9–BOB
1 Bularning hammasini yuragimga joylab, ular haqida yaxshilab oʻyladim: solihlar ham, donolar ham, ularning ishlari ham Xudoning qoʻlida ekan, hatto ularning sevgisi ham, nafrati ham Xudoning qoʻli ostida ekan. Hech kim kelajakda nima boʻlishini bilmaydi. 2 Hammaning taqdiri bir xil, solihning ham, fosiqning ham, yaxshining ham, yomonning ham, halolning ham, haromning ham, qurbonlik qiladiganlarning ham, qurbonlik qilmaydiganlarning ham taqdiri birdir. Gunohkorlarga nima boʻlsa, yaxshilarga ham shunday boʻladi, xudojoʻylik bilan nazr qiladiganlarning ham, chin koʻngildan nazr qilmaydiganlarning ham qismati bir. 3 Bu dunyoda boʻlayotgan hamma ishlarning qaygʻuliligi shundadir: hammaning taqdiri bir xil. Shuning uchun hammaning yuragi gʻazabu alamga toʻla, hayotliklarida yuragi telbalik bilan toʻla. Keyin esa ular bu olamdan oʻtadilar. 4 Lekin hayot boʻlganning umidi bor, axir: “Tirik it oʻlik sherdan yaxshiroq”, — deyishadi–ku. 5 Hayot boʻlganlar hech boʻlmasa oʻlishlarini biladilar, marhumlar esa hech narsani bilmaydilar. Marhumlar uchun hech qanday mukofot yoʻq, vaqti kelib hech kim ularni yodga ham olmaydi. 6 Ular sevgan, nafratlangan va jon kuydirgan narsalarning hammasi oʻtib ketgan. Bundan keyin ular hech qachon bu dunyoda boʻlayotgan narsalarga qoʻshila olmaydilar.
7 Marhamat, noningizni shodlik bilan yeyavering, sharobingizni quvnoq yurak bilan ichavering, chunki Xudo shunday qilishingizni maʼqul koʻrgan. 8 Kiyimlaringiz har doim oppoq boʻlsin, boshingizdan xushboʻy moy arimasin. 9 Bu dunyodagi sizga berilgan umr davomida oʻz sevgan xotiningiz bilan tez oʻtib ketadigan bu hayotdan zavqlaning. Hayotingiz va dunyoda qiladigan mehnatlaringiz davomida sizga shunday imkoniyatni Xudo bergan. 10 Nima qilsangiz ham bor kuchingiz bilan qiling, chunki siz borayotgan joy — oʻliklar diyorida hech qanday ish, fahm–idrok, ilm–maʼrifat yoki donolik yoʻqdir.
11 Men yana bir narsani tushundim, bu dunyoda:
Musobaqada gʻalaba doimo tez yugurganga,
Jangda gʻalaba doim kuchliga nasib etmas ekan.
Mol–mulk doimo donoga,
Boylik ham doim uddaburonga nasib etmas ekan.
Muvaffaqiyat doimo bilimdonga kelavermas ekan.
Ha, kuni kelib, hammaning ham omadi ketadi. 12 Kulfat qachon kelishini hech kim bilmaydi. Toʻrga tushib qolgan baliq va tuzoqqa ilingan qushlarday, insonlar ham boshlariga kulfat tushganda birdaniga tutilib qoladilar.
Donolik va nodonlik haqida oʻylar
13 Bu dunyoda men donolik haqida quyidagi berilgan namunani koʻrdim. Menimcha bu juda ham muhim edi. 14 Kichkina bir shaharcha boʻlgan ekan, unda yashovchilarning soni ham koʻp emas ekan. Bir qudratli shoh bostirib kelib, mana shu shaharchani qurshovga olibdi. Shaharchani qoʻlga kiritish uchun katta tayyorgarliklar koʻrib, baland qurilmalar yasabdi. 15 Bu shaharda bir kishi yashar ekan. Oʻzi kambagʻal, lekin dono ekan. U oʻzining donoligi bilan shaharni qutqarib qolishi mumkin edi, lekin bu kambagʻal kishini hech kim esga olmadi . 16 Men oʻzimga: “Donolik qudratdan yaxshiroq boʻlsa ham, kambagʻal kishining donoligini hech kim qadrlamaydi, uning soʻzlariga quloq solmaydi”, dedim. 17 Shunday boʻlsa ham,
Dono kishining xotirjamlik bilan aytgan soʻzlari nodon hukmdorning baland ovoz bilan aytgan soʻzlaridan afzalroqdir.
18 Donolik urush qurollaridan yaxshiroqdir, lekin bir befarosat koʻp yaxshilarni buzadi.
9–БОБ
1 Буларнинг ҳаммасини юрагимга жойлаб, улар ҳақида яхшилаб ўйладим: солиҳлар ҳам, донолар ҳам, уларнинг ишлари ҳам Худонинг қўлида экан, ҳатто уларнинг севгиси ҳам, нафрати ҳам Худонинг қўли остида экан. Ҳеч ким келажакда нима бўлишини билмайди. 2 Ҳамманинг тақдири бир хил, солиҳнинг ҳам, фосиқнинг ҳам, яхшининг ҳам, ёмоннинг ҳам, ҳалолнинг ҳам, ҳаромнинг ҳам, қурбонлик қиладиганларнинг ҳам, қурбонлик қилмайдиганларнинг ҳам тақдири бирдир. Гуноҳкорларга нима бўлса, яхшиларга ҳам шундай бўлади, художўйлик билан назр қиладиганларнинг ҳам, чин кўнгилдан назр қилмайдиганларнинг ҳам қисмати бир. 3 Бу дунёда бўлаётган ҳамма ишларнинг қайғулилиги шундадир: ҳамманинг тақдири бир хил. Шунинг учун ҳамманинг юраги ғазабу аламга тўла, ҳаётликларида юраги телбалик билан тўла. Кейин эса улар бу оламдан ўтадилар. 4 Лекин ҳаёт бўлганнинг умиди бор, ахир: “Тирик ит ўлик шердан яхшироқ”, — дейишади–ку. 5 Ҳаёт бўлганлар ҳеч бўлмаса ўлишларини биладилар, марҳумлар эса ҳеч нарсани билмайдилар. Марҳумлар учун ҳеч қандай мукофот йўқ, вақти келиб ҳеч ким уларни ёдга ҳам олмайди. 6 Улар севган, нафратланган ва жон куйдирган нарсаларнинг ҳаммаси ўтиб кетган. Бундан кейин улар ҳеч қачон бу дунёда бўлаётган нарсаларга қўшила олмайдилар.
7 Марҳамат, нонингизни шодлик билан еяверинг, шаробингизни қувноқ юрак билан ичаверинг, чунки Худо шундай қилишингизни маъқул кўрган. 8 Кийимларингиз ҳар доим оппоқ бўлсин, бошингиздан хушбўй мой аримасин. 9 Бу дунёдаги сизга берилган умр давомида ўз севган хотинингиз билан тез ўтиб кетадиган бу ҳаётдан завқланинг. Ҳаётингиз ва дунёда қиладиган меҳнатларингиз давомида сизга шундай имкониятни Худо берган. 10 Нима қилсангиз ҳам бор кучингиз билан қилинг, чунки сиз бораётган жой — ўликлар диёрида ҳеч қандай иш, фаҳм–идрок, илм–маърифат ёки донолик йўқдир.
11 Мен яна бир нарсани тушундим, бу дунёда:
Мусобақада ғалаба доимо тез югурганга,
Жангда ғалаба доим кучлига насиб этмас экан.
Мол–мулк доимо донога,
Бойлик ҳам доим уддабуронга насиб этмас экан.
Муваффақият доимо билимдонга келавермас экан.
Ҳа, куни келиб, ҳамманинг ҳам омади кетади. 12 Кулфат қачон келишини ҳеч ким билмайди. Тўрга тушиб қолган балиқ ва тузоққа илинган қушлардай, инсонлар ҳам бошларига кулфат тушганда бирданига тутилиб қоладилар.
Донолик ва нодонлик ҳақида ўйлар
13 Бу дунёда мен донолик ҳақида қуйидаги берилган намунани кўрдим. Менимча бу жуда ҳам муҳим эди. 14 Кичкина бир шаҳарча бўлган экан, унда яшовчиларнинг сони ҳам кўп эмас экан. Бир қудратли шоҳ бостириб келиб, мана шу шаҳарчани қуршовга олибди. Шаҳарчани қўлга киритиш учун катта тайёргарликлар кўриб, баланд қурилмалар ясабди. 15 Бу шаҳарда бир киши яшар экан. Ўзи камбағал, лекин доно экан. У ўзининг донолиги билан шаҳарни қутқариб қолиши мумкин эди, лекин бу камбағал кишини ҳеч ким эсга олмади . 16 Мен ўзимга: “Донолик қудратдан яхшироқ бўлса ҳам, камбағал кишининг донолигини ҳеч ким қадрламайди, унинг сўзларига қулоқ солмайди”, дедим. 17 Шундай бўлса ҳам,
Доно кишининг хотиржамлик билан айтган сўзлари нодон ҳукмдорнинг баланд овоз билан айтган сўзларидан афзалроқдир.
18 Донолик уруш қуролларидан яхшироқдир, лекин бир бефаросат кўп яхшиларни бузади.
