22–БОБ
1 Яхши ном — энг катта бойликдан ортиқ,
марҳаматга сазовор бўлиш эса
кумушу олтиндан ҳам яхши.
2 Бой билан камбағалнинг бир ўхшашлиги бор,
икковини ҳам Эгамиз яратган.
3 Эс–ҳушли одам хавф–хатарни кўриб яширинади,
содда эса тўхтамасдан бораверади, шунинг учун қийналади.
4 Камтарлик ва Эгамиздан қўрқиш
бойлик, ҳурмат ва ҳаёт келтиради.
5 Эгрининг йўлида тиканзор ва тузоқлар бор,
ўз жонини асраган ундан узоқлашади.
6 Болани тўғри йўлга солиб тарбияла,
шунда қариганда ҳам йўлидан адашмайди.
7 Бойлар камбағаллар устидан ҳукмронлик қилади,
қарздор қарз берганнинг қулидир.
8 Фосиқликни эккан ташвиш йиғади,
жаҳл қамчиси синади.
9 Сахий барака топади,
чунки ўз нонини камбағаллар билан баҳам кўради.
10 Мазах қилувчини орадан қув!
Шунда ғавғо кетади,
жанжалу ҳақорат ҳам барҳам топади.
11 Покдилликни севиб,
хушмуомала бўлганга шоҳ дўст бўлади.
12 Эгамиз илм–маърифатли инсонни асрайди,
У хоиннинг сўзларини пучга чиқаради.
13 Дангаса: “Ташқарида шер бор,
кўчада мени ўлдиради”, — дейди.
14 Бузуқ аёлнинг оғзи тубсиз чоҳдир,
Эгамизнинг ғазабига учраганлар унга тушади.
15 Ақлсизлик боланинг дилига ўрнашган,
унинг бу ақлсизлигини калтак ҳайдаб чиқаради.
16 Бой бўламан деб қашшоқни эзган ҳам,
бойга совға қилган ҳам камбағаллашади.
Ўттизта доно насиҳат
17 Доноларнинг сўзларига қулоқ тут,
қалбингни билимимга оч.
18 Чунки бу сўзларни қалбингда сақласанг,
дилинг яшнайди,
улар доим тилингда тайёр бўлсин.
19 Эгамизга умид боғлагин деб
бугун шуларни ўргатяпман.
20 Сенга билим ва маслаҳат билан
ўттизта насиҳат ёзиб бермаганмидим?!
21 Бу ҳақиқат сўзларини ўрганиб,
сени юборганларга айтиб беришинг учун эди.
Биринчи насиҳат
22 Камбағални камбағаллиги учун талама,
бахтсизни дарвоза олдида ҳукм қилганда қийнама.
23 Чунки Эгамиз уларни ҳимоя қилиб,
золимларига Ўзи зулм қилади.
Иккинчи насиҳат
24 Уришқоқ билан дўстлашма,
баджаҳл билан юрма.
25 Бўлмаса сен ҳам уларнинг йўлига тушиб қоласан,
жонингни тузоққа илинтирасан.
Учинчи насиҳат
26 Бегона билан қўл ташлашма,
ўзганинг қарзига кафиллик берма .
27 Агар ўшанинг қарзини тўлашга ҳеч нарсанг бўлмаса,
ҳатто, тагингдаги тўшагингдан ҳам айрилиб қоласан.
Тўртинчи насиҳат
28 Ота–боболаринг қўйган қадимий чегараларни бузма .
Бешинчи насиҳат
29 Ўз ишига моҳир устани кўрганмисан?
У оддий одамларга эмас, шоҳга хизмат қилади.
22–BOB
1 Yaxshi nom — eng katta boylikdan ortiq,
marhamatga sazovor boʻlish esa
kumushu oltindan ham yaxshi.
2 Boy bilan kambagʻalning bir oʻxshashligi bor,
ikkovini ham Egamiz yaratgan.
3 Es–hushli odam xavf–xatarni koʻrib yashirinadi,
sodda esa toʻxtamasdan boraveradi, shuning uchun qiynaladi.
4 Kamtarlik va Egamizdan qoʻrqish
boylik, hurmat va hayot keltiradi.
5 Egrining yoʻlida tikanzor va tuzoqlar bor,
oʻz jonini asragan undan uzoqlashadi.
6 Bolani toʻgʻri yoʻlga solib tarbiyala,
shunda qariganda ham yoʻlidan adashmaydi.
7 Boylar kambagʻallar ustidan hukmronlik qiladi,
qarzdor qarz berganning qulidir.
8 Fosiqlikni ekkan tashvish yigʻadi,
jahl qamchisi sinadi.
9 Saxiy baraka topadi,
chunki oʻz nonini kambagʻallar bilan baham koʻradi.
10 Mazax qiluvchini oradan quv!
Shunda gʻavgʻo ketadi,
janjalu haqorat ham barham topadi.
11 Pokdillikni sevib,
xushmuomala boʻlganga shoh doʻst boʻladi.
12 Egamiz ilm–maʼrifatli insonni asraydi,
U xoinning soʻzlarini puchga chiqaradi.
13 Dangasa: “Tashqarida sher bor,
koʻchada meni oʻldiradi”, — deydi.
14 Buzuq ayolning ogʻzi tubsiz chohdir,
Egamizning gʻazabiga uchraganlar unga tushadi.
15 Aqlsizlik bolaning diliga oʻrnashgan,
uning bu aqlsizligini kaltak haydab chiqaradi.
16 Boy boʻlaman deb qashshoqni ezgan ham,
boyga sovgʻa qilgan ham kambagʻallashadi.
Oʻttizta dono nasihat
17 Donolarning soʻzlariga quloq tut,
qalbingni bilimimga och.
18 Chunki bu soʻzlarni qalbingda saqlasang,
diling yashnaydi,
ular doim tilingda tayyor boʻlsin.
19 Egamizga umid bogʻlagin deb
bugun shularni oʻrgatyapman.
20 Senga bilim va maslahat bilan
oʻttizta nasihat yozib bermaganmidim?!
21 Bu haqiqat soʻzlarini oʻrganib,
seni yuborganlarga aytib berishing uchun edi.
Birinchi nasihat
22 Kambagʻalni kambagʻalligi uchun talama,
baxtsizni darvoza oldida hukm qilganda qiynama.
23 Chunki Egamiz ularni himoya qilib,
zolimlariga Oʻzi zulm qiladi.
Ikkinchi nasihat
24 Urishqoq bilan doʻstlashma,
badjahl bilan yurma.
25 Boʻlmasa sen ham ularning yoʻliga tushib qolasan,
joningni tuzoqqa ilintirasan.
Uchinchi nasihat
26 Begona bilan qoʻl tashlashma,
oʻzganing qarziga kafillik berma .
27 Agar oʻshaning qarzini toʻlashga hech narsang boʻlmasa,
hatto, tagingdagi toʻshagingdan ham ayrilib qolasan.
Toʻrtinchi nasihat
28 Ota–bobolaring qoʻygan qadimiy chegaralarni buzma .
Beshinchi nasihat
29 Oʻz ishiga mohir ustani koʻrganmisan?
U oddiy odamlarga emas, shohga xizmat qiladi.
