8–BOB
Isoga ergashgan ayollar
1 Oradan koʻp oʻtmay, Iso shaharu qishloqlarga borib, Xudoning Shohligi toʻgʻrisidagi Xushxabarni eʼlon qildi. Oʻn ikki shogirdi U bilan birga edi. 2 Yovuz ruhlardan va xastaliklardan xalos boʻlgan bir necha ayollar ham Isoga ergashgan edilar. Bular: Magdalalik Maryam (uning ichidan yettita jin chiqib ketgan edi), 3 Hirodning saroy boshqaruvchisi Xuzasning xotini Yoʻanna, Susanna va koʻplab boshqa ayollar edi. Ular oʻz mol–mulklarini Iso bilan Uning shogirdlari ehtiyojlari uchun sarf qilardilar.
Urugʻ sepuvchi haqida masal
4 Bir kuni shaharu qishloqlardan talay olomon kelib, Isoning yonida toʻplandi. Iso shunday masal aytdi: 5 “Bir dehqon urugʻ sepgani chiqibdi. U urugʻ sepayotganda baʼzi urugʻlar soʻqmoq yoʻl ustiga tushibdi. Odamlar urugʻlarni bosibdi, qushlar choʻqib ketibdi. 6 Baʼzi urugʻlar toshloq joyga tushibdi. Urugʻlar koʻkarib chiqibdi–yu, ammo namlik boʻlmagani uchun qurib qolibdi. 7 Boshqa urugʻlar tikanlar orasiga tushibdi. Urugʻlar bilan birga oʻsib chiqqan tikanlar urugʻlarni boʻgʻib qoʻyibdi. 8 Yana baʼzi urugʻlar yaxshi tuproqqa tushibdi. Ular koʻkarib chiqib, har biri yuz baravar hosil beribdi.”
Iso bularni aytib boʻlib, baland ovozda: “Kimning eshitar qulogʻi boʻlsa, eshitsin!” — dedi.
Masallarning maqsadi
9 Shogirdlar Isodan:
— Bu masalning maʼnosi nima? — deb soʻrashdi. 10 U shunday javob berdi: “Xudo Shohligining sirlarini bilish sizlarga berilgan. Boshqalarga esa, Men hamma narsani masallar bilan gapiraman, toki ular:
«Qarab turib, anglamasinlar,
Tinglab turib, tushunmasinlar.»
Urugʻ sepuvchi haqidagi masalning maʼnosi
11 Bu masalning maʼnosi shu: urugʻ Xudoning kalomidir. 12 Soʻqmoq yoʻl ustiga tushgan urugʻlar shunday odamlarni bildiradi: ular kalomni eshitadilar, lekin ishonmasliklari va najot topmasliklari uchun iblis ularning yuragidan kalomni olib ketadi. 13 Toshloq joyga tushgan urugʻlar esa shunday odamlarni bildiradi: ular kalomni eshitganda uni sevinch bilan qabul qiladilar. Ammo ular ildiz otmagan. Shuning uchun ular qisqa vaqt davomida ishonadilar, sinov payti kelganda esa imondan qaytadilar. 14 Tikanlar orasiga tushgan urugʻlar shunday odamlarni bildiradiki, ular kalomni eshitadilar, biroq umri davomidagi tashvishlar, boylik va hayot lazzatlari bunday urugʻlarni boʻgʻib qoʻyadi. Ularning hosili yetilmaydi. 15 Yaxshi tuproqqa tushgan urugʻlar esa shunday kishilarni bildiradi: ular kalomni eshitib, uni ezgu, samimiy yurakda asraydilar va sabr–toqat ila hosil beradilar .
Yorugʻlik va qorongʻilik haqida
16 Hech kim chiroqni yoqib, ustini idish bilan yopib qoʻymaydi yoki chorpoya tagiga yashirib qoʻymaydi. Aksincha, kirganlar yorugʻlikni koʻrsin deb, uni chiroqpoyaga qoʻyadi. 17 Axir, har qanday yashirin narsa maʼlum boʻladi. Har qanday sir ochilib, yoruqqa chiqadi. 18 Shunday ekan, yaxshilab quloq solinglar: kimda bor boʻlsa, unga yana beriladi. Kimda yoʻq boʻlsa, bor deb oʻylagan narsasi ham undan tortib olinadi.”
Isoning onasi va ukalari
19 Isoning onasi bilan ukalari Uning oldiga keldilar, ammo odam koʻpligidan Unga yaqinlasha olmadilar. 20 Isoga:
— Onangiz bilan ukalaringiz tashqarida turishibdi, ular Sizni koʻrishmoqchi, — deb aytishdi.
21 Iso ularga shunday javob berdi:
— Xudoning soʻzini eshitib, unga amal qiluvchilar Mening onam va ukalarimdir.
Iso boʻronni tinchlantiradi
22 Bir kuni Iso shogirdlariga: “Koʻlning narigi tomoniga oʻtaylik”, — dedi. Ular qayiqqa oʻtirib, joʻnab ketdilar. 23 Suzib ketayotganlarida Iso uxlab qoldi. Koʻlda qattiq boʻron koʻtarildi, qayiq suvga toʻla boshladi. Ular xavfli ahvolda qoldilar. 24 Shunda shogirdlar:
— Ustoz! Ustoz! Halok boʻlyapmiz! — deb Isoni uygʻotdilar.
Iso turib shamolga va quturayotgan toʻlqinlarga doʻq urdi. Shu onda shamol tindi, sukunat choʻkdi. 25 Iso shogirdlariga:
— Ishonchingiz qani?! — dedi.
Ular esa qoʻrquv va hayrat ichra bir–biriga shunday deyishdi:
— Bu kim boʻldi ekan–a? U hatto shamolu suvga amr beradi, ular esa boʻysunadi–ya!
Jinga chalingan odamga Iso shifo beradi
26 Iso shogirdlari bilan qayiqda Jalila koʻlining narigi qirgʻogʻidagi Gerasa hududiga suzib bordi. 27 Iso qirgʻoqqa chiqishi bilan Uni jinga chalingan shaharlik bir odam qarshi oldi. Bu odam ancha vaqtdan beri kiyim kiymas edi. U uyda emas, qabriston gʻorlarida yashardi. 28 Oʻsha odam Isoni koʻrgach, qichqirib yubordi. Oʻzini Uning oyoqlari ostiga otib, ovozi boricha baqirdi:
— Ey Iso, Xudoyi Taoloning Oʻgʻli! Meni tinch qoʻy! Oʻtinaman, menga azob berma! — dedi.
29 Chunki Iso yovuz ruhga bu odamdan chiqib ketishni buyurgan edi. Koʻp marta yovuz ruh bu odamdan ustun kelib, uni boshqarardi. Garchi bu odamning qoʻl–oyoqlarini zanjir bilan bogʻlab qoʻriqlashgan boʻlsa ham, u zanjirni uzib tashlardi, jin esa uni kimsasiz joylarga olib ketardi.
30 Iso jindan:
— Isming nima? — deb soʻradi.
— Ismim Tumonat , — dedi u. Chunki bu odamning ichiga bir talay jin kirib olgan edi.
31 Jinlar Isodan: “Bizni tubsiz chuqurlikka yubormagin”, deb yolvorib soʻradilar. 32 Shu togʻning yon bagʻrida katta bir choʻchqa podasi oʻtlab yurgan edi. Jinlar Isodan: “Choʻchqalarning ichiga kirishimiz uchun bizga ijozat ber”, deb yolvordilar. Iso ularga ruxsat berdi. 33 Shunda jinlar bu odamdan chiqib, choʻchqalarga kirib olishdi. Choʻchqa podasi tik qiyalikdan koʻlga yopirilib, choʻkib ketdi.
34 Choʻchqa boquvchilar sodir boʻlgan voqeani koʻrib qochdilar. Ular boʻlib oʻtgan hodisani shahar va qishloqlarda gapirib yurdilar. 35 Odamlar boʻlib oʻtgan voqeani koʻrgani keldilar. Ular Isoning oldiga kelganlarida, jindan xalos boʻlgan odamni koʻrdilar. U odam kiyingan, aqli raso holda Isoning oyoq tomonida oʻtirardi. Ular buni koʻrib, qoʻrqib ketishdi. 36 Voqeani koʻrganlar esa jin chalgan odamning qanday qilib shifo topganini soʻzlab berdilar. 37 Shunda Gerasa hududidan kelgan hamma odamlar qattiq vahimaga tushib, Isoga: “Bizning hududimizdan chiqib keting”, deb iltimos qildilar. Iso qayiqqa tushib, qaytib ketmoqchi boʻlib turganda, 38-39 jinlardan xalos boʻlgan odam Isoga:
— Siz bilan ketay, — deb yolvordi. Iso esa:
— Uyingga qaytib bor. Xudo sen uchun nimalar qilganini aytib ber, — deb uni joʻnatib yubordi.
U kishi borib, Iso unga qanchalar muruvvat koʻrsatganini butun shaharga eʼlon qildi.
Sogʻaygan ayol va tirilgan qiz
40 Iso koʻlning bu qirgʻogʻiga qaytib kelganda , xalq Uni qarshilab oldi, chunki hamma Uni kutayotgan edi. 41 Shu payt Yair ismli bir odam kelib qoldi. U sinagoga boshligʻi edi. U Isoning oyogʻiga bosh urib: “Iltimos, uyimga yuring”, deb yolvordi. 42 Chunki Yairning oʻn ikki yoshli yolgʻiz qizi oʻlim toʻshagida yotgan edi.
Iso oʻsha odam bilan ketdi. Olomon Isoni har tomondan qisib qoʻyardi. 43 Olomon orasida oʻn ikki yildan beri qon ketishidan azob chekayotgan bir ayol ham bor edi. U bor–budini tabiblarga sarflagan boʻlsa ham, birontasi unga shifo bera olmagan edi. 44 Ayol Isoning orqasidan kelib, Uning kiyimi etagiga qoʻl tekkizdi. Shu zahoti qon ketishi toʻxtadi.
45 — Menga kim tegdi? — deb soʻradi Iso. Isoga qoʻl tekkizganini hech kim tan olmadi. Shunda Butrus dedi:
— Ustoz, olomon Sizni oʻrab olib, siqib qoʻyganini koʻrib turibsiz–ku!
46 Lekin Iso dedi:
— Kimdir Menga qoʻlini tekkizdi. Ichimdan bir kuch chiqqanini sezdim.
47 Nazardan chetda qola olmasligini bilib, ayol titragancha Isoning oldiga keldi. Uning oyoqlari ostiga oʻzini tashlab, butun xalq oldida nima sababdan Isoga qoʻlini tekkizganini va qoʻl tekkizgan zahoti shifo topganini aytib berdi.
48 Iso unga dedi:
— Qizim , ishonching seni sogʻaytirdi. Eson–omon bor.
49 Iso shunday deb turgan ham ediki, sinagoga boshligʻining uyidan kimdir kelib unga:
— Qizingiz oʻldi, Ustozni ovora qilmay qoʻya qoling, — dedi. 50 Buni eshitgan Iso sinagoga boshligʻi Yairga dedi:
— Qoʻrqmang. Faqat ishoning, qizingiz shifo topadi.
51 Iso boshliqning uyiga kelganda, Butrus, Yuhanno, Yoqub va qizning ota–onasidan boshqa hech kimning ichkariga kirishiga ruxsat bermadi. 52 Hamma qizcha uchun dod–faryod qilayotgan edi . Iso ularga dedi:
— Yigʻlamanglar, axir, qizcha oʻlmagan, u uxlab yotibdi.
53 Ular esa Isoning ustidan kuldilar, chunki qizcha oʻlganini bilardilar. 54 Iso esa qizchaning qoʻlidan ushlab :
— Qizaloq, tur oʻrningdan! — dedi.
55 Qizchaga jon kirdi. U shu zahoti oʻrnidan turdi. Iso: “Qizchaga ovqat beringlar”, — deb buyurdi. 56 Qizchaning ota–onasi dong qotib qoldilar. Iso esa ularga boʻlgan voqea haqida hech kimga ogʻiz ochmaslikni buyurdi.
8–БОБ
Исога эргашган аёллар
1 Орадан кўп ўтмай, Исо шаҳару қишлоқларга бориб, Худонинг Шоҳлиги тўғрисидаги Хушхабарни эълон қилди. Ўн икки шогирди У билан бирга эди. 2 Ёвуз руҳлардан ва хасталиклардан халос бўлган бир неча аёллар ҳам Исога эргашган эдилар. Булар: Магдалалик Марям (унинг ичидан еттита жин чиқиб кетган эди), 3 Ҳироднинг сарой бошқарувчиси Хузаснинг хотини Йўанна, Сусанна ва кўплаб бошқа аёллар эди. Улар ўз мол–мулкларини Исо билан Унинг шогирдлари эҳтиёжлари учун сарф қилардилар.
Уруғ сепувчи ҳақида масал
4 Бир куни шаҳару қишлоқлардан талай оломон келиб, Исонинг ёнида тўпланди. Исо шундай масал айтди: 5 “Бир деҳқон уруғ сепгани чиқибди. У уруғ сепаётганда баъзи уруғлар сўқмоқ йўл устига тушибди. Одамлар уруғларни босибди, қушлар чўқиб кетибди. 6 Баъзи уруғлар тошлоқ жойга тушибди. Уруғлар кўкариб чиқибди–ю, аммо намлик бўлмагани учун қуриб қолибди. 7 Бошқа уруғлар тиканлар орасига тушибди. Уруғлар билан бирга ўсиб чиққан тиканлар уруғларни бўғиб қўйибди. 8 Яна баъзи уруғлар яхши тупроққа тушибди. Улар кўкариб чиқиб, ҳар бири юз баравар ҳосил берибди.”
Исо буларни айтиб бўлиб, баланд овозда: “Кимнинг эшитар қулоғи бўлса, эшитсин!” — деди.
Масалларнинг мақсади
9 Шогирдлар Исодан:
— Бу масалнинг маъноси нима? — деб сўрашди. 10 У шундай жавоб берди: “Худо Шоҳлигининг сирларини билиш сизларга берилган. Бошқаларга эса, Мен ҳамма нарсани масаллар билан гапираман, токи улар:
«Қараб туриб, англамасинлар,
Тинглаб туриб, тушунмасинлар.»
Уруғ сепувчи ҳақидаги масалнинг маъноси
11 Бу масалнинг маъноси шу: уруғ Худонинг каломидир. 12 Сўқмоқ йўл устига тушган уруғлар шундай одамларни билдиради: улар каломни эшитадилар, лекин ишонмасликлари ва нажот топмасликлари учун иблис уларнинг юрагидан каломни олиб кетади. 13 Тошлоқ жойга тушган уруғлар эса шундай одамларни билдиради: улар каломни эшитганда уни севинч билан қабул қиладилар. Аммо улар илдиз отмаган. Шунинг учун улар қисқа вақт давомида ишонадилар, синов пайти келганда эса имондан қайтадилар. 14 Тиканлар орасига тушган уруғлар шундай одамларни билдирадики, улар каломни эшитадилар, бироқ умри давомидаги ташвишлар, бойлик ва ҳаёт лаззатлари бундай уруғларни бўғиб қўяди. Уларнинг ҳосили етилмайди. 15 Яхши тупроққа тушган уруғлар эса шундай кишиларни билдиради: улар каломни эшитиб, уни эзгу, самимий юракда асрайдилар ва сабр–тоқат ила ҳосил берадилар .
Ёруғлик ва қоронғилик ҳақида
16 Ҳеч ким чироқни ёқиб, устини идиш билан ёпиб қўймайди ёки чорпоя тагига яшириб қўймайди. Аксинча, кирганлар ёруғликни кўрсин деб, уни чироқпояга қўяди. 17 Ахир, ҳар қандай яширин нарса маълум бўлади. Ҳар қандай сир очилиб, ёруққа чиқади. 18 Шундай экан, яхшилаб қулоқ солинглар: кимда бор бўлса, унга яна берилади. Кимда йўқ бўлса, бор деб ўйлаган нарсаси ҳам ундан тортиб олинади.”
Исонинг онаси ва укалари
19 Исонинг онаси билан укалари Унинг олдига келдилар, аммо одам кўплигидан Унга яқинлаша олмадилар. 20 Исога:
— Онангиз билан укаларингиз ташқарида туришибди, улар Сизни кўришмоқчи, — деб айтишди.
21 Исо уларга шундай жавоб берди:
— Худонинг сўзини эшитиб, унга амал қилувчилар Менинг онам ва укаларимдир.
Исо бўронни тинчлантиради
22 Бир куни Исо шогирдларига: “Кўлнинг нариги томонига ўтайлик”, — деди. Улар қайиққа ўтириб, жўнаб кетдилар. 23 Сузиб кетаётганларида Исо ухлаб қолди. Кўлда қаттиқ бўрон кўтарилди, қайиқ сувга тўла бошлади. Улар хавфли аҳволда қолдилар. 24 Шунда шогирдлар:
— Устоз! Устоз! Ҳалок бўляпмиз! — деб Исони уйғотдилар.
Исо туриб шамолга ва қутураётган тўлқинларга дўқ урди. Шу онда шамол тинди, сукунат чўкди. 25 Исо шогирдларига:
— Ишончингиз қани?! — деди.
Улар эса қўрқув ва ҳайрат ичра бир–бирига шундай дейишди:
— Бу ким бўлди экан–а? У ҳатто шамолу сувга амр беради, улар эса бўйсунади–я!
Жинга чалинган одамга Исо шифо беради
26 Исо шогирдлари билан қайиқда Жалила кўлининг нариги қирғоғидаги Гераса ҳудудига сузиб борди. 27 Исо қирғоққа чиқиши билан Уни жинга чалинган шаҳарлик бир одам қарши олди. Бу одам анча вақтдан бери кийим киймас эди. У уйда эмас, қабристон ғорларида яшарди. 28 Ўша одам Исони кўргач, қичқириб юборди. Ўзини Унинг оёқлари остига отиб, овози борича бақирди:
— Эй Исо, Худойи Таолонинг Ўғли! Мени тинч қўй! Ўтинаман, менга азоб берма! — деди.
29 Чунки Исо ёвуз руҳга бу одамдан чиқиб кетишни буюрган эди. Кўп марта ёвуз руҳ бу одамдан устун келиб, уни бошқарарди. Гарчи бу одамнинг қўл–оёқларини занжир билан боғлаб қўриқлашган бўлса ҳам, у занжирни узиб ташларди, жин эса уни кимсасиз жойларга олиб кетарди.
30 Исо жиндан:
— Исминг нима? — деб сўради.
— Исмим Тумонат , — деди у. Чунки бу одамнинг ичига бир талай жин кириб олган эди.
31 Жинлар Исодан: “Бизни тубсиз чуқурликка юбормагин”, деб ёлвориб сўрадилар. 32 Шу тоғнинг ён бағрида катта бир чўчқа подаси ўтлаб юрган эди. Жинлар Исодан: “Чўчқаларнинг ичига киришимиз учун бизга ижозат бер”, деб ёлвордилар. Исо уларга рухсат берди. 33 Шунда жинлар бу одамдан чиқиб, чўчқаларга кириб олишди. Чўчқа подаси тик қияликдан кўлга ёпирилиб, чўкиб кетди.
34 Чўчқа боқувчилар содир бўлган воқеани кўриб қочдилар. Улар бўлиб ўтган ҳодисани шаҳар ва қишлоқларда гапириб юрдилар. 35 Одамлар бўлиб ўтган воқеани кўргани келдилар. Улар Исонинг олдига келганларида, жиндан халос бўлган одамни кўрдилар. У одам кийинган, ақли расо ҳолда Исонинг оёқ томонида ўтирарди. Улар буни кўриб, қўрқиб кетишди. 36 Воқеани кўрганлар эса жин чалган одамнинг қандай қилиб шифо топганини сўзлаб бердилар. 37 Шунда Гераса ҳудудидан келган ҳамма одамлар қаттиқ ваҳимага тушиб, Исога: “Бизнинг ҳудудимиздан чиқиб кетинг”, деб илтимос қилдилар. Исо қайиққа тушиб, қайтиб кетмоқчи бўлиб турганда, 38-39 жинлардан халос бўлган одам Исога:
— Сиз билан кетай, — деб ёлворди. Исо эса:
— Уйингга қайтиб бор. Худо сен учун нималар қилганини айтиб бер, — деб уни жўнатиб юборди.
У киши бориб, Исо унга қанчалар мурувват кўрсатганини бутун шаҳарга эълон қилди.
Соғайган аёл ва тирилган қиз
40 Исо кўлнинг бу қирғоғига қайтиб келганда , халқ Уни қаршилаб олди, чунки ҳамма Уни кутаётган эди. 41 Шу пайт Яир исмли бир одам келиб қолди. У синагога бошлиғи эди. У Исонинг оёғига бош уриб: “Илтимос, уйимга юринг”, деб ёлворди. 42 Чунки Яирнинг ўн икки ёшли ёлғиз қизи ўлим тўшагида ётган эди.
Исо ўша одам билан кетди. Оломон Исони ҳар томондан қисиб қўярди. 43 Оломон орасида ўн икки йилдан бери қон кетишидан азоб чекаётган бир аёл ҳам бор эди. У бор–будини табибларга сарфлаган бўлса ҳам, биронтаси унга шифо бера олмаган эди. 44 Аёл Исонинг орқасидан келиб, Унинг кийими этагига қўл теккизди. Шу заҳоти қон кетиши тўхтади.
45 — Менга ким тегди? — деб сўради Исо. Исога қўл теккизганини ҳеч ким тан олмади. Шунда Бутрус деди:
— Устоз, оломон Сизни ўраб олиб, сиқиб қўйганини кўриб турибсиз–ку!
46 Лекин Исо деди:
— Кимдир Менга қўлини теккизди. Ичимдан бир куч чиққанини сездим.
47 Назардан четда қола олмаслигини билиб, аёл титраганча Исонинг олдига келди. Унинг оёқлари остига ўзини ташлаб, бутун халқ олдида нима сабабдан Исога қўлини теккизганини ва қўл теккизган заҳоти шифо топганини айтиб берди.
48 Исо унга деди:
— Қизим , ишончинг сени соғайтирди. Эсон–омон бор.
49 Исо шундай деб турган ҳам эдики, синагога бошлиғининг уйидан кимдир келиб унга:
— Қизингиз ўлди, Устозни овора қилмай қўя қолинг, — деди. 50 Буни эшитган Исо синагога бошлиғи Яирга деди:
— Қўрқманг. Фақат ишонинг, қизингиз шифо топади.
51 Исо бошлиқнинг уйига келганда, Бутрус, Юҳанно, Ёқуб ва қизнинг ота–онасидан бошқа ҳеч кимнинг ичкарига киришига рухсат бермади. 52 Ҳамма қизча учун дод–фарёд қилаётган эди . Исо уларга деди:
— Йиғламанглар, ахир, қизча ўлмаган, у ухлаб ётибди.
53 Улар эса Исонинг устидан кулдилар, чунки қизча ўлганини билардилар. 54 Исо эса қизчанинг қўлидан ушлаб :
— Қизалоқ, тур ўрнингдан! — деди.
55 Қизчага жон кирди. У шу заҳоти ўрнидан турди. Исо: “Қизчага овқат беринглар”, — деб буюрди. 56 Қизчанинг ота–онаси донг қотиб қолдилар. Исо эса уларга бўлган воқеа ҳақида ҳеч кимга оғиз очмасликни буюрди.
