25–БОБ
Иброҳимнинг бошқа ўғиллари
1 Иброҳим бошқа аёлга уйланди. У аёлнинг исми Хатуро эди. 2 У Иброҳимга бир неча ўғил туғиб берди. Ўғилларнинг исми Зимрон, Ёхшон, Мидон, Мидиён, Йишбоқ ва Шувах эди. 3 Ёхшоннинг Шава ва Дедон деган ўғиллари бор эди. Дедоннинг насли Ашур, Латуш ва Лум халқлари эди. 4 Мидиённинг ўғиллари Эфах, Ифар, Ханўх, Авидо ва Элдах эдилар. Хатуродан бино бўлган ўғиллари мана шулар эдилар. 5 Иброҳим бутун мол–мулкини ўғли Исҳоққа берди. 6 Иброҳим ҳаёт экан, чўрилари туғиб берган ўғилларига ҳадялар берди ва ўша ўғилларини Исҳоқнинг олдидан нарига — шарқ томондаги юртга жўнатди.
Иброҳим вафот этиб, дафн қилинади
7 Иброҳим 175 йил яшаб, 8 нуроний ёшда, кексайиб, оламдан ўтди. 9 Ўғиллари Исҳоқ билан Исмоил уни Мамре шарқидаги Махпала даласининг четида жойлашган ғорга дафн қилдилар. Бу дала илгари Хет халқидан бўлган Зўхар ўғли Эфрўнники эди. 10 Бу далани Иброҳим Хет халқидан сотиб олган эди. Иброҳим бу ғорда хотини Соранинг ёнига дафн қилинди . 11 Иброҳим вафот этгандан кейин, Худо унинг ўғли Исҳоққа барака берди. Исҳоқ Бэр–Лахай–Руй қудуғи ёнида истиқомат қиларди.
Исмоилнинг насли
12 Соранинг Мисрлик чўриси Ҳожар Иброҳимга туғиб берган Исмоилнинг насл–насаби тарихи қуйидагичадир:
13 Туғилиш тартибига кўра, Исмоил ўғилларининг исмлари қуйидагича: тўнғич ўғли — Наваёт, кейингилари Кедар, Адбал, Мивсом, 14 Мишмо, Думах, Массо, 15 Ҳадад, Темо, Ятур, Нофиш ва Кедемах. 16 Исмоилнинг бу ўн икки ўғли ўн икки қабиланинг йўлбошчиси бўлдилар. Ўша қабилалар чодир қуриб жойлашган ерларга уларнинг исмлари берилди. 17 Исмоил 137 ёшида оламдан ўтди. 18 Исмоилнинг насли Оссурияга кетаверишда — Мисрнинг шарқидаги Хавила билан Шур орасида ўрнашди. Улар қариндошларига душман бўлиб яшардилар .
Эсов билан Ёқуб туғилади
19 Иброҳим ўғли Исҳоқнинг хонадони тарихи қуйидагичадир:
Иброҳим Исҳоқнинг отаси эди. 20 Исҳоқ Ривқога уйланганда қирқ ёшда эди. Ривқо Батувалнинг қизи, Лобоннинг синглиси эди. Батувал Орамлик бўлиб, Паддон–Орамдан эди. 21 Ривқонинг боласи бўлмади. Исҳоқ хотини учун Эгамизга илтижо қилди. Эгамиз унинг илтижоларини эшитди. Ривқо ҳомиладор бўлди. 22 Ривқонинг қорнидаги болалари бир–бири билан уришардилар. Ривқо: “Агар шунақа бўлса, ҳомиладор бўлишимнинг нима фойдаси бор?!” деб бу ҳақда Эгамиздан сўради. 23 Эгамиз Ривқога шундай деди:
“Сенинг қорнингда икки халқ бор,
Сендан туғилганлар икки халққа бўлинар .
Бири иккинчисидан кучли чиқажак,
Каттаси кичигига хизмат қилажак.”
24 Ривқонинг ой–куни яқинлашиб, эгизак туғди. 25 Тўнғичи туғилганда, қип–қизил экан. Унинг танаси жун матога ўхшарди. Шунинг учун унинг исмини Эсов қўйдилар . 26 Укаси эса Эсовнинг товонини ушлаб туғилди, шунинг учун унинг исмини Ёқуб қўйдилар . Эгизаклар туғилганда, Исҳоқ олтмиш ёшда эди.
Эсов тўнғичлик ҳуқуқини сотади
27 Болалар улғайдилар. Эсов — дала–даштни яхши кўрадиган моҳир овчи, Ёқуб эса уйда ўтиришни ёқтирадиган, беозор одам бўлди. 28 Эсов овлаб келган ҳайвонларнинг гўштини Исҳоқ тановул қилиб, лаззат олар, шунинг учун у Эсовни яхши кўрарди. Ривқо эса Ёқубни яхши кўрарди.
29 Бир куни Ёқуб ясмиқ шавла пишираётган эди, Эсов даладан очқаб, сулайиб келиб қолди. 30 Эсов Ёқубга:
— Менга ана шу қизил овқатингдан бергин, ўлгудай қорним очди, — деди. (Шунинг учун у Эдом деган исм ҳам олган.)
31 — Бўпти, — деди Ёқуб, — лекин бунинг эвазига менга тўнғичлик ҳуқуқингни сот.
32 — Э, тўнғичлик ҳуқуқимдан менга нима фойда, қорним очганидан ўлай деб турибман, — деди Эсов.
33 — Олдин менга қасам ич, — деди Ёқуб. Эсов Ёқубга қасам ичди. Шундай қилиб, у тўнғичлик ҳуқуқини Ёқубга сотди. 34 Шундан кейин Ёқуб Эсовга нон билан ясмиқ шавла берди. Эсов еб–ичиб, ўрнидан турди–да, ўз ишлари билан чиқиб кетди. Шундай қилиб, Эсов ўзининг тўнғичлик ҳуқуқини менсимади.
25–BOB
Ibrohimning boshqa oʻgʻillari
1 Ibrohim boshqa ayolga uylandi. U ayolning ismi Xaturo edi. 2 U Ibrohimga bir necha oʻgʻil tugʻib berdi. Oʻgʻillarning ismi Zimron, Yoxshon, Midon, Midiyon, Yishboq va Shuvax edi. 3 Yoxshonning Shava va Dedon degan oʻgʻillari bor edi. Dedonning nasli Ashur, Latush va Lum xalqlari edi. 4 Midiyonning oʻgʻillari Efax, Ifar, Xanoʻx, Avido va Eldax edilar. Xaturodan bino boʻlgan oʻgʻillari mana shular edilar. 5 Ibrohim butun mol–mulkini oʻgʻli Isʼhoqqa berdi. 6 Ibrohim hayot ekan, choʻrilari tugʻib bergan oʻgʻillariga hadyalar berdi va oʻsha oʻgʻillarini Isʼhoqning oldidan nariga — sharq tomondagi yurtga joʻnatdi.
Ibrohim vafot etib, dafn qilinadi
7 Ibrohim 175 yil yashab, 8 nuroniy yoshda, keksayib, olamdan oʻtdi. 9 Oʻgʻillari Isʼhoq bilan Ismoil uni Mamre sharqidagi Maxpala dalasining chetida joylashgan gʻorga dafn qildilar. Bu dala ilgari Xet xalqidan boʻlgan Zoʻxar oʻgʻli Efroʻnniki edi. 10 Bu dalani Ibrohim Xet xalqidan sotib olgan edi. Ibrohim bu gʻorda xotini Soraning yoniga dafn qilindi . 11 Ibrohim vafot etgandan keyin, Xudo uning oʻgʻli Isʼhoqqa baraka berdi. Isʼhoq Ber–Laxay–Ruy qudugʻi yonida istiqomat qilardi.
Ismoilning nasli
12 Soraning Misrlik choʻrisi Hojar Ibrohimga tugʻib bergan Ismoilning nasl–nasabi tarixi quyidagichadir:
13 Tugʻilish tartibiga koʻra, Ismoil oʻgʻillarining ismlari quyidagicha: toʻngʻich oʻgʻli — Navayot, keyingilari Kedar, Adbal, Mivsom, 14 Mishmo, Dumax, Masso, 15 Hadad, Temo, Yatur, Nofish va Kedemax. 16 Ismoilning bu oʻn ikki oʻgʻli oʻn ikki qabilaning yoʻlboshchisi boʻldilar. Oʻsha qabilalar chodir qurib joylashgan yerlarga ularning ismlari berildi. 17 Ismoil 137 yoshida olamdan oʻtdi. 18 Ismoilning nasli Ossuriyaga ketaverishda — Misrning sharqidagi Xavila bilan Shur orasida oʻrnashdi. Ular qarindoshlariga dushman boʻlib yashardilar .
Esov bilan Yoqub tugʻiladi
19 Ibrohim oʻgʻli Isʼhoqning xonadoni tarixi quyidagichadir:
Ibrohim Isʼhoqning otasi edi. 20 Isʼhoq Rivqoga uylanganda qirq yoshda edi. Rivqo Batuvalning qizi, Lobonning singlisi edi. Batuval Oramlik boʻlib, Paddon–Oramdan edi. 21 Rivqoning bolasi boʻlmadi. Isʼhoq xotini uchun Egamizga iltijo qildi. Egamiz uning iltijolarini eshitdi. Rivqo homilador boʻldi. 22 Rivqoning qornidagi bolalari bir–biri bilan urishardilar. Rivqo: “Agar shunaqa boʻlsa, homilador boʻlishimning nima foydasi bor?!” deb bu haqda Egamizdan soʻradi. 23 Egamiz Rivqoga shunday dedi:
“Sening qorningda ikki xalq bor,
Sendan tugʻilganlar ikki xalqqa boʻlinar .
Biri ikkinchisidan kuchli chiqajak,
Kattasi kichigiga xizmat qilajak.”
24 Rivqoning oy–kuni yaqinlashib, egizak tugʻdi. 25 Toʻngʻichi tugʻilganda, qip–qizil ekan. Uning tanasi jun matoga oʻxshardi. Shuning uchun uning ismini Esov qoʻydilar . 26 Ukasi esa Esovning tovonini ushlab tugʻildi, shuning uchun uning ismini Yoqub qoʻydilar . Egizaklar tugʻilganda, Isʼhoq oltmish yoshda edi.
Esov toʻngʻichlik huquqini sotadi
27 Bolalar ulgʻaydilar. Esov — dala–dashtni yaxshi koʻradigan mohir ovchi, Yoqub esa uyda oʻtirishni yoqtiradigan, beozor odam boʻldi. 28 Esov ovlab kelgan hayvonlarning goʻshtini Isʼhoq tanovul qilib, lazzat olar, shuning uchun u Esovni yaxshi koʻrardi. Rivqo esa Yoqubni yaxshi koʻrardi.
29 Bir kuni Yoqub yasmiq shavla pishirayotgan edi, Esov daladan ochqab, sulayib kelib qoldi. 30 Esov Yoqubga:
— Menga ana shu qizil ovqatingdan bergin, oʻlguday qornim ochdi, — dedi. (Shuning uchun u Edom degan ism ham olgan.)
31 — Boʻpti, — dedi Yoqub, — lekin buning evaziga menga toʻngʻichlik huquqingni sot.
32 — E, toʻngʻichlik huquqimdan menga nima foyda, qornim ochganidan oʻlay deb turibman, — dedi Esov.
33 — Oldin menga qasam ich, — dedi Yoqub. Esov Yoqubga qasam ichdi. Shunday qilib, u toʻngʻichlik huquqini Yoqubga sotdi. 34 Shundan keyin Yoqub Esovga non bilan yasmiq shavla berdi. Esov yeb–ichib, oʻrnidan turdi–da, oʻz ishlari bilan chiqib ketdi. Shunday qilib, Esov oʻzining toʻngʻichlik huquqini mensimadi.
