22–BOB
Moʻab shohi Balomni chaqirtiradi
1 Isroil xalqi yoʻlda davom etdi. Moʻab tekisligiga yetib kelib, Yerixo shahrining roʻparasida — Iordan daryosining sharqida qarorgoh qurdi. 2 Isroil xalqi Amor xalqini qanday ahvolga solgani haqidagi xabar Moʻab shohi — Zippur oʻgʻli Boloqqa ham yetib borgan edi. 3 Isroil xalqi koʻpligidan butun Moʻab xalqi qattiq vahimaga tushgandi. 4 Moʻab oqsoqollari Midiyon oqsoqollariga:
— Hoʻkiz daladagi oʻtlarni yeb bitirgani singari, anavi olomon ham tevarak–atrofimizdagi hamma narsani yeb bitiradi–ku! — dedi. Oʻsha davrda Moʻabda hukmronlik qilayotgan Zippur oʻgʻli Boloq, 5 Bavoʻr oʻgʻli Balomni chaqiray deb, uning oldiga choparlar joʻnatdi. Balom oʻz ona yurti, Furot daryosi qirgʻogʻidagi Patoʻr shahrida istiqomat qilar edi. Boloq Balomga shunday deb daʼvat qildi:
“Misrdan chiqqan bir xalq yer yuzini bosib ketdi. Endi esa ular shundoqqina mening biqinimda oʻrnashib olishdi. 6 Men ularga bas kela olmayman. Sen kelib, oʻsha xalqni men uchun laʼnatla. Balki shunda men Isroil xalqini magʻlub qilib, yurtimdan quvib chiqara olarman. Shuni bilamanki, sen kimni duo qilsang, oʻsha duo oladi, kimni laʼnatlasang, oʻsha laʼnati boʻladi.”
7 Shunday qilib, Moʻab va Midiyon oqsoqollari Balomning oldiga borar ekanlar, unga toʻlanadigan laʼnat haqini ham oʻzlari bilan olib ketdilar. Ular Balomning huzuriga kelishgach, unga shoh Boloqning gaplarini aytishdi.
8 — Shu yerda tunab qolinglar, — dedi Balom oqsoqollarga. — Egamizning bergan javobini men ertaga sizlarga aytaman.
Moʻab oqsoqollari Balomnikida qolishdi. 9 Xudo Balomning oldiga kelib, undan:
— Uyingdagi odamlar kim? — deb soʻradi.
10 Balom Xudoga shunday javob berdi:
— Moʻab shohi Zippur oʻgʻli Boloq menga quyidagicha xabar yuboribdi: 11 “Misrdan chiqqan bir xalq yer yuzini bosib ketdi, bu yoqqa kel, oʻsha xalqni men uchun laʼnatla, balki oʻshandagina men u xalqqa zarba berib, oʻz yurtimdan quvib chiqara olarman.”
12 — Ular bilan borma! — dedi Xudo Balomga. — U xalqni zinhor laʼnatlay koʻrma, chunki u xalqqa Men baraka berganman.
13 Balom ertalab turib:
— Yurtingizga qaytib ketaveringlar, Egamiz sizlar bilan ketishimga ijozat bermadi, — dedi Boloqning aʼyonlariga.
14 Moʻab aʼyonlari Boloq oldiga qaytib borib: “Balom bizlar bilan kelishga rozi boʻlmadi”, deyishdi.
15 Boloq esa oldingidan ham koʻproq va obroʻliroq aʼyonlarini yubordi. 16 Ular Balomning oldiga kelib, shunday deyishdi:
“Zippur oʻgʻli Boloq shunday demoqda: Balom qanday qilib boʻlsa ham huzurimga kelsin, 17 men uni yaxshilab taqdirlayman, nima istasa muhayyo qilaman. Faqat kelib, oʻsha xalqni men uchun laʼnatlasin.”
18 Balom esa Boloqning aʼyonlariga shunday javob berdi:
— Boloq menga saroyidagi hamma oltinu kumushini bersa ham, men Egam Xudoning amridan chetga chiqa olmayman. Hatto kichik masalada ham oʻz ixtiyorim bilan ish tuta olmayman. 19 Yaxshisi, sizlar, oldingilar kabi, bu kecha shu yerda tunab qolinglar. Egamiz yana nima der ekan, men bilay–chi.
20 Shu kecha Xudo Balom oldiga kelib, unga dedi:
— Agar bu odamlar seni oʻzlari bilan olib ketgani kelgan boʻlsalar, otlangin–u, ular bilan birga ket. Lekin sen faqat Mening aytganimni qilasan.
Balom va uning eshagi
21 Balom ertalab turdi. Eshagini egarlab, Moʻab aʼyonlari bilan birga joʻnadi. 22 Balom ketganda, Xudo qattiq gʻazablandi. Egamizning farishtasi Balomga qarshilik koʻrsatish uchun uning yoʻlini toʻsib oldi. Balom eshagini minib, yonidagi ikkita xizmatkori bilan yoʻlda ketayotgan edi.
23 Birdaniga eshak yoʻl ustida qilich yalangʻochlab turgan Egamizning farishtasini koʻrib qoldi–da, yoʻlidan burilib, dala ichiga kirib ketdi. Balom esa eshakni yoʻlga solish uchun savalay boshladi. 24 Egamizning farishtasi endi uzumzorlar orasidan oʻtgan tor soʻqmoqda turib oldi. Yoʻlning ikkala tomoni ham devor edi. 25 Eshak Egamizning farishtasini koʻrdi–yu, devorga qapishib, Balomning oyogʻini qisib qoʻydi. Balom yana eshakni ura boshladi.
26 Egamizning farishtasi yana oldinga oʻtib, tor joyga turib oldi. Endi eshak oʻngga ham, chapga ham burilib keta olmas edi. 27 Eshak Egamizning farishtasini koʻrgach, yotib oldi. Balom esa bundan qattiq gʻazablanib, eshakni tayogʻi bilan savalay boshladi. 28 Shu payt Egamizning qudrati bilan eshak tilga kirib:
— Men senga nima qildim? Nimaga sen meni uch marta urding? — dedi Balomga.
29 — Sen meni ahmoq qilding! — deb doʻq qildi Balom. — Agar qoʻlimda qilichim boʻlganda edi, seni hoziroq chopib tashlagan boʻlar edim.
30 — Axir, sen meni ilgaridan minib yurasan–ku! Men sening oʻsha–oʻsha eshagingman. Oldin ham shunaqa qiliq qilganmidim?! — dedi eshak.
— Yoʻq, — dedi Balom. 31 Shu on Egamiz Balomning koʻzini ochib yuborgan edi, u yoʻlda turgan Egamizning farishtasini koʻrib qoldi. Farishta qoʻlida qilichini yalangʻochlab turardi. Balom yerga muk tushdi.
32 Egamizning farishtasi Balomga dedi:
— Nimaga sen eshagingni uch marta urding? Tutgan yoʻling Mening nazarimda egri boʻlgani uchun, Men senga qarshilik koʻrsatish maqsadida keldim. 33 Eshaging esa meni koʻrdi–yu, uch marta oʻzini chetga olib qochdi. Agar u mening oldimdan burilib ketmaganda edi, Men seni oʻldirib, eshagingni tirik qoldirgan boʻlardim.
34 — Gunoh qildim, — dedi Balom Egamizning farishtasiga. — Sen yoʻlimni toʻsib turganingni bilmabman. Agar men sening nazaringda nomaʼqul ish qilayotgan boʻlsam, uyimga qaytib ketaman.
35 — Shu odamlar bilan birga boraver. Lekin sen faqat Men aytgan gaplarimni gapirasan, — dedi Egamizning farishtasi.
Shunday qilib, Balom Boloqning aʼyonlari bilan birga ketaverdi.
Boloq Balomni kutib oladi
36 Boloq Balomning kelayotganini eshitdi–yu, uni kutib olish uchun Ir shahriga yetib keldi. Bu shahar Arnon soyligi boʻyida, Moʻab yurtining chegarasida joylashgan edi. 37 Boloq Balomga dedi:
— Men sening oldingga bundan oldin ham odamlarimni yuborgan edim–ku! Nimaga oʻshanda kela qolmading? Yo meni, yetarli darajada taqdirlay olmaydi, deb oʻyladingmi?
38 — Mana endi keldim oldingga, — dedi Balom. — Xudo ogʻzimga solgan soʻzlardan boʻlak men nima ham ayta olar edim?!
39 Balom Boloq bilan birga ketdi. Ular Xirat–Xuzoʻt shahriga kelishdi. 40 Boloq mol va qoʻylar soʻyib, qurbonlik qildi. Balomga va unga hamroh boʻlib kelgan shoh aʼyonlariga ham qurbonlikdan ulashdi.
Balomning birinchi bashorati
41 Boloq keyingi kuni ertalab Balomni Bomoʻt–Baal tepaligiga olib chiqdi. Balom u yerdan turib Isroil xalqining bir qismini koʻrdi.
22–БОБ
Мўаб шоҳи Баломни чақиртиради
1 Исроил халқи йўлда давом этди. Мўаб текислигига етиб келиб, Ерихо шаҳрининг рўпарасида — Иордан дарёсининг шарқида қароргоҳ қурди. 2 Исроил халқи Амор халқини қандай аҳволга солгани ҳақидаги хабар Мўаб шоҳи — Зиппур ўғли Болоққа ҳам етиб борган эди. 3 Исроил халқи кўплигидан бутун Мўаб халқи қаттиқ ваҳимага тушганди. 4 Мўаб оқсоқоллари Мидиён оқсоқолларига:
— Ҳўкиз даладаги ўтларни еб битиргани сингари, анави оломон ҳам теварак–атрофимиздаги ҳамма нарсани еб битиради–ку! — деди. Ўша даврда Мўабда ҳукмронлик қилаётган Зиппур ўғли Болоқ, 5 Бавўр ўғли Баломни чақирай деб, унинг олдига чопарлар жўнатди. Балом ўз она юрти, Фурот дарёси қирғоғидаги Патўр шаҳрида истиқомат қилар эди. Болоқ Баломга шундай деб даъват қилди:
“Мисрдан чиққан бир халқ ер юзини босиб кетди. Энди эса улар шундоққина менинг биқинимда ўрнашиб олишди. 6 Мен уларга бас кела олмайман. Сен келиб, ўша халқни мен учун лаънатла. Балки шунда мен Исроил халқини мағлуб қилиб, юртимдан қувиб чиқара оларман. Шуни биламанки, сен кимни дуо қилсанг, ўша дуо олади, кимни лаънатласанг, ўша лаънати бўлади.”
7 Шундай қилиб, Мўаб ва Мидиён оқсоқоллари Баломнинг олдига борар эканлар, унга тўланадиган лаънат ҳақини ҳам ўзлари билан олиб кетдилар. Улар Баломнинг ҳузурига келишгач, унга шоҳ Болоқнинг гапларини айтишди.
8 — Шу ерда тунаб қолинглар, — деди Балом оқсоқолларга. — Эгамизнинг берган жавобини мен эртага сизларга айтаман.
Мўаб оқсоқоллари Баломникида қолишди. 9 Худо Баломнинг олдига келиб, ундан:
— Уйингдаги одамлар ким? — деб сўради.
10 Балом Худога шундай жавоб берди:
— Мўаб шоҳи Зиппур ўғли Болоқ менга қуйидагича хабар юборибди: 11 “Мисрдан чиққан бир халқ ер юзини босиб кетди, бу ёққа кел, ўша халқни мен учун лаънатла, балки ўшандагина мен у халққа зарба бериб, ўз юртимдан қувиб чиқара оларман.”
12 — Улар билан борма! — деди Худо Баломга. — У халқни зинҳор лаънатлай кўрма, чунки у халққа Мен барака берганман.
13 Балом эрталаб туриб:
— Юртингизга қайтиб кетаверинглар, Эгамиз сизлар билан кетишимга ижозат бермади, — деди Болоқнинг аъёнларига.
14 Мўаб аъёнлари Болоқ олдига қайтиб бориб: “Балом бизлар билан келишга рози бўлмади”, дейишди.
15 Болоқ эса олдингидан ҳам кўпроқ ва обрўлироқ аъёнларини юборди. 16 Улар Баломнинг олдига келиб, шундай дейишди:
“Зиппур ўғли Болоқ шундай демоқда: Балом қандай қилиб бўлса ҳам ҳузуримга келсин, 17 мен уни яхшилаб тақдирлайман, нима истаса муҳайё қиламан. Фақат келиб, ўша халқни мен учун лаънатласин.”
18 Балом эса Болоқнинг аъёнларига шундай жавоб берди:
— Болоқ менга саройидаги ҳамма олтину кумушини берса ҳам, мен Эгам Худонинг амридан четга чиқа олмайман. Ҳатто кичик масалада ҳам ўз ихтиёрим билан иш тута олмайман. 19 Яхшиси, сизлар, олдингилар каби, бу кеча шу ерда тунаб қолинглар. Эгамиз яна нима дер экан, мен билай–чи.
20 Шу кеча Худо Балом олдига келиб, унга деди:
— Агар бу одамлар сени ўзлари билан олиб кетгани келган бўлсалар, отлангин–у, улар билан бирга кет. Лекин сен фақат Менинг айтганимни қиласан.
Балом ва унинг эшаги
21 Балом эрталаб турди. Эшагини эгарлаб, Мўаб аъёнлари билан бирга жўнади. 22 Балом кетганда, Худо қаттиқ ғазабланди. Эгамизнинг фариштаси Баломга қаршилик кўрсатиш учун унинг йўлини тўсиб олди. Балом эшагини миниб, ёнидаги иккита хизматкори билан йўлда кетаётган эди.
23 Бирданига эшак йўл устида қилич яланғочлаб турган Эгамизнинг фариштасини кўриб қолди–да, йўлидан бурилиб, дала ичига кириб кетди. Балом эса эшакни йўлга солиш учун савалай бошлади. 24 Эгамизнинг фариштаси энди узумзорлар орасидан ўтган тор сўқмоқда туриб олди. Йўлнинг иккала томони ҳам девор эди. 25 Эшак Эгамизнинг фариштасини кўрди–ю, деворга қапишиб, Баломнинг оёғини қисиб қўйди. Балом яна эшакни ура бошлади.
26 Эгамизнинг фариштаси яна олдинга ўтиб, тор жойга туриб олди. Энди эшак ўнгга ҳам, чапга ҳам бурилиб кета олмас эди. 27 Эшак Эгамизнинг фариштасини кўргач, ётиб олди. Балом эса бундан қаттиқ ғазабланиб, эшакни таёғи билан савалай бошлади. 28 Шу пайт Эгамизнинг қудрати билан эшак тилга кириб:
— Мен сенга нима қилдим? Нимага сен мени уч марта урдинг? — деди Баломга.
29 — Сен мени аҳмоқ қилдинг! — деб дўқ қилди Балом. — Агар қўлимда қиличим бўлганда эди, сени ҳозироқ чопиб ташлаган бўлар эдим.
30 — Ахир, сен мени илгаридан миниб юрасан–ку! Мен сенинг ўша–ўша эшагингман. Олдин ҳам шунақа қилиқ қилганмидим?! — деди эшак.
— Йўқ, — деди Балом. 31 Шу он Эгамиз Баломнинг кўзини очиб юборган эди, у йўлда турган Эгамизнинг фариштасини кўриб қолди. Фаришта қўлида қиличини яланғочлаб турарди. Балом ерга мук тушди.
32 Эгамизнинг фариштаси Баломга деди:
— Нимага сен эшагингни уч марта урдинг? Тутган йўлинг Менинг назаримда эгри бўлгани учун, Мен сенга қаршилик кўрсатиш мақсадида келдим. 33 Эшагинг эса мени кўрди–ю, уч марта ўзини четга олиб қочди. Агар у менинг олдимдан бурилиб кетмаганда эди, Мен сени ўлдириб, эшагингни тирик қолдирган бўлардим.
34 — Гуноҳ қилдим, — деди Балом Эгамизнинг фариштасига. — Сен йўлимни тўсиб турганингни билмабман. Агар мен сенинг назарингда номаъқул иш қилаётган бўлсам, уйимга қайтиб кетаман.
35 — Шу одамлар билан бирга боравер. Лекин сен фақат Мен айтган гапларимни гапирасан, — деди Эгамизнинг фариштаси.
Шундай қилиб, Балом Болоқнинг аъёнлари билан бирга кетаверди.
Болоқ Баломни кутиб олади
36 Болоқ Баломнинг келаётганини эшитди–ю, уни кутиб олиш учун Ир шаҳрига етиб келди. Бу шаҳар Арнон сойлиги бўйида, Мўаб юртининг чегарасида жойлашган эди. 37 Болоқ Баломга деди:
— Мен сенинг олдингга бундан олдин ҳам одамларимни юборган эдим–ку! Нимага ўшанда кела қолмадинг? Ё мени, етарли даражада тақдирлай олмайди, деб ўйладингми?
38 — Мана энди келдим олдингга, — деди Балом. — Худо оғзимга солган сўзлардан бўлак мен нима ҳам айта олар эдим?!
39 Балом Болоқ билан бирга кетди. Улар Хират–Хузўт шаҳрига келишди. 40 Болоқ мол ва қўйлар сўйиб, қурбонлик қилди. Баломга ва унга ҳамроҳ бўлиб келган шоҳ аъёнларига ҳам қурбонликдан улашди.
Баломнинг биринчи башорати
41 Болоқ кейинги куни эрталаб Баломни Бомўт–Баал тепалигига олиб чиқди. Балом у ердан туриб Исроил халқининг бир қисмини кўрди.
