24–БОБ
Ўн тўққизинчи насиҳат
1 Фосиқларга ҳавас қилма,
улар билан бирга бўлишга интилма.
2 Чунки улар зўравонликни ният қилади,
тиллари ёмонликни гапиради.
Йигирманчи насиҳат
3 Уй донолик билан қурилади,
идрок билан мустаҳкам бўлади.
4 Хоналар эса билим билан турли қимматбаҳо,
қимматли бойликка тўлади.
Йигирма биринчи насиҳат
5 Доно сипоҳлар кучли сипоҳлардан ,
илм–маърифатлилар эса кучи борлардан қудратлироқдир.
6 Яхши одам йўл–йўриқ билан урушга боради,
маслаҳатчилар кўплиги туфайли ғалаба қилади.
Йигирма иккинчи насиҳат
7 Аҳмоқ доноликка етишмайди,
ҳукмда оғзини оча олмайди.
Йигирма учинчи насиҳат
8 Ёмон ният қилувчининг номи шаккокдир.
9 Аҳмоқлик билан тузилган режа гуноҳдир,
мазахчидан одамлар жирканади.
Йигирма тўртинчи насиҳат
10 Ташвишли кунда ожиз бўлганнинг кучи камдир.
Йигирма бешинчи насиҳат
11 Ўлимга маҳкум бўлганларни,
дорга олиб кетилаётганларни қутқар.
12 “Билмайман”, — десанг ҳам,
юракни синайдиган Худо кўрмайдими,
жонни асрайдиган буни билмайдими?
Ҳаммага уларнинг ишига яраша қайтармайдими?
Йигирма олтинчи насиҳат
13 Ўғлим , асал еб кўргин, у яхши,
асалари муми оғзингга шириндир.
14 Донолик жонингга асалдайдир,
унга эришсанг келажагингни топасан,
умидинг рўёбга чиқади.
Йигирма еттинчи насиҳат
15 Эй фосиқ, солиҳнинг уйига пистирма қурма,
уй–жойига тегма.
16 Солиҳ етти марта йиқилса ҳам туриб кетаверади,
фосиқ эса ҳалокатга учрайди.
Йигирма саккизинчи насиҳат
17 Душманинг йиқилганда севинма,
қоқилгани учун юрагинг қувонмасин.
18 Бўлмаса Эгамиз буни кўриб ёқтирмай,
ғазабини ундан ўгиради.
Йигирма тўққизинчи насиҳат
19 Фосиқлардан жаҳлинг чиқмасин,
ёмонларга ҳавас қилма.
20 Чунки ёмонларнинг келажаги йўқ,
фосиқларнинг чироғи ўчиб қолади.
Ўттизинчи насиҳат
21 Эй ўғлим, Эгамиздан ҳам, шоҳдан ҳам қўрқ,
уларга қарши бош кўтарма .
22 Чунки улардан кулфат кутилмаганда келади,
икковидан келадиган ҳалокатни ким билади?!
Доно ўгитлар
23 Қуйидаги сўзлар ҳам донолардан.
Ҳукмда тарафкашлик қилиш яхши эмас.
24 Фосиққа “солиҳсан” деганни эл лаънатлайди,
халқлар ундан нафратланади.
25 Унга танбеҳ берганлардан хурсанд бўлади,
улар қут–барака топадилар.
26 Тўғри жавоб берадиганларни ҳамма севади.
27 Ташқаридаги юмушингни бажар,
даладаги барча ишларингни тартибга сол,
кейин уйингни қургин.
28 Сабабсиз ўзгага қарши гувоҳлик берма,
тилинг билан алдама.
29 “Менга нима қилган бўлса, мен ҳам шундай қиламан,
қилмишига яраша қайтараман”, дема.
30 Мен дангасанинг даласидан,
нодоннинг узумзори ёнидан ўтдим.
31 Ана, ҳамма ёқ тиканзор,
ҳамма ерда қичитқи ўт,
тош девор ҳам қулаб, ер билан битта бўлиб ётибди.
32 Қараб, ўйлаб кўрдим,
уни кўриб сабоқ олдим.
33 “Бир оз ухлай, бир мизғиб олай,
ёнбошлаб бирпас дам олай”, — дейди.
34 Шунинг учун қашшоқлик йўлтўсардай,
муҳтожлик эса қароқчидай устига келади.
24–BOB
Oʻn toʻqqizinchi nasihat
1 Fosiqlarga havas qilma,
ular bilan birga boʻlishga intilma.
2 Chunki ular zoʻravonlikni niyat qiladi,
tillari yomonlikni gapiradi.
Yigirmanchi nasihat
3 Uy donolik bilan quriladi,
idrok bilan mustahkam boʻladi.
4 Xonalar esa bilim bilan turli qimmatbaho,
qimmatli boylikka toʻladi.
Yigirma birinchi nasihat
5 Dono sipohlar kuchli sipohlardan ,
ilm–maʼrifatlilar esa kuchi borlardan qudratliroqdir.
6 Yaxshi odam yoʻl–yoʻriq bilan urushga boradi,
maslahatchilar koʻpligi tufayli gʻalaba qiladi.
Yigirma ikkinchi nasihat
7 Ahmoq donolikka yetishmaydi,
hukmda ogʻzini ocha olmaydi.
Yigirma uchinchi nasihat
8 Yomon niyat qiluvchining nomi shakkokdir.
9 Ahmoqlik bilan tuzilgan reja gunohdir,
mazaxchidan odamlar jirkanadi.
Yigirma toʻrtinchi nasihat
10 Tashvishli kunda ojiz boʻlganning kuchi kamdir.
Yigirma beshinchi nasihat
11 Oʻlimga mahkum boʻlganlarni,
dorga olib ketilayotganlarni qutqar.
12 “Bilmayman”, — desang ham,
yurakni sinaydigan Xudo koʻrmaydimi,
jonni asraydigan buni bilmaydimi?
Hammaga ularning ishiga yarasha qaytarmaydimi?
Yigirma oltinchi nasihat
13 Oʻgʻlim , asal yeb koʻrgin, u yaxshi,
asalari mumi ogʻzingga shirindir.
14 Donolik joningga asaldaydir,
unga erishsang kelajagingni topasan,
umiding roʻyobga chiqadi.
Yigirma yettinchi nasihat
15 Ey fosiq, solihning uyiga pistirma qurma,
uy–joyiga tegma.
16 Solih yetti marta yiqilsa ham turib ketaveradi,
fosiq esa halokatga uchraydi.
Yigirma sakkizinchi nasihat
17 Dushmaning yiqilganda sevinma,
qoqilgani uchun yuraging quvonmasin.
18 Boʻlmasa Egamiz buni koʻrib yoqtirmay,
gʻazabini undan oʻgiradi.
Yigirma toʻqqizinchi nasihat
19 Fosiqlardan jahling chiqmasin,
yomonlarga havas qilma.
20 Chunki yomonlarning kelajagi yoʻq,
fosiqlarning chirogʻi oʻchib qoladi.
Oʻttizinchi nasihat
21 Ey oʻgʻlim, Egamizdan ham, shohdan ham qoʻrq,
ularga qarshi bosh koʻtarma .
22 Chunki ulardan kulfat kutilmaganda keladi,
ikkovidan keladigan halokatni kim biladi?!
Dono oʻgitlar
23 Quyidagi soʻzlar ham donolardan.
Hukmda tarafkashlik qilish yaxshi emas.
24 Fosiqqa “solihsan” deganni el laʼnatlaydi,
xalqlar undan nafratlanadi.
25 Unga tanbeh berganlardan xursand boʻladi,
ular qut–baraka topadilar.
26 Toʻgʻri javob beradiganlarni hamma sevadi.
27 Tashqaridagi yumushingni bajar,
daladagi barcha ishlaringni tartibga sol,
keyin uyingni qurgin.
28 Sababsiz oʻzgaga qarshi guvohlik berma,
tiling bilan aldama.
29 “Menga nima qilgan boʻlsa, men ham shunday qilaman,
qilmishiga yarasha qaytaraman”, dema.
30 Men dangasaning dalasidan,
nodonning uzumzori yonidan oʻtdim.
31 Ana, hamma yoq tikanzor,
hamma yerda qichitqi oʻt,
tosh devor ham qulab, yer bilan bitta boʻlib yotibdi.
32 Qarab, oʻylab koʻrdim,
uni koʻrib saboq oldim.
33 “Bir oz uxlay, bir mizgʻib olay,
yonboshlab birpas dam olay”, — deydi.
34 Shuning uchun qashshoqlik yoʻltoʻsarday,
muhtojlik esa qaroqchiday ustiga keladi.
