31–BOB
Yoqub Lobonnikidan qochib ketadi
1 Lobonning oʻgʻillari mingʻir–mingʻir qila boshladilar: “Yoqub otamizni xonavayron qildi. U butun boyligini otamizning boyligidan olgan.” Yoqub bu gaplarni eshitib qoldi. 2 Yoqub sezdiki, Lobon unga anchagina sovuq munosabatda boʻlyapti. 3 Egamiz ham Yoqubga:
— Ota–bobolaringning yurtiga, qarindosh–urugʻlaringning oldiga qayt, Men sen bilan birga boʻlaman, — dedi.
4 Yoqub yaylovda qoʻy–echkilarini boqayotganda, Rohila bilan Leaxni shu yerga chaqirtirdi. 5 Ular kelgach, dedi:
— Koʻrib turibman, otalaringizning menga munosabati oldingiday emas. Lekin otamning Xudosi men bilan birga. 6 Oʻzlaringiz bilasizlar, men sizlarning otangizga kuchim boricha xizmat qildim. 7 U meni aldab, xizmat haqimni oʻn marta oʻzgartirdi. Lekin u menga zarar yetkazishiga Xudo yoʻl qoʻymadi. 8 Agar otangiz: “Suruvdagi olachipor qoʻy–echkilar sening xizmat haqing boʻladi”, deb aytgan boʻlsa, butun suruv olachipor bola beraverdi. “Yoʻl–yoʻli sening xizmat haqing boʻladi”, deb aytgan boʻlsa, butun suruv yoʻl–yoʻl bola beraverdi. 9 Xudo shu yoʻl bilan otangizning qoʻy–echkilarini tortib olib, menga berdi. 10 Juftlashish mavsumi paytida bir kuni tush koʻrdim. Qarasam, suruvdagi juftlashgan takalar yoʻl–yoʻl, xol–xol va olachipor ekan. 11 Tushimda Xudoning farishtasi: “Yoqub!” deb chaqirdi. “Labbay!” deb javob berdim men. 12 Farishta menga aytdi: “Qara, juftlashgan takalarning hammasi yoʻl–yoʻl, xol–xol va olachipor. Bularning hammasini Men qilyapman. Chunki Lobonning senga munosabatini koʻrganman. 13 Men Baytilda senga zohir boʻlgan Xudoman . U yerda sen tosh ustunga zaytun moyi surtib, Menga xizmat qilish uchun qasam ichgan eding. Endi hoziroq bu yurtdan ket, oʻzingning ona yurtingga qayt.”
14 Shunda Rohila bilan Leax Yoqubga:
— Endi otamizdan bizga hech qanday meros tegmas ekan–da, — deyishdi. 15 — Biz otamizga xuddi begonalarday boʻlib qoldik. U bizni sotdi, bizning evazimizga nima olgan boʻlsa, hammasini sarf qilib boʻldi . 16 Xudo otamizdan sizga olib bergan hamma boyliklar bizniki va bolalarimizniki. Endi esa Xudo sizga nima aytgan boʻlsa, shuni qiling.
17-18 Shunday qilib, Yoqub Kanʼon yurtiga — otasining oldiga qaytib ketishga tayyorlandi. Xotinlarini va bolalarini tuyalarga mindirdi. Qoʻy–echkilarini oldiga solib haydadi, Paddon–Oramda topgan hamma mol–mulkini oldi.
19 Lobon qoʻylarining junini qirqqani ketdi. U yoʻq paytida Rohila otasining xonaki xudolarini oʻgʻirlab oldi. 20 Buning ustiga, Yoqub ham, biz ketyapmiz, deb Lobonga aytmasdan, uni aldab joʻnab qoldi. 21 Yoqub hamma mol–mulkini olib, Furot daryosini kechib oʻtdi va Gilad qirlariga yoʻl oldi.
Lobon Yoqubni quvadi
22 Oradan uch kun oʻtgach, Lobonga: “Yoqub qochib ketibdi” degan xabar yetib bordi. 23 Lobon qarindosh–urugʻidan erkaklarni yoniga olib, Yoqubni quvib ketdi. Yoqubni yetti kun quvlagandan keyin, oxiri Gilad qirlarida unga yetib oldi. 24 Lekin oʻsha kuni kechasi Lobon tush koʻrdi. Tushida Xudo zohir boʻlib: “Ehtiyot boʻl, Yoqubga yaxshi–yomon gap qilib yurma”, dedi.
25 Lobon Yoqubga yetib olganda, Yoqub Gilad qirlarida chodir tikkan edi. Lobon ham qarindosh–urugʻlari bilan Yoqubga yaqinroq joyga chodirini tikdi. 26 Lobon Yoqubga:
— Bu nima qilganing? Meni aldab ketibsan–ku! — dedi. — Qizlarimni ham, xuddi urushdagi asiralarday, oʻgʻirlab ketibsan. 27 Nimaga meni aldab, hech narsa demasdan, yashirincha qochib qolding? Agar bir ogʻiz aytganingda, childirma, lira chalib, oʻyin–kulgi qilib, xursandchilik bilan kuzatib qoʻygan boʻlardim. 28 Sen hatto nevaralarim bilan qizlarimni oʻpib, yaxshi boringlar, deb aytishimga ham imkon bermading. Qilgan ishing — gʻirt ahmoqlik. 29 Senga yomonlik qilishga kuchim yetadi. Lekin kecha tunda otangning Xudosi menga zohir boʻlib: “Ehtiyot boʻl, Yoqubga yaxshi–yomon gap qilib yurma”, deb aytdi. 30 Ahvolingni tushunaman, otangning uyini sogʻingansan, shuning uchun ketgansan. Lekin nimaga xudolarimni oʻgʻirlading?
31 — Qizlaringizni mendan tortib olasiz, deb oʻylab, qoʻrqqan edim, — dedi Yoqub. 32 — Lekin sizning xudolaringizga kelsak, ularni kim olgan boʻlsa, oʻldirilsin. Qarindoshlarimizning guvohligida narsalaringizni izlab koʻring. Agar sizning narsalaringiz boʻlsa, olavering.
Lobonning xudolarini Rohila oʻgʻirlaganini Yoqub bilmas edi.
33 Lobon xudolarini qidirib, avvalo Yoqubning chodiridan izladi. Keyin Leaxning chodiriga, undan keyin ikkala choʻrining chodiriga kirdi, lekin xudolarini topa olmadi. Oxirida Rohilaning chodiriga kirdi. 34 Rohila xudolarni tuya egarining ichiga yashirib, oʻzi egarga oʻtirib olgan edi. Lobon chodirning hamma yogʻini axtarsa ham, xudolarini topa olmadi. 35 Rohila otasiga:
— Sizning oldingizda oʻrnimdan turmaganim uchun mendan jahlingiz chiqmasin, otajon, — dedi. — Hozir ayollar kasaliga yoʻliqqan paytim.
Lobon xudolarini qancha qidirmasin, topa olmadi.
36 Yoqub qattiq gʻazablanib, Lobonni urishib berdi:
— Aybim nima ekan?! Qaysi gunohim uchun meni taʼqib qilyapsiz?! 37 Hamma narsalarimni titkilab chiqdingiz. Endi menga koʻrsating–chi, biror narsangizni topdingizmi? Topgan boʻlsangiz, qani, qarindosh–urugʻlarimiz oldiga oʻsha narsalarni qoʻying, ikkalamizdan qaysi birimiz haq ekanimizni ular hukm qilsin! 38 Yigirma yil men sizning eshigingizda boʻldim. Ana shu davrda bironta sovliq qoʻyingiz, echkingiz chala tugʻib qoʻymadi, suruvingizdan bironta qoʻchqorni yeb qoʻymadim. 39 Yovvoyi hayvonlar boʻgʻizlab tashlaganlarini sizga koʻrsatmasdan, zararni oʻz boʻynimga olardim. Qoʻyingiz kunduzi yoʻqolganmi, yoki kechasi yoʻqolganmi, baribir, siz mendan talab qilardingiz. 40 Kunduzi jazirama issiqda, kechalari sovuqda, tunlarni uyqusiz oʻtkazib, sizga xizmat qildim. 41 Yigirma yil sizning xonadoningizda boʻldim: oʻn toʻrt yil — ikkala qizingiz uchun, olti yil — qoʻy–echkilarga ega boʻlishim uchun xizmat qildim. Xizmat haqimni oʻn marta oʻzgartirdingiz. 42 Agar bobom Ibrohimning Xudosi, otam Isʼhoq sajda qiladigan Xudo men bilan boʻlmaganda edi, shubhasiz, siz meni quppa–quruq qaytargan boʻlardingiz. Lekin Xudo mening qiynalganimni, ogʻir mehnatimni koʻrdi. Shu sababdan U oʻtgan kecha sizga zohir boʻlib, nohaqligingizni aytgan.
Yoqub bilan Lobon oʻrtasidagi ahd
43 Shundan keyin Lobon Yoqubga dedi:
— Mana bu ayollar — mening qizlarim, mana bu bolalar — mening nabiralarim, qoʻy–echkilar ham meniki. Sen koʻrib turgan hamma narsa — meniki. Lekin hozir oʻz qizlarimga, nabiralarimga biror narsa qila olarmidim?! 44 Kel, endi ikkovimiz ahd qilaylik, toki bu ahd ikkovimiz yarashganimizni isbotlasin.
45 Yoqub bir toshni olib, yodgorlik qilib qoʻydi. 46 Keyin u qarindosh–urugʻlariga: “Tosh toʻplab kelinglar!” dedi. Ular ham tosh toʻplab, bir uyum hosil qilishdi va oʻsha tosh uyumining yonida tamaddi qilishdi. 47 Bu joy Lobonning tilida Yogar–Saduto, Yoqubning tilida Galed deb ataladigan boʻldi. 48 Lobon: “Bu tosh uyumi bugun sen bilan mening oramizda guvohdir”, deb bu joyni Galed deb ataydigan boʻldi. 49 Shuningdek, u: “Biz bir–birimizdan ayrilganimizdan keyin, Egam sen bilan meni kuzatib tursin”, deb bu joyni Mispax deb atadi. Soʻng shunday dedi:
50 — Agar qizlarimning dilini ogʻritsang yoki ularning ustiga xotin olsang, esingda tut, hatto men bilmagan taqdirda ham, Xudo koʻrib turadi. Uning Oʻzi sen bilan mening oʻrtamizda guvohdir.
51 Soʻng Lobon Yoqubga yana dedi:
— Ikkovimizning oʻrtamizda men oʻrnatgan mana bu tosh uyumi bilan ustunga qara. 52 Bular bizning ontimizga guvoh boʻlib, ikkovimizning oʻrtamizda turibdi. Men senga zarar yetkazish niyatida bu tosh uyumidan nariga oʻtmayman, sen ham menga zarar yetkazish niyatida bu tosh uyumi va ustundan beriga oʻtmasliging lozim. 53 Ota–bobolarimizning Xudosi — sening bobong Ibrohimning Xudosi va mening bobom Naxoʻrning Xudosi — oʻrtamizda hakam boʻlsin.
Shunday qilib, Yoqub otasi Isʼhoq sajda qiladigan Xudo nomi bilan qasam ichdi. 54 Yoqub qurbonlik qilib, hammani ziyofatga taklif qildi. Ular tunni qirda oʻtkazishdi.
55 Ertasiga Lobon saharda turdi. Qizlarini, nabiralarini oʻpib, hammalarini duo qildi. Soʻngra uyiga qaytib ketdi.
31–БОБ
Ёқуб Лобонникидан қочиб кетади
1 Лобоннинг ўғиллари минғир–минғир қила бошладилар: “Ёқуб отамизни хонавайрон қилди. У бутун бойлигини отамизнинг бойлигидан олган.” Ёқуб бу гапларни эшитиб қолди. 2 Ёқуб сездики, Лобон унга анчагина совуқ муносабатда бўляпти. 3 Эгамиз ҳам Ёқубга:
— Ота–боболарингнинг юртига, қариндош–уруғларингнинг олдига қайт, Мен сен билан бирга бўламан, — деди.
4 Ёқуб яйловда қўй–эчкиларини боқаётганда, Роҳила билан Леахни шу ерга чақиртирди. 5 Улар келгач, деди:
— Кўриб турибман, оталарингизнинг менга муносабати олдингидай эмас. Лекин отамнинг Худоси мен билан бирга. 6 Ўзларингиз биласизлар, мен сизларнинг отангизга кучим борича хизмат қилдим. 7 У мени алдаб, хизмат ҳақимни ўн марта ўзгартирди. Лекин у менга зарар етказишига Худо йўл қўймади. 8 Агар отангиз: “Сурувдаги олачипор қўй–эчкилар сенинг хизмат ҳақинг бўлади”, деб айтган бўлса, бутун сурув олачипор бола бераверди. “Йўл–йўли сенинг хизмат ҳақинг бўлади”, деб айтган бўлса, бутун сурув йўл–йўл бола бераверди. 9 Худо шу йўл билан отангизнинг қўй–эчкиларини тортиб олиб, менга берди. 10 Жуфтлашиш мавсуми пайтида бир куни туш кўрдим. Қарасам, сурувдаги жуфтлашган такалар йўл–йўл, хол–хол ва олачипор экан. 11 Тушимда Худонинг фариштаси: “Ёқуб!” деб чақирди. “Лаббай!” деб жавоб бердим мен. 12 Фаришта менга айтди: “Қара, жуфтлашган такаларнинг ҳаммаси йўл–йўл, хол–хол ва олачипор. Буларнинг ҳаммасини Мен қиляпман. Чунки Лобоннинг сенга муносабатини кўрганман. 13 Мен Байтилда сенга зоҳир бўлган Худоман . У ерда сен тош устунга зайтун мойи суртиб, Менга хизмат қилиш учун қасам ичган эдинг. Энди ҳозироқ бу юртдан кет, ўзингнинг она юртингга қайт.”
14 Шунда Роҳила билан Леах Ёқубга:
— Энди отамиздан бизга ҳеч қандай мерос тегмас экан–да, — дейишди. 15 — Биз отамизга худди бегоналардай бўлиб қолдик. У бизни сотди, бизнинг эвазимизга нима олган бўлса, ҳаммасини сарф қилиб бўлди . 16 Худо отамиздан сизга олиб берган ҳамма бойликлар бизники ва болаларимизники. Энди эса Худо сизга нима айтган бўлса, шуни қилинг.
17-18 Шундай қилиб, Ёқуб Канъон юртига — отасининг олдига қайтиб кетишга тайёрланди. Хотинларини ва болаларини туяларга миндирди. Қўй–эчкиларини олдига солиб ҳайдади, Паддон–Орамда топган ҳамма мол–мулкини олди.
19 Лобон қўйларининг жунини қирққани кетди. У йўқ пайтида Роҳила отасининг хонаки худоларини ўғирлаб олди. 20 Бунинг устига, Ёқуб ҳам, биз кетяпмиз, деб Лобонга айтмасдан, уни алдаб жўнаб қолди. 21 Ёқуб ҳамма мол–мулкини олиб, Фурот дарёсини кечиб ўтди ва Гилад қирларига йўл олди.
Лобон Ёқубни қувади
22 Орадан уч кун ўтгач, Лобонга: “Ёқуб қочиб кетибди” деган хабар етиб борди. 23 Лобон қариндош–уруғидан эркакларни ёнига олиб, Ёқубни қувиб кетди. Ёқубни етти кун қувлагандан кейин, охири Гилад қирларида унга етиб олди. 24 Лекин ўша куни кечаси Лобон туш кўрди. Тушида Худо зоҳир бўлиб: “Эҳтиёт бўл, Ёқубга яхши–ёмон гап қилиб юрма”, деди.
25 Лобон Ёқубга етиб олганда, Ёқуб Гилад қирларида чодир тиккан эди. Лобон ҳам қариндош–уруғлари билан Ёқубга яқинроқ жойга чодирини тикди. 26 Лобон Ёқубга:
— Бу нима қилганинг? Мени алдаб кетибсан–ку! — деди. — Қизларимни ҳам, худди урушдаги асиралардай, ўғирлаб кетибсан. 27 Нимага мени алдаб, ҳеч нарса демасдан, яширинча қочиб қолдинг? Агар бир оғиз айтганингда, чилдирма, лира чалиб, ўйин–кулги қилиб, хурсандчилик билан кузатиб қўйган бўлардим. 28 Сен ҳатто невараларим билан қизларимни ўпиб, яхши боринглар, деб айтишимга ҳам имкон бермадинг. Қилган ишинг — ғирт аҳмоқлик. 29 Сенга ёмонлик қилишга кучим етади. Лекин кеча тунда отангнинг Худоси менга зоҳир бўлиб: “Эҳтиёт бўл, Ёқубга яхши–ёмон гап қилиб юрма”, деб айтди. 30 Аҳволингни тушунаман, отангнинг уйини соғингансан, шунинг учун кетгансан. Лекин нимага худоларимни ўғирладинг?
31 — Қизларингизни мендан тортиб оласиз, деб ўйлаб, қўрққан эдим, — деди Ёқуб. 32 — Лекин сизнинг худоларингизга келсак, уларни ким олган бўлса, ўлдирилсин. Қариндошларимизнинг гувоҳлигида нарсаларингизни излаб кўринг. Агар сизнинг нарсаларингиз бўлса, олаверинг.
Лобоннинг худоларини Роҳила ўғирлаганини Ёқуб билмас эди.
33 Лобон худоларини қидириб, аввало Ёқубнинг чодиридан излади. Кейин Леахнинг чодирига, ундан кейин иккала чўрининг чодирига кирди, лекин худоларини топа олмади. Охирида Роҳиланинг чодирига кирди. 34 Роҳила худоларни туя эгарининг ичига яшириб, ўзи эгарга ўтириб олган эди. Лобон чодирнинг ҳамма ёғини ахтарса ҳам, худоларини топа олмади. 35 Роҳила отасига:
— Сизнинг олдингизда ўрнимдан турмаганим учун мендан жаҳлингиз чиқмасин, отажон, — деди. — Ҳозир аёллар касалига йўлиққан пайтим.
Лобон худоларини қанча қидирмасин, топа олмади.
36 Ёқуб қаттиқ ғазабланиб, Лобонни уришиб берди:
— Айбим нима экан?! Қайси гуноҳим учун мени таъқиб қиляпсиз?! 37 Ҳамма нарсаларимни титкилаб чиқдингиз. Энди менга кўрсатинг–чи, бирор нарсангизни топдингизми? Топган бўлсангиз, қани, қариндош–уруғларимиз олдига ўша нарсаларни қўйинг, иккаламиздан қайси биримиз ҳақ эканимизни улар ҳукм қилсин! 38 Йигирма йил мен сизнинг эшигингизда бўлдим. Ана шу даврда биронта совлиқ қўйингиз, эчкингиз чала туғиб қўймади, сурувингиздан биронта қўчқорни еб қўймадим. 39 Ёввойи ҳайвонлар бўғизлаб ташлаганларини сизга кўрсатмасдан, зарарни ўз бўйнимга олардим. Қўйингиз кундузи йўқолганми, ёки кечаси йўқолганми, барибир, сиз мендан талаб қилардингиз. 40 Кундузи жазирама иссиқда, кечалари совуқда, тунларни уйқусиз ўтказиб, сизга хизмат қилдим. 41 Йигирма йил сизнинг хонадонингизда бўлдим: ўн тўрт йил — иккала қизингиз учун, олти йил — қўй–эчкиларга эга бўлишим учун хизмат қилдим. Хизмат ҳақимни ўн марта ўзгартирдингиз. 42 Агар бобом Иброҳимнинг Худоси, отам Исҳоқ сажда қиладиган Худо мен билан бўлмаганда эди, шубҳасиз, сиз мени қуппа–қуруқ қайтарган бўлардингиз. Лекин Худо менинг қийналганимни, оғир меҳнатимни кўрди. Шу сабабдан У ўтган кеча сизга зоҳир бўлиб, ноҳақлигингизни айтган.
Ёқуб билан Лобон ўртасидаги аҳд
43 Шундан кейин Лобон Ёқубга деди:
— Мана бу аёллар — менинг қизларим, мана бу болалар — менинг набираларим, қўй–эчкилар ҳам меники. Сен кўриб турган ҳамма нарса — меники. Лекин ҳозир ўз қизларимга, набираларимга бирор нарса қила олармидим?! 44 Кел, энди икковимиз аҳд қилайлик, токи бу аҳд икковимиз ярашганимизни исботласин.
45 Ёқуб бир тошни олиб, ёдгорлик қилиб қўйди. 46 Кейин у қариндош–уруғларига: “Тош тўплаб келинглар!” деди. Улар ҳам тош тўплаб, бир уюм ҳосил қилишди ва ўша тош уюмининг ёнида тамадди қилишди. 47 Бу жой Лобоннинг тилида Ёгар–Садуто, Ёқубнинг тилида Галед деб аталадиган бўлди. 48 Лобон: “Бу тош уюми бугун сен билан менинг орамизда гувоҳдир”, деб бу жойни Галед деб атайдиган бўлди. 49 Шунингдек, у: “Биз бир–биримиздан айрилганимиздан кейин, Эгам сен билан мени кузатиб турсин”, деб бу жойни Миспах деб атади. Сўнг шундай деди:
50 — Агар қизларимнинг дилини оғритсанг ёки уларнинг устига хотин олсанг, эсингда тут, ҳатто мен билмаган тақдирда ҳам, Худо кўриб туради. Унинг Ўзи сен билан менинг ўртамизда гувоҳдир.
51 Сўнг Лобон Ёқубга яна деди:
— Икковимизнинг ўртамизда мен ўрнатган мана бу тош уюми билан устунга қара. 52 Булар бизнинг онтимизга гувоҳ бўлиб, икковимизнинг ўртамизда турибди. Мен сенга зарар етказиш ниятида бу тош уюмидан нарига ўтмайман, сен ҳам менга зарар етказиш ниятида бу тош уюми ва устундан берига ўтмаслигинг лозим. 53 Ота–боболаримизнинг Худоси — сенинг бобонг Иброҳимнинг Худоси ва менинг бобом Нахўрнинг Худоси — ўртамизда ҳакам бўлсин.
Шундай қилиб, Ёқуб отаси Исҳоқ сажда қиладиган Худо номи билан қасам ичди. 54 Ёқуб қурбонлик қилиб, ҳаммани зиёфатга таклиф қилди. Улар тунни қирда ўтказишди.
55 Эртасига Лобон саҳарда турди. Қизларини, набираларини ўпиб, ҳаммаларини дуо қилди. Сўнгра уйига қайтиб кетди.
