25–BOB
Yahudo shohi Emoziyo
1 Emoziyo taxtga oʻtirgan paytda, yigirma besh yoshda edi. U Quddusda yigirma toʻqqiz yil hukmronlik qildi. Onasi Qudduslik boʻlib, ismi Yohuvaddon edi. 2 Emoziyo Egamiz oldida toʻgʻri ishlar qildi, ammo chin yurakdan qilmagan edi. 3 Emoziyo oʻz shohligini mustahkamlab olgandan keyin, otasini oʻldirgan aʼyonlarni yoʻq qildi. 4 Biroq Musoning qonunida yozilganiga koʻra, qotillarning bolalarini oʻldirmadi, chunki Egamiz: “Otalar farzandlarining gunohi uchun oʻldirilmasin, farzandlar otalarining gunohi uchun oʻldirilmasin, har kim oʻzining gunohi uchungina oʻlim jazosiga tortilsin”, deb amr qilgan edi .
Edom yurtiga qarshi urush
5 Emoziyo Yahudo va Benyamin qabilalarini, ularning urugʻlariga koʻra, harbiy qismlarga boʻldi. Ular ustidan mingboshi va yuzboshilarni tayinladi. Emoziyoning lashkari yigirma va undan yuqori yoshdagi 300.000 saralangan jangchidan tashkil topgan boʻlib, ularning hammasi urushga yaroqli, qilich va qalqonni mohirlik bilan ishlata olar edi. 6 Bulardan tashqari, Emoziyo 200 pud kumushga Isroildan 100.000 bahodir jangchini yolladi. 7 Lekin Xudoning bir odami Emoziyoning huzuriga kelib, shu gapni aytdi:
— Ey shoh! Isroil lashkari sen bilan bormasin, chunki Egamiz ular bilan emas. Isroil xalqiga yordam berishdan Egamiz voz kechgan. 8 Sen jasorat bilan jang qilsang ham, baribir Xudo seni gʻanimlaring oldida magʻlub qiladi, chunki yordam beradigan va magʻlub qiladigan Xudodir.
9 Emoziyo Xudoning odamidan soʻradi:
— Isroil lashkari uchun toʻlagan ikki yuz pud kumush nima boʻladi?
Xudoning odami:
— Egamiz senga bundan ham koʻprogʻini berishga qodir, — deya javob berdi.
10 Shundan keyin Emoziyo Isroildan kelgan lashkarga javob berib, ularni uylariga qaytarib yubordi. Ular Yahudo xalqidan qattiq gʻazablanib, jahl ustida uylariga qaytib ketdilar.
11 Emoziyo jasorat koʻrsatib, lashkarini Tuz vodiysiga boshlab bordi. U yerda Edomliklardan 10.000 nafarini oʻldirdi. 12 Yahudo lashkari ularning yana 10.000 nafarini tiriklayin asirga olib, qoya choʻqqisidan pastga itarib yubordi. Ularning hammasi toshlarga urilib halok boʻldilar.
13 Shu orada Emoziyo orqaga qaytarib yuborgan Isroil lashkari Samariya bilan Bayt–Xoʻron oraligʻidagi Yahudo shaharlariga hujum qildi, ular 3000 kishini oʻldirib, koʻp oʻlja oldilar.
14 Emoziyo Edomliklarni magʻlub qilgandan keyin oʻzi bilan Edomliklarning xudolarini olib keldi. Ularni oʻziga xudo qilib oʻrnatdi, oʻsha xudolarga sajda qilib, qurbonliklar keltirdi. 15 Egamiz bundan qattiq gʻazablanib, Emoziyoning huzuriga paygʻambarini yubordi. Paygʻambar unga shu soʻzlarini aytdi:
— Nimaga sen begona xudolarga sajda qilyapsan? Bu xudolar oʻz xalqini sening qoʻlingdan qutqara olmadi–ku!
16 — Qachondan beri sen shohning maslahatchisi boʻlib qolding?! — deb paygʻambarning gapini boʻldi shoh. — Ovozingni oʻchir! Boʻlmasa joningni olaman.
Paygʻambarning gapi ogʻzida qoldi, biroq u shohni shunday deb ogohlantirib qoʻydi:
— Sen shu ishni qilib, mening maslahatimga quloq solmaganing uchun Xudo seni nobud qilishga qaror qilganini bilaman.
Isroil xalqi Yahudo yurtini magʻlub qiladi
17 Yahudo shohi Emoziyo oʻz aʼyonlari bilan maslahatlashib, Isroil shohi Yohoʻshga : “Qani, menga jang maydonida roʻbaroʻ kelib koʻr–chi ”, degan xabar joʻnatdi. Yohoʻsh Yohuxozning oʻgʻli, Yohuning nabirasi edi.
18 Isroil shohi Yohoʻsh esa bunga javoban Yahudo shohi Emoziyoga shu xabarni joʻnatdi: “Lubnon togʻlarida bir gʻovtikan sadr daraxtiga, qizingni oʻgʻlimga xotinlikka ber, deb xabar yoʻllabdi. Oʻsha paytda bir yirtqich hayvon oʻsha yerdan oʻtib ketayotib, gʻovtikanni bosib yanchib ketibdi. 19 Shunga oʻxshab sen ham: «Koʻrib qoʻy, Edomni magʻlub qildim», deb maqtanib, yuraging kiborlikka toʻlibdi. Uyingda oʻtiraver. Nima uchun qitmirlik qilyapsan? Oʻz boshingni ham, Yahudo xalqining boshini ham baloga giriftor qilyapsan!”
20 Lekin Emoziyo quloq solmadi. Bu Xudoning ishi edi. Yahudo xalqi Edomning xudolariga sajda qilgani uchun, Xudo ularni dushmanning qoʻliga berishga qaror qilgan edi. 21 Shuning uchun Isroil shohi Yohoʻsh Yahudo shohi Emoziyo ustiga yurish qildi. Ikkala tomonning lashkari Yahudoning Bayt–Shamash shahrida roʻbaroʻ keldi. 22 Isroil lashkari Yahudo lashkarini magʻlub etdi. Yahudo lashkarining hammasi uylariga qochib ketdi. 23 Isroil shohi Yohoʻsh Yahudo shohi Emoziyoni Bayt–Shamashda asir qilib oldi. Emoziyo Oxoziyoning nevarasi, Yoʻshning oʻgʻli edi. Soʻng Yohoʻsh Emoziyoni Quddusga olib bordi. U yerda Quddus devorining Efrayim darvozasidan Burchak darvozasigacha boʻlgan 400 tirsak qismini buzdirdi. 24 Xudoning uyida Obidadomning nasli qoʻriqlagan hamma oltinu kumushni va ashyolarni tortib oldi. Bulardan tashqari, saroy xazinasini va asirlarni olib, Samariyaga qaytib ketdi.
25 Yahudo shohi Emoziyo Isroil shohi Yohoʻshning oʻlimidan keyin oʻn besh yil yashadi. 26 Emoziyoning boshqa ishlari boshdan oxirgacha “Yahudo va Isroil shohlari kitobi”da yozilgan. 27 Emoziyo Egamizdan yuz oʻgirgan vaqtda Quddusda unga qarshi fitna uyushtirildi. Emoziyo bundan xabar topib, Laxish shahriga qochdi. Ammo dushmanlari Emoziyoning ortidan odam yuborib, uni oʻsha yerda oʻldirtirdilar. 28 Emoziyoning jasadini otda Quddusga olib keldilar. U Dovud qalʼasida ota–bobolarining yoniga dafn qilindi.
25–БОБ
Яҳудо шоҳи Эмозиё
1 Эмозиё тахтга ўтирган пайтда, йигирма беш ёшда эди. У Қуддусда йигирма тўққиз йил ҳукмронлик қилди. Онаси Қуддуслик бўлиб, исми Ёҳуваддон эди. 2 Эмозиё Эгамиз олдида тўғри ишлар қилди, аммо чин юракдан қилмаган эди. 3 Эмозиё ўз шоҳлигини мустаҳкамлаб олгандан кейин, отасини ўлдирган аъёнларни йўқ қилди. 4 Бироқ Мусонинг қонунида ёзилганига кўра, қотилларнинг болаларини ўлдирмади, чунки Эгамиз: “Оталар фарзандларининг гуноҳи учун ўлдирилмасин, фарзандлар оталарининг гуноҳи учун ўлдирилмасин, ҳар ким ўзининг гуноҳи учунгина ўлим жазосига тортилсин”, деб амр қилган эди .
Эдом юртига қарши уруш
5 Эмозиё Яҳудо ва Бенямин қабилаларини, уларнинг уруғларига кўра, ҳарбий қисмларга бўлди. Улар устидан мингбоши ва юзбошиларни тайинлади. Эмозиёнинг лашкари йигирма ва ундан юқори ёшдаги 300.000 сараланган жангчидан ташкил топган бўлиб, уларнинг ҳаммаси урушга яроқли, қилич ва қалқонни моҳирлик билан ишлата олар эди. 6 Булардан ташқари, Эмозиё 200 пуд кумушга Исроилдан 100.000 баҳодир жангчини ёллади. 7 Лекин Худонинг бир одами Эмозиёнинг ҳузурига келиб, шу гапни айтди:
— Эй шоҳ! Исроил лашкари сен билан бормасин, чунки Эгамиз улар билан эмас. Исроил халқига ёрдам беришдан Эгамиз воз кечган. 8 Сен жасорат билан жанг қилсанг ҳам, барибир Худо сени ғанимларинг олдида мағлуб қилади, чунки ёрдам берадиган ва мағлуб қиладиган Худодир.
9 Эмозиё Худонинг одамидан сўради:
— Исроил лашкари учун тўлаган икки юз пуд кумуш нима бўлади?
Худонинг одами:
— Эгамиз сенга бундан ҳам кўпроғини беришга қодир, — дея жавоб берди.
10 Шундан кейин Эмозиё Исроилдан келган лашкарга жавоб бериб, уларни уйларига қайтариб юборди. Улар Яҳудо халқидан қаттиқ ғазабланиб, жаҳл устида уйларига қайтиб кетдилар.
11 Эмозиё жасорат кўрсатиб, лашкарини Туз водийсига бошлаб борди. У ерда Эдомликлардан 10.000 нафарини ўлдирди. 12 Яҳудо лашкари уларнинг яна 10.000 нафарини тириклайин асирга олиб, қоя чўққисидан пастга итариб юборди. Уларнинг ҳаммаси тошларга урилиб ҳалок бўлдилар.
13 Шу орада Эмозиё орқага қайтариб юборган Исроил лашкари Самария билан Байт–Хўрон оралиғидаги Яҳудо шаҳарларига ҳужум қилди, улар 3000 кишини ўлдириб, кўп ўлжа олдилар.
14 Эмозиё Эдомликларни мағлуб қилгандан кейин ўзи билан Эдомликларнинг худоларини олиб келди. Уларни ўзига худо қилиб ўрнатди, ўша худоларга сажда қилиб, қурбонликлар келтирди. 15 Эгамиз бундан қаттиқ ғазабланиб, Эмозиёнинг ҳузурига пайғамбарини юборди. Пайғамбар унга шу сўзларини айтди:
— Нимага сен бегона худоларга сажда қиляпсан? Бу худолар ўз халқини сенинг қўлингдан қутқара олмади–ку!
16 — Қачондан бери сен шоҳнинг маслаҳатчиси бўлиб қолдинг?! — деб пайғамбарнинг гапини бўлди шоҳ. — Овозингни ўчир! Бўлмаса жонингни оламан.
Пайғамбарнинг гапи оғзида қолди, бироқ у шоҳни шундай деб огоҳлантириб қўйди:
— Сен шу ишни қилиб, менинг маслаҳатимга қулоқ солмаганинг учун Худо сени нобуд қилишга қарор қилганини биламан.
Исроил халқи Яҳудо юртини мағлуб қилади
17 Яҳудо шоҳи Эмозиё ўз аъёнлари билан маслаҳатлашиб, Исроил шоҳи Ёҳўшга : “Қани, менга жанг майдонида рўбарў келиб кўр–чи ”, деган хабар жўнатди. Ёҳўш Ёҳухознинг ўғли, Ёҳунинг набираси эди.
18 Исроил шоҳи Ёҳўш эса бунга жавобан Яҳудо шоҳи Эмозиёга шу хабарни жўнатди: “Лубнон тоғларида бир ғовтикан садр дарахтига, қизингни ўғлимга хотинликка бер, деб хабар йўллабди. Ўша пайтда бир йиртқич ҳайвон ўша ердан ўтиб кетаётиб, ғовтиканни босиб янчиб кетибди. 19 Шунга ўхшаб сен ҳам: «Кўриб қўй, Эдомни мағлуб қилдим», деб мақтаниб, юрагинг киборликка тўлибди. Уйингда ўтиравер. Нима учун қитмирлик қиляпсан? Ўз бошингни ҳам, Яҳудо халқининг бошини ҳам балога гирифтор қиляпсан!”
20 Лекин Эмозиё қулоқ солмади. Бу Худонинг иши эди. Яҳудо халқи Эдомнинг худоларига сажда қилгани учун, Худо уларни душманнинг қўлига беришга қарор қилган эди. 21 Шунинг учун Исроил шоҳи Ёҳўш Яҳудо шоҳи Эмозиё устига юриш қилди. Иккала томоннинг лашкари Яҳудонинг Байт–Шамаш шаҳрида рўбарў келди. 22 Исроил лашкари Яҳудо лашкарини мағлуб этди. Яҳудо лашкарининг ҳаммаси уйларига қочиб кетди. 23 Исроил шоҳи Ёҳўш Яҳудо шоҳи Эмозиёни Байт–Шамашда асир қилиб олди. Эмозиё Охозиёнинг невараси, Йўшнинг ўғли эди. Сўнг Ёҳўш Эмозиёни Қуддусга олиб борди. У ерда Қуддус деворининг Эфрайим дарвозасидан Бурчак дарвозасигача бўлган 400 тирсак қисмини буздирди. 24 Худонинг уйида Обидадомнинг насли қўриқлаган ҳамма олтину кумушни ва ашёларни тортиб олди. Булардан ташқари, сарой хазинасини ва асирларни олиб, Самарияга қайтиб кетди.
25 Яҳудо шоҳи Эмозиё Исроил шоҳи Ёҳўшнинг ўлимидан кейин ўн беш йил яшади. 26 Эмозиёнинг бошқа ишлари бошдан охиргача “Яҳудо ва Исроил шоҳлари китоби”да ёзилган. 27 Эмозиё Эгамиздан юз ўгирган вақтда Қуддусда унга қарши фитна уюштирилди. Эмозиё бундан хабар топиб, Лахиш шаҳрига қочди. Аммо душманлари Эмозиёнинг ортидан одам юбориб, уни ўша ерда ўлдиртирдилар. 28 Эмозиёнинг жасадини отда Қуддусга олиб келдилар. У Довуд қалъасида ота–боболарининг ёнига дафн қилинди.
