15–BOB
Yahudo shohi Abiyo
1 Isroil shohi Yeribom hukmronlik qilayotganiga oʻn sakkiz yil boʻlganda, Abiyo Yahudoga shoh boʻldi. 2 U Quddusda uch yil shohlik qildi. Onasining ismi Maxo boʻlib, u Absalomning qizi edi. 3 Abiyo ham otasining ilgari qilgan gunohlarini davom ettirdi. Abiyo oʻzining Egasi Xudoga chin dildan bogʻlangan bobosi Dovud singari emas edi. 4 Shunga qaramay, Dovudning haqi–hurmati uchun Egasi Xudo Abiyodan keyin Abiyoning oʻgʻlini taxtga oʻtqazdi. Shunday qilib, Quddusni mustahkam qilib, shu shaharda Dovud sulolasining chirogʻini oʻchirmadi. 5 Zero, Dovud Egamiz oldida doim toʻgʻri ish qildi. Xet xalqidan boʻlgan Uriyoga qilgan nomunosib xatti–harakatini hisobga olmaganda, Dovud umrining oxirigacha Egamizning amridan zinhor boʻyin tovlamadi. 6-7 Raxabom bilan Yeribom oʻrtasida boshlangan urush Abiyoning umri oxirigacha davom etdi. Abiyoning boshqa ishlari, butun faoliyati “Yahudo shohlari tarixi” kitobida yozib qoldirilgan. 8 Abiyo olamdan oʻtib, Dovud qalʼasida, ota–bobolari yoniga dafn qilindi. Uning oʻrniga oʻgʻli Oso shoh boʻldi.
Yahudo shohi Oso
9 Yeribom Isroilga hukmronlik qilayotganiga yigirma yil boʻlganda, Oso Yahudo hukmdori boʻldi. 10 U Quddusda qirq bir yil shohlik qildi. Buvisining ismi Maxo boʻlib, u Absalomning qizi edi. 11 Oso, bobosi Dovud kabi, Egamiz oldida toʻgʻri ishlar qildi. 12 Sajdagohlardagi fohishlarni bu yurtdan quvdi. Ota–bobolari yasagan hamma butlarni yoʻq qildi. 13 Buvisi Maxo Asheraning makruh tasvirini yasattirgan edi, shuning uchun Oso buvisini malikalik martabasidan mahrum qildi. U buvisi yasattirgan butni qoʻporib tashlab, Qidron soyligida yoqib yubordi. 14 Oso sajdagohlarni yoʻq qila olmagan boʻlsa–da, umr boʻyi Egamizga sodiq qoldi. 15 Otasi va oʻzi Xudoga atab nazr etgan oltinu kumushlarni, idishlarni Egamizning uyiga olib keldi. 16 Oso bilan Isroil shohi Basho umrlarining oxirigacha bir–birlari bilan urishib oʻtdilar. 17 Isroil shohi Basho Yahudoga hujum qildi. Odamlar Yahudo yurtiga osonlikcha kirib chiqa olmasligi uchun, Basho Rama shahrini mustahkamladi.
18 Oso esa Egamiz uyining xazinasida qolgan hamma oltin va kumushni hamda shoh saroyi xazinalarini oldi. Xazinalarni aʼyonlari orqali Oram shohi Banhadad huzuriga joʻnatdi. Xeziyonning nabirasi Banhadad Tavrimmoʻnning oʻgʻli edi. Oso Damashqda oʻtirgan Banhadadga shu gaplarni yetkazishni buyurdi: 19 “Sening otang bilan mening otam oʻrtasida ittifoq boʻlgani kabi, sen bilan mening oʻrtamda ham ittifoq boʻlsin. Senga hadya qilib kumush va oltin berib yuboryapman. Isroil shohi Basho bilan ittifoq tuzgan eding, endi oʻshani bekor qil, toki u yurtimdan joʻnab qolsin.”
20 Banhadad shoh Osoning taklifini qabul qildi, lashkarboshilariga: “Isroil shaharlariga hujum qilinglar”, deb ularni oʻsha yoqqa yubordi. Ular Iyxon, Dan, Ovil–Bayt–Maxo shaharlarini, butun Naftali yerlari bilan birga Jalila koʻli atroflarini bosib oldilar. 21 Basho bu voqeani eshitgach, Ramani mustahkamlash fikridan voz kechib, Tirzaga qaytib keldi. 22 Shoh Oso Yahudo xalqining bittasini ham qoldirmay chaqirdi. Ularga Rama shahrini mustahkamlashda Basho ishlatgan tosh va yogʻochlarni tashittirdi. Oso oʻsha tosh va yogʻochlar bilan Benyamin yerlaridagi Gebo hamda Mispax shaharlarini mustahkamladi.
23 Osoning boshqa ishlari, qahramonliklari, butun faoliyati, mustahkam qilgan shaharlari haqida “Yahudo shohlari tarixi” kitobida yozib qoldirilgan. U ham keksayib, oyoqlari ogʻriydigan boʻlib qoldi. 24 Nihoyat, Oso olamdan oʻtib, bobosi Dovudning qalʼasida, ota–bobolari yoniga dafn qilindi. Uning oʻrniga oʻgʻli Yohushafat shoh boʻldi.
Isroil shohi Nadov
25 Oso Yahudoda shohlik qilayotganiga ikki yil boʻlganda, Nadov Isroil shohi boʻldi va ikki yil hukmronlik qildi. Nadov Yeribomning oʻgʻli edi. 26 U ham Egamiz oldida qabihliklar qildi. Isroilni gunohga botirgan otasidan namuna oldi.
27 Issaxor xonadonidan Oxiyo oʻgʻli Basho Nadovga qarshi suiqasd uyushtirib, Filistlarning Gibiton shahrida uni oʻldirdi. Oʻshanda Nadov va butun Isroil lashkari Gibiton shahrini qamal qilib turgan edi. 28 Oso Yahudoda uchinchi yili shohlik qilayotganda, Basho Nadovni oʻldirdi. Basho Nadovning oʻrniga shoh boʻldi. 29 U shoh boʻlgandan keyin Yeribomning butun oilasini bitta qoʻymay qirib tashladi. Shunday qilib, Egamizning Oʻz quli, Shiloʻlik Oxiyo orqali aytgan soʻzlari bajo boʻldi. 30 Yeribomning oʻzi ham gunoh qilib, Isroil xalqini ham gunohga botirib, Isroil xalqining Xudosi — Egamizni gʻazablantirgani uchun shu voqealar yuz bergandi.
31 Nadovning boshqa ishlari, butun faoliyati “Isroil shohlari tarixi” kitobida yozib qoldirilgan. 32 Oso bilan Isroil shohi Basho umrlarining oxirigacha bir–biri bilan urishib oʻtdilar.
Isroil shohi Basho
33 Yahudo shohi Oso hukmronlik qilayotganiga uch yil boʻlganda, Basho Tirzada butun Isroil xalqi ustidan hukmdor boʻldi va yigirma toʻrt yil shohlik qildi. 34 U ham Yeribomning yoʻlidan ketib, Egamiz oldida qabihliklar qilib, Isroilni gunohga botirdi.
15–БОБ
Яҳудо шоҳи Абиё
1 Исроил шоҳи Ерибом ҳукмронлик қилаётганига ўн саккиз йил бўлганда, Абиё Яҳудога шоҳ бўлди. 2 У Қуддусда уч йил шоҳлик қилди. Онасининг исми Махо бўлиб, у Абсаломнинг қизи эди. 3 Абиё ҳам отасининг илгари қилган гуноҳларини давом эттирди. Абиё ўзининг Эгаси Худога чин дилдан боғланган бобоси Довуд сингари эмас эди. 4 Шунга қарамай, Довуднинг ҳақи–ҳурмати учун Эгаси Худо Абиёдан кейин Абиёнинг ўғлини тахтга ўтқазди. Шундай қилиб, Қуддусни мустаҳкам қилиб, шу шаҳарда Довуд сулоласининг чироғини ўчирмади. 5 Зеро, Довуд Эгамиз олдида доим тўғри иш қилди. Хет халқидан бўлган Уриёга қилган номуносиб хатти–ҳаракатини ҳисобга олмаганда, Довуд умрининг охиригача Эгамизнинг амридан зинҳор бўйин товламади. 6-7 Рахабом билан Ерибом ўртасида бошланган уруш Абиёнинг умри охиригача давом этди. Абиёнинг бошқа ишлари, бутун фаолияти “Яҳудо шоҳлари тарихи” китобида ёзиб қолдирилган. 8 Абиё оламдан ўтиб, Довуд қалъасида, ота–боболари ёнига дафн қилинди. Унинг ўрнига ўғли Осо шоҳ бўлди.
Яҳудо шоҳи Осо
9 Ерибом Исроилга ҳукмронлик қилаётганига йигирма йил бўлганда, Осо Яҳудо ҳукмдори бўлди. 10 У Қуддусда қирқ бир йил шоҳлик қилди. Бувисининг исми Махо бўлиб, у Абсаломнинг қизи эди. 11 Осо, бобоси Довуд каби, Эгамиз олдида тўғри ишлар қилди. 12 Саждагоҳлардаги фоҳишларни бу юртдан қувди. Ота–боболари ясаган ҳамма бутларни йўқ қилди. 13 Бувиси Махо Ашеранинг макруҳ тасвирини ясаттирган эди, шунинг учун Осо бувисини маликалик мартабасидан маҳрум қилди. У бувиси ясаттирган бутни қўпориб ташлаб, Қидрон сойлигида ёқиб юборди. 14 Осо саждагоҳларни йўқ қила олмаган бўлса–да, умр бўйи Эгамизга содиқ қолди. 15 Отаси ва ўзи Худога атаб назр этган олтину кумушларни, идишларни Эгамизнинг уйига олиб келди. 16 Осо билан Исроил шоҳи Башо умрларининг охиригача бир–бирлари билан уришиб ўтдилар. 17 Исроил шоҳи Башо Яҳудога ҳужум қилди. Одамлар Яҳудо юртига осонликча кириб чиқа олмаслиги учун, Башо Рама шаҳрини мустаҳкамлади.
18 Осо эса Эгамиз уйининг хазинасида қолган ҳамма олтин ва кумушни ҳамда шоҳ саройи хазиналарини олди. Хазиналарни аъёнлари орқали Орам шоҳи Банҳадад ҳузурига жўнатди. Хезиённинг набираси Банҳадад Тавриммўннинг ўғли эди. Осо Дамашқда ўтирган Банҳададга шу гапларни етказишни буюрди: 19 “Сенинг отанг билан менинг отам ўртасида иттифоқ бўлгани каби, сен билан менинг ўртамда ҳам иттифоқ бўлсин. Сенга ҳадя қилиб кумуш ва олтин бериб юборяпман. Исроил шоҳи Башо билан иттифоқ тузган эдинг, энди ўшани бекор қил, токи у юртимдан жўнаб қолсин.”
20 Банҳадад шоҳ Осонинг таклифини қабул қилди, лашкарбошиларига: “Исроил шаҳарларига ҳужум қилинглар”, деб уларни ўша ёққа юборди. Улар Ийхон, Дан, Овил–Байт–Махо шаҳарларини, бутун Нафтали ерлари билан бирга Жалила кўли атрофларини босиб олдилар. 21 Башо бу воқеани эшитгач, Рамани мустаҳкамлаш фикридан воз кечиб, Тирзага қайтиб келди. 22 Шоҳ Осо Яҳудо халқининг биттасини ҳам қолдирмай чақирди. Уларга Рама шаҳрини мустаҳкамлашда Башо ишлатган тош ва ёғочларни ташиттирди. Осо ўша тош ва ёғочлар билан Бенямин ерларидаги Гебо ҳамда Миспах шаҳарларини мустаҳкамлади.
23 Осонинг бошқа ишлари, қаҳрамонликлари, бутун фаолияти, мустаҳкам қилган шаҳарлари ҳақида “Яҳудо шоҳлари тарихи” китобида ёзиб қолдирилган. У ҳам кексайиб, оёқлари оғрийдиган бўлиб қолди. 24 Ниҳоят, Осо оламдан ўтиб, бобоси Довуднинг қалъасида, ота–боболари ёнига дафн қилинди. Унинг ўрнига ўғли Ёҳушафат шоҳ бўлди.
Исроил шоҳи Надов
25 Осо Яҳудода шоҳлик қилаётганига икки йил бўлганда, Надов Исроил шоҳи бўлди ва икки йил ҳукмронлик қилди. Надов Ерибомнинг ўғли эди. 26 У ҳам Эгамиз олдида қабиҳликлар қилди. Исроилни гуноҳга ботирган отасидан намуна олди.
27 Иссахор хонадонидан Охиё ўғли Башо Надовга қарши суиқасд уюштириб, Филистларнинг Гибитон шаҳрида уни ўлдирди. Ўшанда Надов ва бутун Исроил лашкари Гибитон шаҳрини қамал қилиб турган эди. 28 Осо Яҳудода учинчи йили шоҳлик қилаётганда, Башо Надовни ўлдирди. Башо Надовнинг ўрнига шоҳ бўлди. 29 У шоҳ бўлгандан кейин Ерибомнинг бутун оиласини битта қўймай қириб ташлади. Шундай қилиб, Эгамизнинг Ўз қули, Шилўлик Охиё орқали айтган сўзлари бажо бўлди. 30 Ерибомнинг ўзи ҳам гуноҳ қилиб, Исроил халқини ҳам гуноҳга ботириб, Исроил халқининг Худоси — Эгамизни ғазаблантиргани учун шу воқеалар юз берганди.
31 Надовнинг бошқа ишлари, бутун фаолияти “Исроил шоҳлари тарихи” китобида ёзиб қолдирилган. 32 Осо билан Исроил шоҳи Башо умрларининг охиригача бир–бири билан уришиб ўтдилар.
Исроил шоҳи Башо
33 Яҳудо шоҳи Осо ҳукмронлик қилаётганига уч йил бўлганда, Башо Тирзада бутун Исроил халқи устидан ҳукмдор бўлди ва йигирма тўрт йил шоҳлик қилди. 34 У ҳам Ерибомнинг йўлидан кетиб, Эгамиз олдида қабиҳликлар қилиб, Исроилни гуноҳга ботирди.
