iso unga Butrus deb ism berdi), uning ukasi Endrus, Yoqub, Yuhanno, Filip, Bartolomey, 15 Matto, Toʻma, Xalfey oʻgʻli Yoqub, vatanparvar deb nom olgan Shimoʻn, 16 Yoqub oʻgʻli Yahudo va keyinchalik xiyonat qilgan Yahudo Ishqariyot.
17 Shundan soʻng Iso ular bilan birga pastga tushib, tekis joyda toʻxtadi. Bu yerda Uning koʻplab shogirdlari, shuningdek, butun Yahudiyadan , Quddusdan, sohildagi Tir va Sidon hududlaridan kelgan bir talay olomon bor edi. 18 Ular Isoni tinglagani va xastaliklaridan forigʻ boʻlgani kelgan edilar. Yovuz ruhlardan azob chekayotgan odamlar ham shifo topdilar. 19 Hamma odamlar qoʻllarini Isoga tekkizishga urinardi, chunki Undan bir kuch chiqib, hammaga shifo berardi.
Baxtlilar va baxtsizlar
20 Iso shogirdlariga qarab, dedi:
“Ey kambagʻallar, sizlar baxtlisiz!
Xudoning Shohligi sizlarnikidir.
21 Ey hozir och boʻlganlar, baxtlisiz!
Sizlar toʻq boʻlasizlar.
Ey yigʻlayotganlar, baxtlisiz!
Sizlar quvonib kulasizlar.
22 Inson Oʻgʻliga yon bosganingiz uchun
Odamlar sizdan nafratlanganlarida,
Jamiyatdan quvib, haqoratlaganlarida,
Ismingizni qoralaganlarida,
Sizlar baribir baxtlisizlar!
23 Shunday kunlar kelganda quvoning, shodlikdan sakrang. Sizlarni samoda buyuk mukofot kutmoqda. Axir, sizlarga ozor yetkazayotgan odamlarning ota–bobolari ham paygʻambarlarga shunday qilganlar.
24 Ey boylar, holingizga voy!
Sizlar rohatingizni koʻrib boʻldingizlar.
25 Ey qorni toʻqlar, holingizga voy!
Sizlar och qolasizlar.
Ey kulayotganlar, holingizga voy!
Sizlar aza tutib, faryod qilasizlar.
26 Barcha odamlar sizni maqtaganda holingizga voy.
Axir, ularning ota–bobolari
Soxta paygʻambarlarni ham xuddi shunday maqtaganlar.
Dushmanlaringizni yaxshi koʻringlar
27 Ey Meni tinglayotganlar, sizlarga aytyapman: dushmanlaringizni yaxshi koʻringlar, sizdan nafratlanganlarga yaxshilik qilinglar. 28 Sizlarga laʼnat aytganlarni duo qilinglar. Sizga ozor berganlar uchun ibodat qilinglar.
29 Bir chakkangizga ursalar, ikkinchisini ham tuting. Agar kimdir toʻningizni tortib olsa, koʻylagingizni ham yechib bering. 30 Sizdan soʻraganlarning hammasiga bering. Agar kimdir narsangizni tortib olsa, «Qaytarib ber», deb talab qilmang. 31 Odamlar sizlarga nima qilishlarini istasangiz, sizlar ham ularga oʻshani qilinglar.
32 Agar sizni sevganlarnigina yaxshi koʻrsangiz, qanday savob qilgan boʻlasizlar?! Hatto gunohkorlar ham oʻzlarini sevganlarni yaxshi koʻradilar. 33 Agar oʻzingizga yaxshilik qilganlargagina yaxshilik qilsangiz, qanday savob qilgan boʻlasiz?! Hatto gunohkorlar ham xuddi shunday qiladilar. 34 Agar siz qaytarib olishga umid qilib qarz bersangiz, qanday savob qilgan boʻlasiz?! Hatto gunohkorlar ham qancha qarzlari boʻlsa, hammasini qaytarib olish maqsadida gunohkorlarga qarz beradilar.
35 Lekin siz dushmanlaringizni seving, ularga yaxshilik qiling, qaytarib berishini oʻylamay, qarz bering. Shunda buyuk mukofot olib, Xudoyi Taoloning farzandlari boʻlasizlar. Axir, Uning Oʻzi ham noshukurlarga va fosiqlarga mehribon–ku! 36 Osmondagi Otangiz rahmdil boʻlgani kabi, sizlar ham rahmdil boʻlinglar.
Boshqalarni hukm qilmanglar
37 Boshqalarni hukm qilmang, shunda Xudo ham sizlarni hukm qilmaydi. Boshqalarni ayblamang, shunda Xudo ham sizni ayblamaydi. Boshqalarni kechiring, shunda Xudo sizni kechiradi. 38 Boshqalarga bering, Xudo ham sizlarga beradi, moʻl–koʻl qilib beradi, bosib, silkitib toʻldirilgan, toshib–toʻkilgan oʻlchov bilan qoʻyningizni toʻldiradi. Sizlar qanday oʻlchov bilan oʻlchasangizlar, Xudo ham sizlarga xuddi shunday oʻlchov bilan oʻlchab beradi.”
39 Iso ularga quyidagi masalni ham aytib berdi: “Koʻr odam koʻrni yetaklab yura oladimi?! Ikkalasi ham chuqurga qulab tushadi–ku! 40 Shogird ustozidan ustun boʻlmas. Ammo mukammal bilim egallagan shogird ustoziday boʻlar.
41 Nima uchun sen birodaringning koʻzidagi zirapchani koʻrasan–u, oʻz koʻzingdagi xodani sezmaysan? 42 Koʻzingdagi xodani koʻrmay turib qanday qilib birodaringga: «Doʻstim, kel, koʻzingdagi zirapchani olib tashlay», deb aytasan? Hoy, ikkiyuzlamachi! Oldin koʻzingdagi xodani chiqarib ol, shunda koʻzing tiniq koʻradi va birodaringning koʻzidan zirapchani chiqara olasan.
Daraxt va uning mevasi
43 Yaxshi daraxt yomon meva bermas, yomon daraxt esa yaxshi meva bermas. 44 Har bir daraxtning qandayligi oʻz mevasidan bilinadi. Tikanzordan anjir terilmaydi, butazordan uzum uzilmaydi. 45 Yaxshi odam yuragining ezgulik xazinasidan yaxshilik chiqaradi, yomon odam yuragining yomonlik xazinasidan yomonlik chiqaradi. Odamning dili nimaga toʻlib–toshsa, oʻsha tiliga chiqadi.
Dono va ahmoq binokor
46 Nega sizlar Meni: «Yo Rabbiy, yo Rabbiy!» deb chaqirasiz–u, ammo aytganlarimni qilmaysizlar? 47 Mening oldimga kelgan va soʻzlarimni eshitib, ularga rioya qilgan odam kimga oʻxshashini bilasizlarmi? 48 Uy qurayotganda, chuqur xandaq qazib, tosh ustiga poydevor oʻrnatgan kishiga oʻxshaydi u. Sel toshib, oʻsha uyni suv bosadi, lekin uyni qoʻzgʻata olmaydi. Chunki uy mahkam oʻrnatilgan . 49 Ammo Mening soʻzlarimni tinglab, ularga rioya qilmaydigan odam uyni tuproq ustiga, poydevorsiz qurgan kishiga oʻxshaydi. Uyni suv bosganda, uy oʻsha zahoti qulab tushadi. Uy butunlay vayron boʻladi.”
6–БОБ
Шаббат куни тўғрисида савол
1 Шаббат кунларининг бирида Исо буғдойзордан ўтиб кетаётган эди. Унинг шогирдлари бошоқлардан узиб олиб, кафтларида уқалаб, донларини еяётган эдилар . 2 Баъзи фарзийлар эса уларга деди:
— Нега сизлар Шаббат куни қонунга хилоф иш қиляпсизлар?
3 Исо уларга шундай жавоб берди:
— Довуд ҳамроҳлари билан оч қолганда нималар қилганини наҳотки сизлар ҳеч ўқимаган бўлсангиз?! 4 У Худонинг уйига кириб, муқаддас нонларни еган. Ҳатто ҳамроҳларига ҳам берган. Қонунга мувофиқ эса бундай нонларни фақат руҳонийлар ейишга ҳақли эдилар–ку!
5 Исо яна деди:
— Инсон Ўғли Шаббат кунининг ҳам Ҳокимидир.
6 Бошқа Шаббат куни Исо синагогага кириб таълим берди. У ерда ўнг қўли қуриб қолган бир одам бор эди. 7 Таврот тафсирчилари билан фарзийлар Исони айблаш учун бирон сабаб топиш мақсадида: “Исо Шаббат куни бу одамга шифо берармикан”, деб Уни кузатиб турардилар. 8 Исо уларнинг бу ниятини била туриб, қўли шол одамга:
— Ўрнингдан тур, олдинга чиқ! — деб буюрди. У олдинга чиқди.
9 Исо йиғилганларга деди:
— Сизларга бир саволим бор. Қонунга мувофиқ Шаббат куни яхшилик қилиш керакми ёки ёмонликми? Жонни халос қилиш керакми ёки нобуд қилишми?
10 Исо уларнинг ҳаммасига назар ташлаб чиқди–да, у одамга:
— Қўлингни узат! — деди.
У одам қўлини узатиши биланоқ қўли соппа–соғ бўлиб қолди. 11 Тафсирчилар билан фарзийлар ғазабдан жазаваси тутиб, Исони нима қилсак экан, деб муҳокама қила бошладилар.
Исо ўн икки ҳаворийни танлайди
12 Ўша кунларнинг бирида Исо ибодат қилгани тоққа чиқди. У тун бўйи Худога ибодат қилди. 13 Тонг отгач, шогирдларини ёнига чақирди ва ораларидан қуйидаги ўн иккитасини танлаб олиб, уларга ҳаворийлар деб ном берди: 14 Шимўн (Исо унга Бутрус деб исм берди), унинг укаси Эндрус, Ёқуб, Юҳанно, Филип, Бартоломей, 15 Матто, Тўма, Халфей ўғли Ёқуб, ватанпарвар деб ном олган Шимўн, 16 Ёқуб ўғли Яҳудо ва кейинчалик хиёнат қилган Яҳудо Ишқариёт.
17 Шундан сўнг Исо улар билан бирга пастга тушиб, текис жойда тўхтади. Бу ерда Унинг кўплаб шогирдлари, шунингдек, бутун Яҳудиядан , Қуддусдан, соҳилдаги Тир ва Сидон ҳудудларидан келган бир талай оломон бор эди. 18 Улар Исони тинглагани ва хасталикларидан фориғ бўлгани келган эдилар. Ёвуз руҳлардан азоб чекаётган одамлар ҳам шифо топдилар. 19 Ҳамма одамлар қўлларини Исога теккизишга уринарди, чунки Ундан бир куч чиқиб, ҳаммага шифо берарди.
Бахтлилар ва бахтсизлар
20 Исо шогирдларига қараб, деди:
“Эй камбағаллар, сизлар бахтлисиз!
Худонинг Шоҳлиги сизларникидир.
21 Эй ҳозир оч бўлганлар, бахтлисиз!
Сизлар тўқ бўласизлар.
Эй йиғлаётганлар, бахтлисиз!
Сизлар қувониб куласизлар.
22 Инсон Ўғлига ён босганингиз учун
Одамлар сиздан нафратланганларида,
Жамиятдан қувиб, ҳақоратлаганларида,
Исмингизни қоралаганларида,
Сизлар барибир бахтлисизлар!
23 Шундай кунлар келганда қувонинг, шодликдан сакранг. Сизларни самода буюк мукофот кутмоқда. Ахир, сизларга озор етказаётган одамларнинг ота–боболари ҳам пайғамбарларга шундай қилганлар.
24 Эй бойлар, ҳолингизга вой!
Сизлар роҳатингизни кўриб бўлдингизлар.
25 Эй қорни тўқлар, ҳолингизга вой!
Сизлар оч қоласизлар.
Эй кулаётганлар, ҳолингизга вой!
Сизлар аза тутиб, фарёд қиласизлар.
26 Барча одамлар сизни мақтаганда ҳолингизга вой.
Ахир, уларнинг ота–боболари
Сохта пайғамбарларни ҳам худди шундай мақтаганлар.
Душманларингизни яхши кўринглар
27 Эй Мени тинглаётганлар, сизларга айтяпман: душманларингизни яхши кўринглар, сиздан нафратланганларга яхшилик қилинглар. 28 Сизларга лаънат айтганларни дуо қилинглар. Сизга озор берганлар учун ибодат қилинглар.
29 Бир чаккангизга урсалар, иккинчисини ҳам тутинг. Агар кимдир тўнингизни тортиб олса, кўйлагингизни ҳам ечиб беринг. 30 Сиздан сўраганларнинг ҳаммасига беринг. Агар кимдир нарсангизни тортиб олса, «Қайтариб бер», деб талаб қилманг. 31 Одамлар сизларга нима қилишларини истасангиз, сизлар ҳам уларга ўшани қилинглар.
32 Агар сизни севганларнигина яхши кўрсангиз, қандай савоб қилган бўласизлар?! Ҳатто гуноҳкорлар ҳам ўзларини севганларни яхши кўрадилар. 33 Агар ўзингизга яхшилик қилганларгагина яхшилик қилсангиз, қандай савоб қилган бўласиз?! Ҳатто гуноҳкорлар ҳам худди шундай қиладилар. 34 Агар сиз қайтариб олишга умид қилиб қарз берсангиз, қандай савоб қилган бўласиз?! Ҳатто гуноҳкорлар ҳам қанча қарзлари бўлса, ҳаммасини қайтариб олиш мақсадида гуноҳкорларга қарз берадилар.
35 Лекин сиз душманларингизни севинг, уларга яхшилик қилинг, қайтариб беришини ўйламай, қарз беринг. Шунда буюк мукофот олиб, Худойи Таолонинг фарзандлари бўласизлар. Ахир, Унинг Ўзи ҳам ношукурларга ва фосиқларга меҳрибон–ку! 36 Осмондаги Отангиз раҳмдил бўлгани каби, сизлар ҳам раҳмдил бўлинглар.
Бошқаларни ҳукм қилманглар
37 Бошқаларни ҳукм қилманг, шунда Худо ҳам сизларни ҳукм қилмайди. Бошқаларни айбламанг, шунда Худо ҳам сизни айбламайди. Бошқаларни кечиринг, шунда Худо сизни кечиради. 38 Бошқаларга беринг, Худо ҳам сизларга беради, мўл–кўл қилиб беради, босиб, силкитиб тўлдирилган, тошиб–тўкилган ўлчов билан қўйнингизни тўлдиради. Сизлар қандай ўлчов билан ўлчасангизлар, Худо ҳам сизларга худди шундай ўлчов билан ўлчаб беради.”
39 Исо уларга қуйидаги масални ҳам айтиб берди: “Кўр одам кўрни етаклаб юра оладими?! Иккаласи ҳам чуқурга қулаб тушади–ку! 40 Шогирд устозидан устун бўлмас. Аммо мукаммал билим эгаллаган шогирд устозидай бўлар.
41 Нима учун сен биродарингнинг кўзидаги зирапчани кўрасан–у, ўз кўзингдаги ходани сезмайсан? 42 Кўзингдаги ходани кўрмай туриб қандай қилиб биродарингга: «Дўстим, кел, кўзингдаги зирапчани олиб ташлай», деб айтасан? Ҳой, иккиюзламачи! Олдин кўзингдаги ходани чиқариб ол, шунда кўзинг тиниқ кўради ва биродарингнинг кўзидан зирапчани чиқара оласан.
Дарахт ва унинг меваси
43 Яхши дарахт ёмон мева бермас, ёмон дарахт эса яхши мева бермас. 44 Ҳар бир дарахтнинг қандайлиги ўз мевасидан билинади. Тиканзордан анжир терилмайди, бутазордан узум узилмайди. 45 Яхши одам юрагининг эзгулик хазинасидан яхшилик чиқаради, ёмон одам юрагининг ёмонлик хазинасидан ёмонлик чиқаради. Одамнинг дили нимага тўлиб–тошса, ўша тилига чиқади.
Доно ва аҳмоқ бинокор
46 Нега сизлар Мени: «Ё Раббий, ё Раббий!» деб чақирасиз–у, аммо айтганларимни қилмайсизлар? 47 Менинг олдимга келган ва сўзларимни эшитиб, уларга риоя қилган одам кимга ўхшашини биласизларми? 48 Уй қураётганда, чуқур хандақ қазиб, тош устига пойдевор ўрнатган кишига ўхшайди у. Сел тошиб, ўша уйни сув босади, лекин уйни қўзғата олмайди. Чунки уй маҳкам ўрнатилган . 49 Аммо Менинг сўзларимни тинглаб, уларга риоя қилмайдиган одам уйни тупроқ устига, пойдеворсиз қурган кишига ўхшайди. Уйни сув босганда, уй ўша заҳоти қулаб тушади. Уй бутунлай вайрон бўлади.”
