6–BOB
Gidoʻn
1 Isroil xalqi Egamizning oldida qabihliklar qildi. Egamiz ularni yetti yilga Midiyon xalqining qoʻliga berdi. 2 Midiyonlarning zulmiga chiday olmagan Isroil xalqi togʻlarda, gʻorlarda va adirlardagi pana joylarda yashirinib yurdi. 3 Har safar Isroil xalqi ekin ekkanda, Midiyonlar, Omolek xalqi va sharqdagi koʻchmanchilar birgalikda ularning yerlariga bostirib kirishardi. 4 Ular Isroil yerida qarorgoh qurib, to Gʻazo shahri atroflarigacha boʻlgan hamma hosillarini nobud qilishardi. Isroil xalqi uchun hech qanday ozuqa qoldirmay, qoʻy, eshak, mollarigacha tortib olishardi. 5 Dushman galalari oʻzlari bilan chorvasini olib, hatto chodirlarini ham koʻtarib kelishardi. Ular chigirtka kabi gʻijillab yotar edi, odamlarning va tuyalarining sanogʻiga yetib boʻlmasdi. Ular kelib, butun yurtni xarob qilishardi. 6 Midiyonlarning dastidan jabr–jafo koʻrgan Isroil xalqi Egamizdan najot soʻrab, faryod qildi.
7 Isroil xalqi Egamizga faryod qilganda, 8 Egamiz ularga bir paygʻambar yuborib, quyidagilarni xabar qildi:
— Isroil xalqining Xudosi — Egangiz shunday aytmoqda: “Sizlarni Misrdagi qullikdan olib chiqqan Men edim. 9 Men sizlarni Misrliklarning qoʻlidan hamda bu yurtda sizlarga zulm oʻtkazgan barcha xalqlardan xalos qildim. Ularni oʻz yurtlaridan haydab, yerlarini sizlarga berdim. 10 Sizlarga, Men Egangiz Xudoman, sizlar Amor xalqlarining yurtida yashab yursangiz ham, ularning xudolariga sajda qilmanglar, degan edim. Ammo sizlar gaplarimga quloq solmadingizlar.”
11 Keyin Egamizning farishtasi Oʻfra shahriga kelib, eman daraxtining tagida oʻtirdi. Bu daraxt Abuazar urugʻidan boʻlgan Yoʻshga tegishli edi. Oʻsha paytda uning oʻgʻli Gidoʻn Midiyonlardan bekinib, uzum siqish chuqurida bugʻdoy yanchayotgan edi. 12 Egamizning farishtasi unga zohir boʻlib dedi:
— Ey dovyurak jangchi, Egamiz sen bilan birgadir.
13 — Agar Egamiz biz bilan birga boʻlsa, nima uchun bu kulfatlar boshimizga tushgan ekan?! — dedi Gidoʻn. — Ota–bobolarimiz: “Egamiz bizni Misrdan olib chiqdi”, deya bizga aytib bergan edi, Egamizning ajoyib ishlari qayerda qoldi?! Egamiz bizni tark etib, Midiyonlarning qoʻliga berib qoʻydi–ku.
14 Shunda Egamiz unga qarab dedi:
— Qani, boʻl, bor qudratingni ishga solib, Isroil xalqini Midiyonlarning qoʻlidan xalos qil. Men Oʻzim seni yuboryapman.
15 — Ey toʻram , qanday qilib men Isroil xalqini xalos qila olaman? — dedi Gidoʻn. — Mening urugʻim Manashe qabilasining eng zaifi boʻlsa, oʻzim esa otam xonadonining kenjasi boʻlsam.
16 Egamiz unga dedi:
— Men sen bilan boʻlaman, sen Midiyonlarning hammasini bir odamni yengganday osonlikcha yengasan.
17 Shunda Gidoʻn dedi:
— Agar marhamatingga sazovor boʻlgan boʻlsam, Sen chindan ham Egam ekanligingni isbotlab, biron–bir alomat koʻrsat. 18 Nazr olib kelib, Senga taqdim qilmagunimcha bu yerdan ketma.
— Mayli, qaytib kelguningga qadar shu yerda boʻlaman, — dedi U.
19 Gidoʻn uyiga borib, bitta uloqchani pishirdi, bir togʻora undan yupqalar tayyorladi. Uloqchaning goʻshtini savatga, shoʻrvasini esa tovoqqa solib, eman daraxtining tagida oʻtirgan Egamizning farishtasiga olib borib, taqdim qildi. 20 Egamizning farishtasi unga dedi:
— Goʻsht va yupqalarni olib, mana bu toshning ustiga qoʻygin, shoʻrvani esa bularning ustidan quy.
Gidoʻn aytilganday qildi. 21 Egamizning farishtasi qoʻlidagi tayoqning uchini goʻsht va yupqalarga tekkizishi bilanoq toshdan olov chiqib goʻsht va yupqalarni kuydirib yubordi. Soʻng Egamizning farishtasi koʻzdan gʻoyib boʻldi. 22 Shunda Gidoʻn oʻsha odam Egamizning farishtasi ekanligini fahmlab:
— Voy, shoʻrim quridi! — dedi. — Yo Egam Rabbiy, men farishtangning yuzini koʻrdim .
23 Egamiz:
— Tinchlan, — dedi. — Qoʻrqma, sen oʻlmaysan.
24 Gidoʻn Egamizga atab bir qurbongoh qurib, uning nomini “Egamiz tinchlikdir” deb atadi. Qurbongoh bugunga qadar Abuazar urugʻiga qarashli boʻlgan Oʻfrada bor.
25 Xuddi oʻsha kuni kechasi Egamiz Gidoʻnga shunday dedi: “Otangning yetti yashar ikkinchi buqasini ol, otang Baalga atab qurdirgan qurbongohni vayron qil. Qurbongoh yonidagi Asheraga atalgan ustunni ham kesib tashla. 26 Shu yerdagi qalʼaning tepasiga chiqib, Egang Xudoga — Menga atab bir qurbongoh qur. Qurbongoh toshlari bir–birining ustiga tekis terilgan boʻlsin. Soʻng oʻsha buqani olib, qurbongohda qurbonlik qilib kuydir. Oʻtin oʻrniga kesib tashlangan ustunni ishlat.” 27 Gidoʻn oʻnta xizmatkorini olib, xuddi Egamiz aytganday qildi. Ammo uydagilaridan va shahardagi odamlardan qoʻrqqanidan buni kunduz kuni qilmay, kechasi qilgan edi.
28 Shahar aholisi erta bilan saharda turganda Baal qurbongohi vayron boʻlganini, yonidagi Asheraning ustuni kesib tashlanganini va yangi qurilgan qurbongohning ustida buqa qurbonlik qilinganini koʻrishdi. 29 Ular bir–birlaridan: “Buni kim qilgan ekan?” deb soʻray boshladilar. Soʻrab–surishtirgandan keyin buni Yoʻsh oʻgʻli Gidoʻn qilganini aniqlashdi. 30 Shunda shahar aholisi Yoʻshga:
— Oʻgʻlingni bu yerga olib chiq! — dedilar. — Biz uni oʻldiramiz! U Baal qurbongohini buzibdi, qurbongoh yonidagi Asheraning ustunini ham kesib tashlabdi.
31 — Sizlar hali Baalning tarafini olyapsizlarmi?! — deya Yoʻsh gʻazablangan olomonga doʻq urdi. — Uni himoya qilyapsizlarmi? Kim uning tarafini olsa, tong otguncha oʻldiriladi. Agar u xudo boʻlsa, vayron boʻlgan qurbongohi uchun oʻzi oʻch olsin.
32 Gidoʻn Baal qurbongohini buzib tashlagani uchun, odamlar oʻsha kundan boshlab Gidoʻnni Yerubbaal deb atay boshladilar. Bu: “Baal oʻzi oʻch olsin” deganidir.
33 Midiyonlar, Omolek xalqi va sharqdagi koʻchmanchilar birgalikda Iordan daryosidan oʻtib, Yizril vodiysida qarorgoh qurdilar. 34 Egamizning Ruhi Gidoʻnni qamrab oldi. Gidoʻn burgʻu chalib, Abuazar urugʻidan boʻlganlarni oʻziga ergashishga chaqirdi. 35 U butun Manashe hududi boʻylab choparlar joʻnatib, u yerdagilarni ham oʻz atrofiga yigʻdi. U Osher, Zabulun va Naftali qabilalariga ham oʻz choparlarini yuborgan edi. Ular ham kelib Gidoʻnga qoʻshilishdi.
36 Shunda Gidoʻn Xudoga dedi: “Isroil xalqini men orqali ozod qilishingni aytgan eding, bunga amin boʻlmoq uchun, 37 mana men titilgan junni xirmonga qoʻyaman. Agar ertalab shudring faqatgina junning ustida boʻlib, yer qup–quruq boʻlsa, Sen Isroil xalqini men orqali ozod qilishingga ishonaman.” 38 Xuddi shunday boʻldi. Ertasi kuni Gidoʻn barvaqt turib, junni olib siqdi, jundan bir kosa suv chiqdi. 39 Shunda Gidoʻn Xudoga dedi: “Menga qahring kelmasin, Senga yana birgina gapim bor. Iltimos, jun bilan yana bir bor sinov oʻtkazay. Bu safar shunaqa qilginki, junning usti qup–quruq, yerning usti esa shudring bilan qoplangan boʻlsin.” 40 Shu kechada Xudo xuddi shunday qildi. Junning usti qup–quruq boʻlib, yerning usti esa shudring bilan qoplangan edi.
6–БОБ
Гидўн
1 Исроил халқи Эгамизнинг олдида қабиҳликлар қилди. Эгамиз уларни етти йилга Мидиён халқининг қўлига берди. 2 Мидиёнларнинг зулмига чидай олмаган Исроил халқи тоғларда, ғорларда ва адирлардаги пана жойларда яшириниб юрди. 3 Ҳар сафар Исроил халқи экин экканда, Мидиёнлар, Омолек халқи ва шарқдаги кўчманчилар биргаликда уларнинг ерларига бостириб киришарди. 4 Улар Исроил ерида қароргоҳ қуриб, то Ғазо шаҳри атрофларигача бўлган ҳамма ҳосилларини нобуд қилишарди. Исроил халқи учун ҳеч қандай озуқа қолдирмай, қўй, эшак, молларигача тортиб олишарди. 5 Душман галалари ўзлари билан чорвасини олиб, ҳатто чодирларини ҳам кўтариб келишарди. Улар чигиртка каби ғижиллаб ётар эди, одамларнинг ва туяларининг саноғига етиб бўлмасди. Улар келиб, бутун юртни хароб қилишарди. 6 Мидиёнларнинг дастидан жабр–жафо кўрган Исроил халқи Эгамиздан нажот сўраб, фарёд қилди.
7 Исроил халқи Эгамизга фарёд қилганда, 8 Эгамиз уларга бир пайғамбар юбориб, қуйидагиларни хабар қилди:
— Исроил халқининг Худоси — Эгангиз шундай айтмоқда: “Сизларни Мисрдаги қулликдан олиб чиққан Мен эдим. 9 Мен сизларни Мисрликларнинг қўлидан ҳамда бу юртда сизларга зулм ўтказган барча халқлардан халос қилдим. Уларни ўз юртларидан ҳайдаб, ерларини сизларга бердим. 10 Сизларга, Мен Эгангиз Худоман, сизлар Амор халқларининг юртида яшаб юрсангиз ҳам, уларнинг худоларига сажда қилманглар, деган эдим. Аммо сизлар гапларимга қулоқ солмадингизлар.”
11 Кейин Эгамизнинг фариштаси Ўфра шаҳрига келиб, эман дарахтининг тагида ўтирди. Бу дарахт Абуазар уруғидан бўлган Йўшга тегишли эди. Ўша пайтда унинг ўғли Гидўн Мидиёнлардан бекиниб, узум сиқиш чуқурида буғдой янчаётган эди. 12 Эгамизнинг фариштаси унга зоҳир бўлиб деди:
— Эй довюрак жангчи, Эгамиз сен билан биргадир.
13 — Агар Эгамиз биз билан бирга бўлса, нима учун бу кулфатлар бошимизга тушган экан?! — деди Гидўн. — Ота–боболаримиз: “Эгамиз бизни Мисрдан олиб чиқди”, дея бизга айтиб берган эди, Эгамизнинг ажойиб ишлари қаерда қолди?! Эгамиз бизни тарк этиб, Мидиёнларнинг қўлига бериб қўйди–ку.
14 Шунда Эгамиз унга қараб деди:
— Қани, бўл, бор қудратингни ишга солиб, Исроил халқини Мидиёнларнинг қўлидан халос қил. Мен Ўзим сени юборяпман.
15 — Эй тўрам , қандай қилиб мен Исроил халқини халос қила оламан? — деди Гидўн. — Менинг уруғим Манаше қабиласининг энг заифи бўлса, ўзим эса отам хонадонининг кенжаси бўлсам.
16 Эгамиз унга деди:
— Мен сен билан бўламан, сен Мидиёнларнинг ҳаммасини бир одамни енггандай осонликча енгасан.
17 Шунда Гидўн деди:
— Агар марҳаматингга сазовор бўлган бўлсам, Сен чиндан ҳам Эгам эканлигингни исботлаб, бирон–бир аломат кўрсат. 18 Назр олиб келиб, Сенга тақдим қилмагунимча бу ердан кетма.
— Майли, қайтиб келгунингга қадар шу ерда бўламан, — деди У.
19 Гидўн уйига бориб, битта улоқчани пиширди, бир тоғора ундан юпқалар тайёрлади. Улоқчанинг гўштини саватга, шўрвасини эса товоққа солиб, эман дарахтининг тагида ўтирган Эгамизнинг фариштасига олиб бориб, тақдим қилди. 20 Эгамизнинг фариштаси унга деди:
— Гўшт ва юпқаларни олиб, мана бу тошнинг устига қўйгин, шўрвани эса буларнинг устидан қуй.
Гидўн айтилгандай қилди. 21 Эгамизнинг фариштаси қўлидаги таёқнинг учини гўшт ва юпқаларга теккизиши биланоқ тошдан олов чиқиб гўшт ва юпқаларни куйдириб юборди. Сўнг Эгамизнинг фариштаси кўздан ғойиб бўлди. 22 Шунда Гидўн ўша одам Эгамизнинг фариштаси эканлигини фаҳмлаб:
— Вой, шўрим қуриди! — деди. — Ё Эгам Раббий, мен фариштангнинг юзини кўрдим .
23 Эгамиз:
— Тинчлан, — деди. — Қўрқма, сен ўлмайсан.
24 Гидўн Эгамизга атаб бир қурбонгоҳ қуриб, унинг номини “Эгамиз тинчликдир” деб атади. Қурбонгоҳ бугунга қадар Абуазар уруғига қарашли бўлган Ўфрада бор.
25 Худди ўша куни кечаси Эгамиз Гидўнга шундай деди: “Отангнинг етти яшар иккинчи буқасини ол, отанг Баалга атаб қурдирган қурбонгоҳни вайрон қил. Қурбонгоҳ ёнидаги Ашерага аталган устунни ҳам кесиб ташла. 26 Шу ердаги қалъанинг тепасига чиқиб, Эганг Худога — Менга атаб бир қурбонгоҳ қур. Қурбонгоҳ тошлари бир–бирининг устига текис терилган бўлсин. Сўнг ўша буқани олиб, қурбонгоҳда қурбонлик қилиб куйдир. Ўтин ўрнига кесиб ташланган устунни ишлат.” 27 Гидўн ўнта хизматкорини олиб, худди Эгамиз айтгандай қилди. Аммо уйдагиларидан ва шаҳардаги одамлардан қўрққанидан буни кундуз куни қилмай, кечаси қилган эди.
28 Шаҳар аҳолиси эрта билан саҳарда турганда Баал қурбонгоҳи вайрон бўлганини, ёнидаги Ашеранинг устуни кесиб ташланганини ва янги қурилган қурбонгоҳнинг устида буқа қурбонлик қилинганини кўришди. 29 Улар бир–бирларидан: “Буни ким қилган экан?” деб сўрай бошладилар. Сўраб–суриштиргандан кейин буни Йўш ўғли Гидўн қилганини аниқлашди. 30 Шунда шаҳар аҳолиси Йўшга:
— Ўғлингни бу ерга олиб чиқ! — дедилар. — Биз уни ўлдирамиз! У Баал қурбонгоҳини бузибди, қурбонгоҳ ёнидаги Ашеранинг устунини ҳам кесиб ташлабди.
31 — Сизлар ҳали Баалнинг тарафини оляпсизларми?! — дея Йўш ғазабланган оломонга дўқ урди. — Уни ҳимоя қиляпсизларми? Ким унинг тарафини олса, тонг отгунча ўлдирилади. Агар у худо бўлса, вайрон бўлган қурбонгоҳи учун ўзи ўч олсин.
32 Гидўн Баал қурбонгоҳини бузиб ташлагани учун, одамлар ўша кундан бошлаб Гидўнни Еруббаал деб атай бошладилар. Бу: “Баал ўзи ўч олсин” деганидир.
33 Мидиёнлар, Омолек халқи ва шарқдаги кўчманчилар биргаликда Иордан дарёсидан ўтиб, Йизрил водийсида қароргоҳ қурдилар. 34 Эгамизнинг Руҳи Гидўнни қамраб олди. Гидўн бурғу чалиб, Абуазар уруғидан бўлганларни ўзига эргашишга чақирди. 35 У бутун Манаше ҳудуди бўйлаб чопарлар жўнатиб, у ердагиларни ҳам ўз атрофига йиғди. У Ошер, Забулун ва Нафтали қабилаларига ҳам ўз чопарларини юборган эди. Улар ҳам келиб Гидўнга қўшилишди.
36 Шунда Гидўн Худога деди: “Исроил халқини мен орқали озод қилишингни айтган эдинг, бунга амин бўлмоқ учун, 37 мана мен титилган жунни хирмонга қўяман. Агар эрталаб шудринг фақатгина жуннинг устида бўлиб, ер қуп–қуруқ бўлса, Сен Исроил халқини мен орқали озод қилишингга ишонаман.” 38 Худди шундай бўлди. Эртаси куни Гидўн барвақт туриб, жунни олиб сиқди, жундан бир коса сув чиқди. 39 Шунда Гидўн Худога деди: “Менга қаҳринг келмасин, Сенга яна биргина гапим бор. Илтимос, жун билан яна бир бор синов ўтказай. Бу сафар шунақа қилгинки, жуннинг усти қуп–қуруқ, ернинг усти эса шудринг билан қопланган бўлсин.” 40 Шу кечада Худо худди шундай қилди. Жуннинг усти қуп–қуруқ бўлиб, ернинг усти эса шудринг билан қопланган эди.
