4–BOB
Urugʻ sepuvchi haqida masal
1 Iso yana koʻl boʻyida taʼlim berdi. Uning atrofida shu qadar koʻp olomon toʻplandiki, U koʻldagi qayiqqa tushib oʻtirishga majbur boʻldi. Olomon esa koʻl qirgʻogʻida turardi. 2 Iso masal orqali xalqqa taʼlim berib, shunday dedi: 3 “Quloq solinglar! Bir dehqon urugʻ sepgani chiqibdi. 4 Urugʻ sepayotganda baʼzi urugʻlar soʻqmoq yoʻl ustiga tushibdi. Qushlar uchib kelib, urugʻlarni choʻqib ketibdi. 5 Baʼzi urugʻlar tuprogʻi kam toshloqqa tushibdi. Tuproq kam boʻlgani uchun urugʻlar tez koʻkarib chiqibdi. 6 Biroq quyosh chiqqach, qovjirab, ildizi boʻlmagani uchun soʻlib qolibdi. 7 Boshqa urugʻlar tikanlar orasiga tushibdi. Tikanlar oʻsib, urugʻlarni boʻgʻib qoʻyibdi, urugʻlar hosil bermabdi. 8 Yana boshqa urugʻlar esa yaxshi tuproqqa tushibdi va unib–oʻsib, oʻttiz, oltmish, hattoki yuz barobar koʻp hosil beribdi.”
9 Keyin Iso yana dedi: “Kimning eshitar qulogʻi boʻlsa, eshitsin!”
Masallarning maqsadi
10 Iso oʻn ikki shogirdi va boshqa baʼzi odamlar bilan yolgʻiz qolganda, ular Isodan boyagi masalni tushuntirib berishini soʻradilar. 11 Iso ularga dedi: “Xudo Shohligining sirini bilish sizlarga berilgan. Tashqaridagilarga esa hamma narsani masallar bilan gapiraman, 12 toki:
«Ular qarab turib, anglamasinlar,
Tinglab turib, tushunmasinlar.
Aks holda, Xudoga qaytadilar,
Gunohlaridan forigʻ boʻladilar.»”
Urugʻ sepuvchi haqidagi masalning maʼnosi
13 Iso ularga dedi: “Agar bu masalni tushunmagan boʻlsangiz, boshqa masallarni qanday tushunasiz?! 14 Urugʻ sepuvchining sepgani — Xudoning kalomidir. 15 Baʼzi odamlar soʻqmoq yoʻl ustiga tushgan urugʻlarga oʻxshaydilar. Ular kalomni eshitadilar, ammo oʻsha zahoti shayton kelib, ularning ichiga ekilgan kalomni olib ketadi. 16 Boshqa odamlar toshloq yerga tushgan urugʻlarga oʻxshaydilar. Ular kalomni eshitganda, uni darrov sevinch bilan qabul qiladilar. 17 Lekin ularning ildizi boʻlmagani uchun uzoqqa chidamaydilar. Kalom tufayli qaygʻu yoki quvgʻinga duchor boʻlishsa, darrov chekinadilar. 18 Boshqa birlari tikanlar orasiga tushgan urugʻlarga oʻxshaydilar. Ular Xudoning kalomini eshitadilar, 19 lekin dunyoning tashvishlari, boylikka oʻchlik va boshqa havaslar ularning yuraklariga kirib, kalomni boʻgʻib qoʻyadi, kalom esa samarasiz qoladi. 20 Boshqa birlari esa yaxshi tuproqqa tushgan urugʻlarga oʻxshaydilar. Ular kalomni eshitib, qabul qiladilar va oʻttiz, oltmish, hatto yuz barobar hosil beradilar.”
Idish ostidagi chiroq
21 Iso ularga yana dedi: “Chiroqni olib kelib, idishning yoki chorpoyaning tagiga qoʻyadimi?! Aksincha, chiroqpoyaga qoʻyadi. 22 Shu singari, har qanday yashirin narsa maʼlum boʻladi, har qanday sir ochiladi. 23 Kimning eshitar qulogʻi boʻlsa, eshitsin!”
24 Keyin ularga yana dedi: “Eshitayotganlaringizni qulogʻingizga quyib oling! Siz qanday oʻlchov bilan oʻlchasangiz, xuddi shunday oʻlchov bilan sizga ham oʻlchab beriladi. Sizga yana qoʻshib beriladi. 25 Kimda bor boʻlsa, unga yana beriladi. Kimda yoʻq boʻlsa, bori ham undan tortib olinadi.”
Unib chiqqan urugʻ haqida masal
26 Iso yana shunday dedi: “Xudoning Shohligini shunga qiyoslasa boʻladi: dehqon dalasiga urugʻ ekadi. 27 Kechasi boʻldimi, uxlaydi, kunduzi boʻldimi, turadi. Ammo urugʻ qanday unib chiqib, oʻsishini u bilmaydi. 28 Yer oʻz–oʻzidan avval poyani, soʻngra boshoqni, undan keyin boshoqdagi toʻliq donni yetishtiradi. 29 Hosil pishgach, yigʻim–terim vaqti keldi, deb oʻsha odam darhol oʻroqni ishga soladi.”
Xantal urugʻi haqida masal
30 Iso yana dedi: “Xudoning Shohligini yana nimaga oʻxshatsak boʻladi?! Uni qanday masal bilan ifodalasak boʻladi?! 31 Xudoning Shohligi xantal urugʻiga oʻxshaydi: u yerga sepiladigan urugʻlarning eng maydasidir. 32 Lekin sepilgandan keyin koʻkaradi va barcha koʻkatlardan baland boʻlib oʻsadi. Katta shoxlar chiqaradi, osmondagi qushlar ham uning panohida uya quradi.”
33 Shunday qilib, Iso xalqning eshitish imkoniyatiga qarab, bu singari, koʻpgina masallar orqali Xudoning soʻzini oʻrgatardi. 34 Ularga masalsiz gapirmas edi. Shogirdlari bilan yolgʻiz qolganda esa, ularga hammasini tushuntirar edi.
Iso boʻronni tinchlantiradi
35 Oʻsha kuni kechqurun Iso shogirdlariga:
— Koʻlning narigi tomoniga oʻtaylik, — dedi.
36 Ular olomonni qoldirib, Isoni oʻtirgan qayigʻida olib ketdilar. Isoning ketidan boshqa qayiqlar ham suzib ketdi. 37 Shu orada koʻlda kuchli boʻron koʻtarildi. Toʻlqinlar qayiqni tebratib yubordi, qayiq suvga toʻla boshladi. 38 Iso esa qayiqning quyruq tomonida yostiqqa bosh qoʻyib, uxlab yotgan edi.
Shogirdlar Isoni uygʻotib:
— Ustoz! Halok boʻlyapmiz! Nahotki Sizga baribir boʻlsa?! — deyishdi. 39 Shunda Iso turib, shamolga: “Jim boʻl!” va koʻlga: “Bas qil!” deb buyurdi. Shu onda shamol tindi, chuqur sukunat boʻldi.
40 Iso shogirdlariga:
— Nega qoʻrqasizlar? Nega haligacha ishonchingiz yoʻq? — dedi. 41 Ular esa vahimaga tushib, bir–biriga shunday deyishdi:
— Bu Kim boʻldi ekan–a? Shamol ham, koʻl ham Unga boʻysunadi–ya!
4–БОБ
Уруғ сепувчи ҳақида масал
1 Исо яна кўл бўйида таълим берди. Унинг атрофида шу қадар кўп оломон тўпландики, У кўлдаги қайиққа тушиб ўтиришга мажбур бўлди. Оломон эса кўл қирғоғида турарди. 2 Исо масал орқали халққа таълим бериб, шундай деди: 3 “Қулоқ солинглар! Бир деҳқон уруғ сепгани чиқибди. 4 Уруғ сепаётганда баъзи уруғлар сўқмоқ йўл устига тушибди. Қушлар учиб келиб, уруғларни чўқиб кетибди. 5 Баъзи уруғлар тупроғи кам тошлоққа тушибди. Тупроқ кам бўлгани учун уруғлар тез кўкариб чиқибди. 6 Бироқ қуёш чиққач, қовжираб, илдизи бўлмагани учун сўлиб қолибди. 7 Бошқа уруғлар тиканлар орасига тушибди. Тиканлар ўсиб, уруғларни бўғиб қўйибди, уруғлар ҳосил бермабди. 8 Яна бошқа уруғлар эса яхши тупроққа тушибди ва униб–ўсиб, ўттиз, олтмиш, ҳаттоки юз баробар кўп ҳосил берибди.”
9 Кейин Исо яна деди: “Кимнинг эшитар қулоғи бўлса, эшитсин!”
Масалларнинг мақсади
10 Исо ўн икки шогирди ва бошқа баъзи одамлар билан ёлғиз қолганда, улар Исодан бояги масални тушунтириб беришини сўрадилар. 11 Исо уларга деди: “Худо Шоҳлигининг сирини билиш сизларга берилган. Ташқаридагиларга эса ҳамма нарсани масаллар билан гапираман, 12 токи:
«Улар қараб туриб, англамасинлар,
Тинглаб туриб, тушунмасинлар.
Акс ҳолда, Худога қайтадилар,
Гуноҳларидан фориғ бўладилар.»”
Уруғ сепувчи ҳақидаги масалнинг маъноси
13 Исо уларга деди: “Агар бу масални тушунмаган бўлсангиз, бошқа масалларни қандай тушунасиз?! 14 Уруғ сепувчининг сепгани — Худонинг каломидир. 15 Баъзи одамлар сўқмоқ йўл устига тушган уруғларга ўхшайдилар. Улар каломни эшитадилар, аммо ўша заҳоти шайтон келиб, уларнинг ичига экилган каломни олиб кетади. 16 Бошқа одамлар тошлоқ ерга тушган уруғларга ўхшайдилар. Улар каломни эшитганда, уни дарров севинч билан қабул қиладилар. 17 Лекин уларнинг илдизи бўлмагани учун узоққа чидамайдилар. Калом туфайли қайғу ёки қувғинга дучор бўлишса, дарров чекинадилар. 18 Бошқа бирлари тиканлар орасига тушган уруғларга ўхшайдилар. Улар Худонинг каломини эшитадилар, 19 лекин дунёнинг ташвишлари, бойликка ўчлик ва бошқа ҳаваслар уларнинг юракларига кириб, каломни бўғиб қўяди, калом эса самарасиз қолади. 20 Бошқа бирлари эса яхши тупроққа тушган уруғларга ўхшайдилар. Улар каломни эшитиб, қабул қиладилар ва ўттиз, олтмиш, ҳатто юз баробар ҳосил берадилар.”
Идиш остидаги чироқ
21 Исо уларга яна деди: “Чироқни олиб келиб, идишнинг ёки чорпоянинг тагига қўядими?! Аксинча, чироқпояга қўяди. 22 Шу сингари, ҳар қандай яширин нарса маълум бўлади, ҳар қандай сир очилади. 23 Кимнинг эшитар қулоғи бўлса, эшитсин!”
24 Кейин уларга яна деди: “Эшитаётганларингизни қулоғингизга қуйиб олинг! Сиз қандай ўлчов билан ўлчасангиз, худди шундай ўлчов билан сизга ҳам ўлчаб берилади. Сизга яна қўшиб берилади. 25 Кимда бор бўлса, унга яна берилади. Кимда йўқ бўлса, бори ҳам ундан тортиб олинади.”
Униб чиққан уруғ ҳақида масал
26 Исо яна шундай деди: “Худонинг Шоҳлигини шунга қиёсласа бўлади: деҳқон даласига уруғ экади. 27 Кечаси бўлдими, ухлайди, кундузи бўлдими, туради. Аммо уруғ қандай униб чиқиб, ўсишини у билмайди. 28 Ер ўз–ўзидан аввал пояни, сўнгра бошоқни, ундан кейин бошоқдаги тўлиқ донни етиштиради. 29 Ҳосил пишгач, йиғим–терим вақти келди, деб ўша одам дарҳол ўроқни ишга солади.”
Хантал уруғи ҳақида масал
30 Исо яна деди: “Худонинг Шоҳлигини яна нимага ўхшатсак бўлади?! Уни қандай масал билан ифодаласак бўлади?! 31 Худонинг Шоҳлиги хантал уруғига ўхшайди: у ерга сепиладиган уруғларнинг энг майдасидир. 32 Лекин сепилгандан кейин кўкаради ва барча кўкатлардан баланд бўлиб ўсади. Катта шохлар чиқаради, осмондаги қушлар ҳам унинг паноҳида уя қуради.”
33 Шундай қилиб, Исо халқнинг эшитиш имкониятига қараб, бу сингари, кўпгина масаллар орқали Худонинг сўзини ўргатарди. 34 Уларга масалсиз гапирмас эди. Шогирдлари билан ёлғиз қолганда эса, уларга ҳаммасини тушунтирар эди.
Исо бўронни тинчлантиради
35 Ўша куни кечқурун Исо шогирдларига:
— Кўлнинг нариги томонига ўтайлик, — деди.
36 Улар оломонни қолдириб, Исони ўтирган қайиғида олиб кетдилар. Исонинг кетидан бошқа қайиқлар ҳам сузиб кетди. 37 Шу орада кўлда кучли бўрон кўтарилди. Тўлқинлар қайиқни тебратиб юборди, қайиқ сувга тўла бошлади. 38 Исо эса қайиқнинг қуйруқ томонида ёстиққа бош қўйиб, ухлаб ётган эди.
Шогирдлар Исони уйғотиб:
— Устоз! Ҳалок бўляпмиз! Наҳотки Сизга барибир бўлса?! — дейишди. 39 Шунда Исо туриб, шамолга: “Жим бўл!” ва кўлга: “Бас қил!” деб буюрди. Шу онда шамол тинди, чуқур сукунат бўлди.
40 Исо шогирдларига:
— Нега қўрқасизлар? Нега ҳалигача ишончингиз йўқ? — деди. 41 Улар эса ваҳимага тушиб, бир–бирига шундай дейишди:
— Бу Ким бўлди экан–а? Шамол ҳам, кўл ҳам Унга бўйсунади–я!
