21–BOB
Yahudo shohi Manashe
1 Manashe oʻn ikki yoshida shoh boʻlib, Quddusda ellik besh yil hukmronlik qildi. Onasining ismi Xafzibo edi. 2 U Egamiz oldida qabih ishlar qildi. Egamiz Oʻz xalqi Isroilning oldidan quvib yuborgan xalqlarning jirkanch odatlariga ergashdi. 3 Otasi Hizqiyo yoʻq qilgan sajdagohlarni qaytadan barpo etdi. U Isroil shohi Axab kabi Baalga atab qurbongohlar qurdi, Asheraning ustunini oʻrnatdi. Barcha samoviy jismlarga sajda etib xizmat qildi.
4 Manashe Egamizning ulugʻlanishi kerak boʻlgan uyida begona xudolarga atab qurbongohlar qurdi. 5 Egamiz uyining ikkala hovlisida ham jamiki samoviy jismlarga sajda qilish uchun qurbongohlar barpo qildirdi. 6 Oʻgʻlini qurbonlik qilib, olovda kuydirdi , follar ochtirdi, taʼbirchilarga eʼtiqod qildi, arvoh chaqiruvchilarga maslahat soldi. Egamiz oldida koʻp qabih ishlar qilib, Uni gʻazablantirdi. 7 Manashe Asheraga atab oʻyib ishlangan ustunni Egamizning uyiga qoʻydi. Egamiz bu uy toʻgʻrisida Dovud bilan uning oʻgʻli Sulaymonga shunday degan edi : “Men bu uyni va Quddusni Isroil qavmlari yashaydigan maskanlar orasidan tanlab olganman. Men to abad oʻsha yerda ulugʻlanaman. 8 Ular amrlarimni bitta qoldirmay bajarsalar, qulim Muso amr etgan hamma qonunlarga rioya qilsalar, Isroil xalqining ota–bobolariga Men bergan yerdan haydalishlariga yoʻl qoʻymayman.”
9 Ammo xalq quloq solmadi. Manashe xalqni shu qadar yoʻldan ozdirdiki, Kanʼon yurtidan Egamiz yoʻqotib yuborgan xalqlardan ham koʻra, koʻproq qabih ishlar qildilar.
10 Egamiz Oʻz qullari — paygʻambarlar orqali shunday dedi:
11 — Yahudo shohi Manashe jirkanch ishlar qilgani, oʻzidan oldingi Amor xalqlaridan ham battar qabihliklar qilgani, butlar yasab, Yahudo xalqini gunohga botirgani uchun 12 Men, Isroil xalqining Xudosi — Egangiz, aytmoqdaman: “Quddusning va Yahudo xalqining boshiga shunday falokat keltiramanki, bu falokatni eshitganlarning boshidan hushi uchadi. 13 Samariyaga qarshi ishlatgan oʻlchov ipini va Axabning xonadoniga qarshi ishlatgan shoqulni Quddusga qarshi ishlataman. Quddusni bu qabih xalqdan tozalab tashlayman, uni toza kosaday toʻntarib qoʻyaman. 14 Oʻz xalqimning omon qolganlaridan yuz oʻgiraman va gʻanimlarining qoʻliga taslim ettiraman. Gʻanimlar Quddus aholisini talon–taroj qiladi, oʻlja qilib olib ketadi. 15 Chunki ular oldimda qabih ishlar qildilar. Ota–bobolari Misrdan chiqqan kundan bugungacha bu xalq Meni gʻazablantirib keladi.”
16 Manashe shunchalik koʻp aybsiz qon toʻkdiki, Quddusni bu boshidan narigi boshigacha qonga botirdi. Qon toʻkishdan tashqari, Yahudo xalqini gunohga botirdi, ular Egamiz oldida qabihliklar qildilar.
17 Manashening boshqa ishlari, butun faoliyati, qilgan gunohlari haqida “Yahudo shohlari tarixi” kitobida yozilgan. 18 Manashe olamdan oʻtdi va saroyidagi Uzzo degan boqqa dafn etildi. Oʻrniga oʻgʻli Omon shoh boʻldi.
Yahudo shohi Omon
19 Omon shoh boʻlganda yigirma ikki yoshda edi. U Quddusda ikki yil hukmronlik qildi. Onasining ismi Mashullamot boʻlib, Yotbaxlik Xoruzning qizi edi. 20 Omon ham, otasi Manashe kabi, Egamiz oldida qabih ishlar qildi. 21 Xuddi otasi yurgan yoʻllardan yurib, oʻsha butlarga xizmat etib, sajda qildi. 22 Ota–bobolarining Xudosi — Egamizdan yuz oʻgirib, Uning yoʻlidan yurmadi.
23 Shoh Omonning aʼyonlari fitna uyushtirib uni oʻz saroyida oʻldirdilar. 24 Yahudo xalqi oʻz shohi Omonga fitna uyushtirganlarning hammasini oʻldirib, oʻrniga oʻgʻli Yoʻshiyoni shoh qilib koʻtardi. 25 Omonning boshqa ishlari “Yahudo shohlari tarixi” kitobida yozilgan. 26 Omon Uzzo bogʻida, ota–bobolari xilxonasiga dafn etildi. Uning oʻrniga oʻgʻli Yoʻshiyo shoh boʻldi.
21–БОБ
Яҳудо шоҳи Манаше
1 Манаше ўн икки ёшида шоҳ бўлиб, Қуддусда эллик беш йил ҳукмронлик қилди. Онасининг исми Хафзибо эди. 2 У Эгамиз олдида қабиҳ ишлар қилди. Эгамиз Ўз халқи Исроилнинг олдидан қувиб юборган халқларнинг жирканч одатларига эргашди. 3 Отаси Ҳизқиё йўқ қилган саждагоҳларни қайтадан барпо этди. У Исроил шоҳи Ахаб каби Баалга атаб қурбонгоҳлар қурди, Ашеранинг устунини ўрнатди. Барча самовий жисмларга сажда этиб хизмат қилди.
4 Манаше Эгамизнинг улуғланиши керак бўлган уйида бегона худоларга атаб қурбонгоҳлар қурди. 5 Эгамиз уйининг иккала ҳовлисида ҳам жамики самовий жисмларга сажда қилиш учун қурбонгоҳлар барпо қилдирди. 6 Ўғлини қурбонлик қилиб, оловда куйдирди , фоллар очтирди, таъбирчиларга эътиқод қилди, арвоҳ чақирувчиларга маслаҳат солди. Эгамиз олдида кўп қабиҳ ишлар қилиб, Уни ғазаблантирди. 7 Манаше Ашерага атаб ўйиб ишланган устунни Эгамизнинг уйига қўйди. Эгамиз бу уй тўғрисида Довуд билан унинг ўғли Сулаймонга шундай деган эди : “Мен бу уйни ва Қуддусни Исроил қавмлари яшайдиган масканлар орасидан танлаб олганман. Мен то абад ўша ерда улуғланаман. 8 Улар амрларимни битта қолдирмай бажарсалар, қулим Мусо амр этган ҳамма қонунларга риоя қилсалар, Исроил халқининг ота–боболарига Мен берган ердан ҳайдалишларига йўл қўймайман.”
9 Аммо халқ қулоқ солмади. Манаше халқни шу қадар йўлдан оздирдики, Канъон юртидан Эгамиз йўқотиб юборган халқлардан ҳам кўра, кўпроқ қабиҳ ишлар қилдилар.
10 Эгамиз Ўз қуллари — пайғамбарлар орқали шундай деди:
11 — Яҳудо шоҳи Манаше жирканч ишлар қилгани, ўзидан олдинги Амор халқларидан ҳам баттар қабиҳликлар қилгани, бутлар ясаб, Яҳудо халқини гуноҳга ботиргани учун 12 Мен, Исроил халқининг Худоси — Эгангиз, айтмоқдаман: “Қуддуснинг ва Яҳудо халқининг бошига шундай фалокат келтираманки, бу фалокатни эшитганларнинг бошидан ҳуши учади. 13 Самарияга қарши ишлатган ўлчов ипини ва Ахабнинг хонадонига қарши ишлатган шоқулни Қуддусга қарши ишлатаман. Қуддусни бу қабиҳ халқдан тозалаб ташлайман, уни тоза косадай тўнтариб қўяман. 14 Ўз халқимнинг омон қолганларидан юз ўгираман ва ғанимларининг қўлига таслим эттираман. Ғанимлар Қуддус аҳолисини талон–тарож қилади, ўлжа қилиб олиб кетади. 15 Чунки улар олдимда қабиҳ ишлар қилдилар. Ота–боболари Мисрдан чиққан кундан бугунгача бу халқ Мени ғазаблантириб келади.”
16 Манаше шунчалик кўп айбсиз қон тўкдики, Қуддусни бу бошидан нариги бошигача қонга ботирди. Қон тўкишдан ташқари, Яҳудо халқини гуноҳга ботирди, улар Эгамиз олдида қабиҳликлар қилдилар.
17 Манашенинг бошқа ишлари, бутун фаолияти, қилган гуноҳлари ҳақида “Яҳудо шоҳлари тарихи” китобида ёзилган. 18 Манаше оламдан ўтди ва саройидаги Уззо деган боққа дафн этилди. Ўрнига ўғли Омон шоҳ бўлди.
Яҳудо шоҳи Омон
19 Омон шоҳ бўлганда йигирма икки ёшда эди. У Қуддусда икки йил ҳукмронлик қилди. Онасининг исми Машулламот бўлиб, Ётбахлик Хорузнинг қизи эди. 20 Омон ҳам, отаси Манаше каби, Эгамиз олдида қабиҳ ишлар қилди. 21 Худди отаси юрган йўллардан юриб, ўша бутларга хизмат этиб, сажда қилди. 22 Ота–боболарининг Худоси — Эгамиздан юз ўгириб, Унинг йўлидан юрмади.
23 Шоҳ Омоннинг аъёнлари фитна уюштириб уни ўз саройида ўлдирдилар. 24 Яҳудо халқи ўз шоҳи Омонга фитна уюштирганларнинг ҳаммасини ўлдириб, ўрнига ўғли Йўшиёни шоҳ қилиб кўтарди. 25 Омоннинг бошқа ишлари “Яҳудо шоҳлари тарихи” китобида ёзилган. 26 Омон Уззо боғида, ота–боболари хилхонасига дафн этилди. Унинг ўрнига ўғли Йўшиё шоҳ бўлди.
