10–BOB
1 Oʻlik pashshalar xushboʻy moyni sasitib yuboradi, shuningdek, ozgina ahmoqlik koʻp donolikdan ogʻirroq chiqadi.
2 Dononing yuragi oʻngga — toʻgʻri ishlarni qilishga, nodonniki esa chapga — fosiqlikka tortadi. 3 Ahmoqlar aqli yetmay, qilgan qiliqlari bilan ham hammaga ahmoqligini koʻrsatadi.
4 Agar hukmdorning sendan jahli chiqsa, joyingni tashlab ketmagin, chunki vazminlik tufayli xafagarchiliklar ham bosilib ketadi.
5 Mana men bu dunyoda koʻrgan fojia, hukmdordan boshlangan katta xato: 6 ahmoqlar baland lavozimga koʻtariladi, boylar esa pastda oʻtirishadi. 7 Men yana shuni koʻrdim: zodagonlar xuddi qullarday piyoda yurganda, qullar otda yurardi.
8 Chuqur qaziganning oʻzi unga tushishi, devorni buzganni esa ilon chaqishi mumkin. 9 Tosh kesgan oʻziga zarar yetkazishi, xoda yorgan esa ogʻriqqa duchor boʻlishi mumkin. 10 Agar bolta oʻtmas boʻlsa–yu, uni oʻtkirlamasang, uni ishlatish uchun koʻproq kuch kerak boʻladi. Mana, donolikdan qanday foyda bor ekan. 11 Ammo ilon oʻynatilmasdan oldin chaqib olsa, ilon oʻynatuvchiga donishmandlikning nima foydasi bor?!
12 Donolarning soʻzlari ularga hurmat keltiradi, nodonlarning soʻzlari esa oʻzlarini halok qiladi. 13 Ularning soʻzlari ahmoqlik bilan boshlanib, gʻirt telbalik bilan tugaydi, 14 shunda ham ahmoqlar gapiraveradilar. Hech kim nima boʻlishini bilmaydi, kim bizga kelajakni aytib bera oladi?! 15 Nodonning harakatlari uni juda charchatadi, chunki u shunchalik ahmoqki, shaharga boradigan yoʻlni ham qayta topa olmaydi.
16 Ey shohi yosh boʻlgan, hukmdorlari ertalabdan ziyofat qiladigan yurt, senga afsus–nadomatlar boʻlsin. 17 Shohi asilzoda boʻlgan, hukmdorlari mayxoʻrlik uchun emas, kuch toʻplash uchun oʻz vaqtida ziyofat qiladigan yurt baxtlidir.
18 Dangasalikdan uyning tomi choʻkadi,
Yalqovlik tufayli tomdan chakki oʻtadi.
19 Ziyofat berilganda koʻngil shodlikka toʻladi,
Sharob insonni xushnud etadi.
Lekin ikkalasi uchun ham pul kerak.
20 Hatto sirdosh doʻstlaring orasida ham shohni laʼnatlama, oʻz yotoqxonangda ham boylarni yomonlama. Yaxshi gapning ham, yomon gapning ham qanoti bordir. Osmondagi qush soʻzlaringni yetkazib borishi mumkin.
10–БОБ
1 Ўлик пашшалар хушбўй мойни саситиб юборади, шунингдек, озгина аҳмоқлик кўп доноликдан оғирроқ чиқади.
2 Дононинг юраги ўнгга — тўғри ишларни қилишга, нодонники эса чапга — фосиқликка тортади. 3 Аҳмоқлар ақли етмай, қилган қилиқлари билан ҳам ҳаммага аҳмоқлигини кўрсатади.
4 Агар ҳукмдорнинг сендан жаҳли чиқса, жойингни ташлаб кетмагин, чунки вазминлик туфайли хафагарчиликлар ҳам босилиб кетади.
5 Мана мен бу дунёда кўрган фожиа, ҳукмдордан бошланган катта хато: 6 аҳмоқлар баланд лавозимга кўтарилади, бойлар эса пастда ўтиришади. 7 Мен яна шуни кўрдим: зодагонлар худди қуллардай пиёда юрганда, қуллар отда юрарди.
8 Чуқур қазиганнинг ўзи унга тушиши, деворни бузганни эса илон чақиши мумкин. 9 Тош кесган ўзига зарар етказиши, хода ёрган эса оғриққа дучор бўлиши мумкин. 10 Агар болта ўтмас бўлса–ю, уни ўткирламасанг, уни ишлатиш учун кўпроқ куч керак бўлади. Мана, доноликдан қандай фойда бор экан. 11 Аммо илон ўйнатилмасдан олдин чақиб олса, илон ўйнатувчига донишмандликнинг нима фойдаси бор?!
12 Доноларнинг сўзлари уларга ҳурмат келтиради, нодонларнинг сўзлари эса ўзларини ҳалок қилади. 13 Уларнинг сўзлари аҳмоқлик билан бошланиб, ғирт телбалик билан тугайди, 14 шунда ҳам аҳмоқлар гапираверадилар. Ҳеч ким нима бўлишини билмайди, ким бизга келажакни айтиб бера олади?! 15 Нодоннинг ҳаракатлари уни жуда чарчатади, чунки у шунчалик аҳмоқки, шаҳарга борадиган йўлни ҳам қайта топа олмайди.
16 Эй шоҳи ёш бўлган, ҳукмдорлари эрталабдан зиёфат қиладиган юрт, сенга афсус–надоматлар бўлсин. 17 Шоҳи асилзода бўлган, ҳукмдорлари майхўрлик учун эмас, куч тўплаш учун ўз вақтида зиёфат қиладиган юрт бахтлидир.
18 Дангасаликдан уйнинг томи чўкади,
Ялқовлик туфайли томдан чакки ўтади.
19 Зиёфат берилганда кўнгил шодликка тўлади,
Шароб инсонни хушнуд этади.
Лекин иккаласи учун ҳам пул керак.
20 Ҳатто сирдош дўстларинг орасида ҳам шоҳни лаънатлама, ўз ётоқхонангда ҳам бойларни ёмонлама. Яхши гапнинг ҳам, ёмон гапнинг ҳам қаноти бордир. Осмондаги қуш сўзларингни етказиб бориши мумкин.
