5–BOB
1 Hech qachon gapirishga shoshilma, qalbingda Xudoga vaʼda berishga xovliqma. Xudo samoda, sen esa yerdasan, shuning uchun kamgap boʻlgin.
2 Tashvish koʻp boʻlganda, puch niyatlar ham koʻpayadi,
Koʻp gapirganda, ogʻizdan ahmoqona soʻzlar chiqadi.
3 Xudoga nazr ataganingdan keyin uni bajarishni orqaga surmagin. U nodonlarni yoqtirmaydi. Albatta vaʼdangda turgin. 4 Vaʼda berib, uni bajarmaslikdan koʻra, umuman vaʼda bermaslik yaxshiroqdir. 5 Shunday paytda tiling seni gunohga yetaklamasin. Ruhoniyga : “Nazr atab, xato qildim”, deb aytmagin. Shunday deb Xudoning qahrini keltirsang, oʻz qoʻllaring bilan qilgan ishlaringni Xudo buzib tashlashi mumkin. 6 Puch niyatlaru koʻp gapirish behuda oqibatlarga olib boradi. Shunday qilish oʻrniga Xudodan qoʻrqqin.
Hayot behudadir
7 Agar kambagʻallarga zulm qilinayotganini, adolat va haqiqat yoʻqligini koʻrsang, hayron boʻlmagin, har bir amaldorning ustidan undan ham kattarogʻi bor, ularning ustidan yana ham kattarogʻi bordir. 8 Hammasi, hatto shoh ham, dalaning hosiliga koʻz tikib, ulush talab qilib oladi.
9 Pulga ruju qoʻygan hech qachon pulga, boylikni yaxshi koʻrgan esa boylikka toʻymaydi. Bu ham behudadir. 10 Buyum, narsalar koʻpayganda, ularni ishlatib yuboradiganlar ham koʻpayadi. Boylikning egasi faqat oʻz boyligiga termulib qarashdan boshqa yana qanday foyda topadi?! 11 Mehnatkashlar kam yesa ham, koʻp yesa ham tinch uxlaydi, boylar esa boyligi koʻpligidan xavotirlanib uxlay olmaydi.
12 Bu dunyoda shunday bir qaygʻuli fojia koʻrdim: yigʻilgan boylik egasiga zarar keltiradi, 13 yaʼni oʻsha boylik qandaydir omadsizlik tufayli yoʻqoladi. Oʻz bolalariga qoldirish uchun esa boy odamning hech narsasi boʻlmaydi. 14 Onadan qanday tugʻilgan boʻlsa, shundayligicha bu dunyodan ketadi, qilgan mehnatlarining mevalaridan birortasini qoʻllarida olib keta olmaydi. 15 Bu ham qaygʻuli fojiadir: inson qanday kelgan boʻlsa, shundayligicha ketadi, shamol uchun mehnat qilib qanday foyda topadi? 16 Butun umrini qorongʻilikda oʻtkazadi, qaygʻu–alam, gʻazab va xastaliklar bilan yashaydi.
17 Mana, men bir narsani tushundim: inson uchun Xudo bergan qisqa umri davomida yeyish, ichish va bu dunyoda qilgan oʻz mehnatidan zavqlanish yaxshi ekan, chunki bu insonning taqdiridir. 18 Xudo kimga boylik va mulk berib, unga mana shu narsalardan rohatlanishga imkoniyat ham bersa, insonga oʻz qilgan mehnatidan mamnun boʻlib, undan zavqlanishiga yoʻl bersa, mana shu Xudoning inʼomidir. 19 Bunday inson hayoti haqida qaygʻurmaydi ham, chunki Xudo uning qalbini zavqlanish bilan band qiladi.
5–БОБ
1 Ҳеч қачон гапиришга шошилма, қалбингда Худога ваъда беришга ховлиқма. Худо самода, сен эса ердасан, шунинг учун камгап бўлгин.
2 Ташвиш кўп бўлганда, пуч ниятлар ҳам кўпаяди,
Кўп гапирганда, оғиздан аҳмоқона сўзлар чиқади.
3 Худога назр атаганингдан кейин уни бажаришни орқага сурмагин. У нодонларни ёқтирмайди. Албатта ваъдангда тургин. 4 Ваъда бериб, уни бажармасликдан кўра, умуман ваъда бермаслик яхшироқдир. 5 Шундай пайтда тилинг сени гуноҳга етакламасин. Руҳонийга : “Назр атаб, хато қилдим”, деб айтмагин. Шундай деб Худонинг қаҳрини келтирсанг, ўз қўлларинг билан қилган ишларингни Худо бузиб ташлаши мумкин. 6 Пуч ниятлару кўп гапириш беҳуда оқибатларга олиб боради. Шундай қилиш ўрнига Худодан қўрққин.
Ҳаёт беҳудадир
7 Агар камбағалларга зулм қилинаётганини, адолат ва ҳақиқат йўқлигини кўрсанг, ҳайрон бўлмагин, ҳар бир амалдорнинг устидан ундан ҳам каттароғи бор, уларнинг устидан яна ҳам каттароғи бордир. 8 Ҳаммаси, ҳатто шоҳ ҳам, даланинг ҳосилига кўз тикиб, улуш талаб қилиб олади.
9 Пулга ружу қўйган ҳеч қачон пулга, бойликни яхши кўрган эса бойликка тўймайди. Бу ҳам беҳудадир. 10 Буюм, нарсалар кўпайганда, уларни ишлатиб юборадиганлар ҳам кўпаяди. Бойликнинг эгаси фақат ўз бойлигига термулиб қарашдан бошқа яна қандай фойда топади?! 11 Меҳнаткашлар кам еса ҳам, кўп еса ҳам тинч ухлайди, бойлар эса бойлиги кўплигидан хавотирланиб ухлай олмайди.
12 Бу дунёда шундай бир қайғули фожиа кўрдим: йиғилган бойлик эгасига зарар келтиради, 13 яъни ўша бойлик қандайдир омадсизлик туфайли йўқолади. Ўз болаларига қолдириш учун эса бой одамнинг ҳеч нарсаси бўлмайди. 14 Онадан қандай туғилган бўлса, шундайлигича бу дунёдан кетади, қилган меҳнатларининг меваларидан бирортасини қўлларида олиб кета олмайди. 15 Бу ҳам қайғули фожиадир: инсон қандай келган бўлса, шундайлигича кетади, шамол учун меҳнат қилиб қандай фойда топади? 16 Бутун умрини қоронғиликда ўтказади, қайғу–алам, ғазаб ва хасталиклар билан яшайди.
17 Мана, мен бир нарсани тушундим: инсон учун Худо берган қисқа умри давомида ейиш, ичиш ва бу дунёда қилган ўз меҳнатидан завқланиш яхши экан, чунки бу инсоннинг тақдиридир. 18 Худо кимга бойлик ва мулк бериб, унга мана шу нарсалардан роҳатланишга имконият ҳам берса, инсонга ўз қилган меҳнатидан мамнун бўлиб, ундан завқланишига йўл берса, мана шу Худонинг инъомидир. 19 Бундай инсон ҳаёти ҳақида қайғурмайди ҳам, чунки Худо унинг қалбини завқланиш билан банд қилади.