9–BOB
Yahudiylarning zafari
1 Shohning amru farmoni ijro qilinadigan oʻn ikkinchi oy — Adar oyining oʻn uchinchi kuni keldi. Bu kunni yahudiylarning gʻanimlari, ularning ustidan hukmronlikni egallaymiz, deb umid bilan kutgan edilar. Ammo aksincha boʻlib chiqdi: yahudiylar oʻz gʻanimlari ustidan hukmronlikni oʻrnatdilar. 2 Yahudiylar yovuz kimsalarga qarshi kurashish uchun shoh Axashverashga qarashli hamma viloyatlardagi oʻzlari yashaydigan shaharlarda bir joyga yigʻildilar. Hech kim yahudiylarga dosh bera olmadi, chunki yahudiylardan qoʻrquv tuygʻusi hamma xalqlarni qamrab olgan edi.
3 Viloyatlardagi hamma beklar, noiblar, hokimlar va shohning aʼyonlari Mardoxaydan qoʻrqqanlari uchun yahudiylarni qoʻllab–quvvatladilar. 4 Mardoxay saroyning yuksak martabali odami boʻlib, u tobora kuchayib borar, uning shuhrati butun viloyatlarga yoyilardi.
5 Yahudiylar jamiki dushmanlarini qilichdan oʻtkazib, oʻldirib, qirib tashladilar. Gʻanimlariga nisbatan istaganini qildilar. 6 Jumladan, yahudiylar Shushan qalʼasida besh yuz kishini qirib tashladilar. 7-10 Yana yahudiylar oʻzlarining dushmani Xamadoto oʻgʻli Xomonning oʻnala oʻgʻlini — Parshandata, Dalfon, Aspata, Poʻrata, Odaliyo, Oridato, Parmashto, Orisay, Oriday va Vayzotoni oʻldirdilar. Ammo mol–mulkiga qoʻl tekkizmadilar.
11 Oʻsha kuni Shushan qalʼasida oʻldirilganlarning hisobini shohga maʼlum qildilar. 12 Shoh esa malika Esterga aytdi:
— Yahudiylar Shushan qalʼasida Xomonning oʻnala oʻgʻlini va yana besh yuz kishini qirib, yoʻq qildilar. Kim bilsin, boshqa viloyatlarimda ular nima qildilar ekan? Istaging nima? Ayt, qondirayin. Yana qanday tilaging bor? Bajo qilayin.
13 — Agar shohimizga maʼqul boʻlsa, Shushandagi yahudiylar ertaga ham bugungi farmoningizni ijro etsinlar, — dedi Ester. — Xomonning oʻnala oʻgʻlining jasadlari ham dorga osilsin .
14 Shoh ushbu istakni bajarishni buyurdi. Shushanda farmon chiqarildi. Xomonning oʻnala oʻgʻlining jasadi ham dorga osildi. 15 Adar oyining oʻn toʻrtinchi kuni Shushandagi yahudiylar yana toʻplanib, qalʼada dushmanlardan uch yuztasini oʻldirdilar. Lekin mol–mulkiga qoʻl tekkizmadilar.
16 Shohlikning turli viloyatlarida yashaydigan boshqa yahudiylar ham jonini saqlash va dushmanlaridan qutulish uchun bir joyga toʻplandilar. Dushmanlaridan yetmish besh ming kishini oʻldirdilar, lekin mol–mulkiga qoʻl tekkizmadilar. 17 Bularning hammasi Adar oyining oʻn uchinchi kuni yuz berdi. Yahudiylar oʻn toʻrtinchi kuni tinchib, bu kunni bayram qildilar.
18 Shushandagi yahudiylar ham oʻzlarini qutqarish uchun oʻn uchinchi va oʻn toʻrtinchi kunlari yigʻildilar. Oʻn beshinchi kuni esa tinchib, bu kunni bayram qildilar. 19 Shuning uchun qishloqlardagi aholi Adar oyining oʻn toʻrtinchi kunini bayram sifatida nishonlab ziyofat uyushtiradilar va bir–birlariga taom ulashadilar.
Purim bayrami
20 Mardoxay bu voqealarni yozib qoʻydi. Soʻngra shoh Axashverash qoʻli ostidagi uzoq–yaqindagi hamma yurtlarda yashayotgan yahudiylarga maktublar yubordi. 21 Maktubda har yili Adar oyining oʻn toʻrtinchi va oʻn beshinchi kunlarini nishonlash lozimligi taʼkidlangan edi. 22 Chunki bu kunlar yahudiylar oʻz dushmanlaridan qutulgan kunlardir. Oʻsha oy gʻam — xursandchilikka, motam bayramga aylangan oydir. Mardoxay: “Shu kunlari ziyofat berib, xursandchilik qilinsin, taomlar ulashilsin, kambagʻallarga hadyalar inʼom qilinsin”, deb buyurgan edi.
23 Shunday qilib, yahudiylar Mardoxayning buyrugʻini qabul qildilar va bu bayramlarini har yil nishonlashni davom ettiraverdilar. 24 Darvoqe, butun yahudiylarning dushmani Oʻgax naslidan boʻlgan Xamadoto oʻgʻli Xomon fitna qoʻzgʻab yahudiylarni ezib, yoʻq qilish uchun pur — qurʼa tashlagandi. 25 Lekin Ester shohning huzuriga kirganda , shoh yana boshqa bir maktub orqali farmon bergandi . Shunday qilib, Xomon yahudiylarga qarshi yovuz reja oʻylab qoʻygandi, lekin rejasi oʻzining boshiga yetdi. Xomon va uning oʻgʻillari dorga osildi.
26 Shuning uchun bu bayramga Purim deb nom berilgandi. Bu nom “pur” soʻzidan olingan. Shunday qilib, yahudiylar Mardoxayning maktubida yozilganlardan, koʻrgan–kechirganlaridan va boshlariga tushgan koʻrgiliklardan keyin, 27 oʻzlari, bolalari va barcha qabiladoshlari oʻsha ikki kunni belgilangan vaqtda, yozilganiday, har yili doimiy ravishda bayram qilishga qaror qilgandilar. 28 “Bu kunlar avlodlar osha hamma oilada, viloyatlarda, har bir shaharda unutilmasdan, bayram qilinsin, Purim kunlarini yahudiylar oʻtkazib yubormasin, bu kunlar avlodlar osha davom etib xotirlansin”, deb qaror chiqardilar.
29 Abuhayil qizi malika Ester, yahudiy Mardoxay bilan birga, oʻz huquqi boʻyicha, Purim toʻgʻrisidagi oʻsha maktubni yozib, tasdiqlagandi. 30 Mardoxay Axashverashning hukmronligi ostidagi yuz yigirma yettita viloyatda yashaydigan hamma yahudiylarga tinchlik–omonlik tilangan oʻsha maktublarni yubordi. 31 Maktubda malika Ester bilan Mardoxay buyurganlariday, Purim kunlarini belgilangan sanada nishonlashga qatʼiy rioya qilishlari aytilgan edi. Yahudiylarning oʻzlari va bolalari roʻza tutishga va motam odatlariga amal qilganlari singari, bu bayramga ham rioya qilishlari kerakligi taʼkidlangan edi. 32 Shunday qilib, Purimga oid qoidalar, Esterning buyrugʻiga koʻra, tasdiqlandi va kitobga yozib qoʻyildi.
9–БОБ
Яҳудийларнинг зафари
1 Шоҳнинг амру фармони ижро қилинадиган ўн иккинчи ой — Адар ойининг ўн учинчи куни келди. Бу кунни яҳудийларнинг ғанимлари, уларнинг устидан ҳукмронликни эгаллаймиз, деб умид билан кутган эдилар. Аммо аксинча бўлиб чиқди: яҳудийлар ўз ғанимлари устидан ҳукмронликни ўрнатдилар. 2 Яҳудийлар ёвуз кимсаларга қарши курашиш учун шоҳ Ахашверашга қарашли ҳамма вилоятлардаги ўзлари яшайдиган шаҳарларда бир жойга йиғилдилар. Ҳеч ким яҳудийларга дош бера олмади, чунки яҳудийлардан қўрқув туйғуси ҳамма халқларни қамраб олган эди.
3 Вилоятлардаги ҳамма беклар, ноиблар, ҳокимлар ва шоҳнинг аъёнлари Мардохайдан қўрққанлари учун яҳудийларни қўллаб–қувватладилар. 4 Мардохай саройнинг юксак мартабали одами бўлиб, у тобора кучайиб борар, унинг шуҳрати бутун вилоятларга ёйиларди.
5 Яҳудийлар жамики душманларини қиличдан ўтказиб, ўлдириб, қириб ташладилар. Ғанимларига нисбатан истаганини қилдилар. 6 Жумладан, яҳудийлар Шушан қалъасида беш юз кишини қириб ташладилар. 7-10 Яна яҳудийлар ўзларининг душмани Хамадото ўғли Хомоннинг ўнала ўғлини — Паршандата, Далфон, Аспата, Пўрата, Одалиё, Оридато, Пармашто, Орисай, Оридай ва Вайзотони ўлдирдилар. Аммо мол–мулкига қўл теккизмадилар.
11 Ўша куни Шушан қалъасида ўлдирилганларнинг ҳисобини шоҳга маълум қилдилар. 12 Шоҳ эса малика Эстерга айтди:
— Яҳудийлар Шушан қалъасида Хомоннинг ўнала ўғлини ва яна беш юз кишини қириб, йўқ қилдилар. Ким билсин, бошқа вилоятларимда улар нима қилдилар экан? Истагинг нима? Айт, қондирайин. Яна қандай тилагинг бор? Бажо қилайин.
13 — Агар шоҳимизга маъқул бўлса, Шушандаги яҳудийлар эртага ҳам бугунги фармонингизни ижро этсинлар, — деди Эстер. — Хомоннинг ўнала ўғлининг жасадлари ҳам дорга осилсин .
14 Шоҳ ушбу истакни бажаришни буюрди. Шушанда фармон чиқарилди. Хомоннинг ўнала ўғлининг жасади ҳам дорга осилди. 15 Адар ойининг ўн тўртинчи куни Шушандаги яҳудийлар яна тўпланиб, қалъада душманлардан уч юзтасини ўлдирдилар. Лекин мол–мулкига қўл теккизмадилар.
16 Шоҳликнинг турли вилоятларида яшайдиган бошқа яҳудийлар ҳам жонини сақлаш ва душманларидан қутулиш учун бир жойга тўпландилар. Душманларидан етмиш беш минг кишини ўлдирдилар, лекин мол–мулкига қўл теккизмадилар. 17 Буларнинг ҳаммаси Адар ойининг ўн учинчи куни юз берди. Яҳудийлар ўн тўртинчи куни тинчиб, бу кунни байрам қилдилар.
18 Шушандаги яҳудийлар ҳам ўзларини қутқариш учун ўн учинчи ва ўн тўртинчи кунлари йиғилдилар. Ўн бешинчи куни эса тинчиб, бу кунни байрам қилдилар. 19 Шунинг учун қишлоқлардаги аҳоли Адар ойининг ўн тўртинчи кунини байрам сифатида нишонлаб зиёфат уюштирадилар ва бир–бирларига таом улашадилар.
Пурим байрами
20 Мардохай бу воқеаларни ёзиб қўйди. Сўнгра шоҳ Ахашвераш қўли остидаги узоқ–яқиндаги ҳамма юртларда яшаётган яҳудийларга мактублар юборди. 21 Мактубда ҳар йили Адар ойининг ўн тўртинчи ва ўн бешинчи кунларини нишонлаш лозимлиги таъкидланган эди. 22 Чунки бу кунлар яҳудийлар ўз душманларидан қутулган кунлардир. Ўша ой ғам — хурсандчиликка, мотам байрамга айланган ойдир. Мардохай: “Шу кунлари зиёфат бериб, хурсандчилик қилинсин, таомлар улашилсин, камбағалларга ҳадялар инъом қилинсин”, деб буюрган эди.
23 Шундай қилиб, яҳудийлар Мардохайнинг буйруғини қабул қилдилар ва бу байрамларини ҳар йил нишонлашни давом эттиравердилар. 24 Дарвоқе, бутун яҳудийларнинг душмани Ўгах наслидан бўлган Хамадото ўғли Хомон фитна қўзғаб яҳудийларни эзиб, йўқ қилиш учун пур — қуръа ташлаганди. 25 Лекин Эстер шоҳнинг ҳузурига кирганда , шоҳ яна бошқа бир мактуб орқали фармон берганди . Шундай қилиб, Хомон яҳудийларга қарши ёвуз режа ўйлаб қўйганди, лекин режаси ўзининг бошига етди. Хомон ва унинг ўғиллари дорга осилди.
26 Шунинг учун бу байрамга Пурим деб ном берилганди. Бу ном “пур” сўзидан олинган. Шундай қилиб, яҳудийлар Мардохайнинг мактубида ёзилганлардан, кўрган–кечирганларидан ва бошларига тушган кўргиликлардан кейин, 27 ўзлари, болалари ва барча қабиладошлари ўша икки кунни белгиланган вақтда, ёзилганидай, ҳар йили доимий равишда байрам қилишга қарор қилгандилар. 28 “Бу кунлар авлодлар оша ҳамма оилада, вилоятларда, ҳар бир шаҳарда унутилмасдан, байрам қилинсин, Пурим кунларини яҳудийлар ўтказиб юбормасин, бу кунлар авлодлар оша давом этиб хотирлансин”, деб қарор чиқардилар.
29 Абуҳайил қизи малика Эстер, яҳудий Мардохай билан бирга, ўз ҳуқуқи бўйича, Пурим тўғрисидаги ўша мактубни ёзиб, тасдиқлаганди. 30 Мардохай Ахашверашнинг ҳукмронлиги остидаги юз йигирма еттита вилоятда яшайдиган ҳамма яҳудийларга тинчлик–омонлик тиланган ўша мактубларни юборди. 31 Мактубда малика Эстер билан Мардохай буюрганларидай, Пурим кунларини белгиланган санада нишонлашга қатъий риоя қилишлари айтилган эди. Яҳудийларнинг ўзлари ва болалари рўза тутишга ва мотам одатларига амал қилганлари сингари, бу байрамга ҳам риоя қилишлари кераклиги таъкидланган эди. 32 Шундай қилиб, Пуримга оид қоидалар, Эстернинг буйруғига кўра, тасдиқланди ва китобга ёзиб қўйилди.