32–БОБ
1 Эй само, қулоқ сол, мен гапираман.
Эй замин, оғзимдан чиққан сўзларни эшит.
2 Таълимотим ёмғир каби ёғсин,
Сўзларим шудринг каби тушсин,
Майсаларни сийпалайдиган ёмғир томчиларидай,
Ўтлар устига ёғадиган мўл ёмғирдай бўлсин.
3 Эгамизнинг номини улуғлайман!
Худойимизнинг буюклигига ҳамдлар ўқинг!
4 У суянган Қоям, Унинг ишлари комил,
Ҳамма йўллари адолатлидир.
Худо садоқатлидир, Унда ёлғон йўқ,
У ҳақ ва одилдир.
5 Аммо сизлар Унга содиқ қолмадингиз!
Эй бузуқ ва эгри насл,
Энди сизлар Унинг фарзандлари деб аталмайсиз,
Бу сизларнинг иснодингиздир.
6 Эгамизга шундай қайтарасизми,
Эй аҳмоқ, нодон халқ?!
У сизларни яратган Отангиз–ку!
Сизга шакл берган Яратувчингиз–ку!
7 Қадимги кунларни эсланг,
Узоқ ўтмишни ўйланг.
Отангиздан сўранг, у сизларга айтиб беради,
Оқсоқоллардан сўранг, сизларга гапириб беришади.
8 Худойи Таоло халқларга ерни бўлиб берганда,
Одамзодни ер юзига тарқатганда,
Халқларнинг чегараларини,
Илоҳий зотлар сонига кўра, белгилаганди.
9 Ёқуб наслини эса Эгамиз Ўзига улуш қилиб олди,
Исроилни Ўз насибаси қилди.
10 Эгамиз Исроилни саҳродан,
Увиллайдиган даштдан топиб олди.
Уни Ўз бағрига олди,
Унга ғамхўрлик қилиб,
Кўз қорачиғидай сақлади.
11 Гўё бургут инидагиларни уйғотиб,
Ўз полапонлари узра айлангандай,
Қанотларини ёйиб, полапонларини кўтаргандай,
Қанотлари устида уларни олиб юргандай,
12 Эгамизнинг ёлғиз Ўзи Исроилни олиб юрди,
Ёнида бошқа худо йўқ эди.
13 Ернинг чўққиларига Исроилни ҳукмдор қилди,
Даланинг ҳосили билан уни тўйдирди.
Тошдан чиққан асал билан,
Тошлоқ ерда ўсган зайтунларнинг мойи билан боқди.
14 Сигир қатиғию эчки сути билан,
Қўзичоқ ва қўй думбаси билан,
Башан қўчқорию бузоқлари гўшти,
Аъло буғдой билан боқди.
Узумдан қилинган аъло шаробдан ичирди.
15 Азизим Исроил семириб, ўжар бўлди.
У семириб, шишиб кетди, охири бўкиб қолди.
Ўзини яратган Худодан юз ўгириб,
Ўз нажот Қоясини хор қилди.
16 Бошқа худоларга сажда қилиб, Унинг рашкини келтирди.
Жирканчли бутлар билан Унинг ғазабини қўзғатди.
17 Худога эмас, жинларга қурбонлик келтирди.
Бу худоларни ўзлари билмас эди,
Бу худолар яқинда пайдо бўлган,
Ота–боболари улардан қўрқмаган эди.
18 Эвоҳ, эй Исроил, сени туққан Худони эсламадинг,
Сени дунёга келтирган Қояни унутдинг.
19 Эгамиз буларни кўриб, уларни рад этди,
Ўз ўғил–қизлари Унинг ғазабини келтирганди.
20 У шундай деди: “Бу халқдан юзимни ўгираман,
Уларнинг аҳволи нима бўлишини кўраман.
Ахир, улар эгри насл, садоқатсиз фарзандлардир.
21 Улар Худо бўлмаган бутлар билан рашкимни келтирдилар,
Бетайин худолари билан ғазабимни қўзғатдилар.
Мен ҳам халқ бўлмаганлар билан уларнинг рашкини келтираман,
Ақлсиз бир халқ билан ғазабини қўзғатаман.
22 Менинг ғазабимдан олов чиқади,
Ўликлар диёрининг энг чуқур жойигача ёндиради,
Ерни, ҳосилини куйдиради,
Тоғ пойдеворини кул қилади.
23 Уларга кулфат кетидан кулфат келтираман,
Ўқларимни битта қўймай уларга отаман:
24 Очлик уларнинг силласини қуритади,
Иситма ёндириб куйдиради,
Офат жонларини олади.
Ёввойи ҳайвонлар уларни тилка–пора қилади,
Ерда судраладиган илонлар заҳрини сочади.
25 Кўчаларда йигиту қизларни қилич ҳалок қилади,
Уйларда эса чақалоғу оқ сочли кексаларни ваҳима ўлдиради.
26 Ҳа, Мен уларни сочиб ташлаган бўлардим,
Одамлар орасидан уларнинг хотирасини ўчириб юборган бўлардим,
27 Аммо душманнинг мазахидан ҳайиқдим,
Ғанимлар нотўғри тушунмасин, дедим.
«Исроилни Эгаси эмас, биз мағлуб қилдик», деб
Ўйламасин дедим.”
28 Исроил ақлини йўқотган, идроксиз халқдир.
29 Агар уларда ақл бўлса эди, тушунарди,
Оқибати нима бўлишини биларди.
30 Ана, Эгаси Исроилни тарк этди,
Суянган Қояси уларни душманга бериб қўйди.
Акс ҳолда, бир киши Исроилнинг мингтасини таъқиб қила олармиди?!
Икки киши Исроилнинг ўн мингтасини ҳайдай олармиди?!
31 Ҳатто душманлари тан олади,
Исроил халқининг Худоси
Қудратли Қоя эканлигини.
32 Исроилнинг душманлари узум токига ўхшар,
Садўм ва Ғамўра далаларида ўсар,
Узумзорларининг меваси заҳарли,
Узумлари оғу сингари аччиқдир.
33 Уларнинг шароби аждарҳо заҳри,
Илонларнинг қўрқинчли оғусидир.
34 Эгамиз шундай дейди:
“Мен Исроил душманларини
Нималар қилишни дилимда тутаман,
Ўшаларни хазинамда сақлайман.
35 Уларнинг оёқлари чалишганда
Мен Ўзим қасос ва ўч оламан.
Уларнинг ҳалокат куни яқиндир,
Уларнинг қисмати ҳал бўлади.”
36 Эгамизнинг халқи кучдан қолганда,
Эркину эрксизлар нобуд бўлганда,
Эгамиз Ўз халқини оқлайди,
Ўз қулларига раҳм–шафқат қилади.
37 Шунда Эгамиз Ўз халқидан сўрайди:
“Ишонган худоларингиз қани?!
Сиз паноҳ олган қоянгиз қани?!
38 Сизлар ўшаларга қурбонлик ёғидан едирдингиз,
Назр шаробидан ичирдингиз.
Энди улар келиб, сизларга ёрдам берсин!
Ўшалар сизга қалқон бўлиб кўрсин!
39 Билиб қўйинг, Мен ягонаман!
Мендан бошқа Худо йўқдир.
Ўлдирадиган Менман,
Ҳаёт берадиган ҳам Менман,
Жароҳат етказадиган Менман,
Шифо берадиган ҳам Менман.
Менинг қўлимдан ҳеч ким қутула олмайди.
40 Мен барҳаёт Худо бўлганим ҳақи,
Қўлимни осмонга кўтариб, онт ичиб айтаманки,
41 Мен ялтироқ қиличимни чархлайман,
Адолат ўрната бошлайман.
Душманларимдан қасос оламан,
Мендан нафратланганларга қайтараман.
42 Ҳалок бўлганлар ва асирларнинг қони билан
Ўқларимни маст қиламан,
Ёв лашкарбошиларининг каллалари билан
Қиличимни этга тўйдираман.”
43 Эй эллар, Унинг халқи билан бирга шодланинг,
У қулларининг ўлими учун ўч олади.
Душманларидан қасос олиб,
Юрти ва халқини гуноҳдан поклайди.
44 Мусо Нун ўғли Ёшуа билан бирга бу қўшиқнинг барча сўзларини овоз чиқариб, халққа айтиб берди.
Мусонинг охирги кўрсатмалари
45 Мусо мана шу сўзларнинг ҳаммасини бутун Исроил халқига айтиб бергандан кейин, 46 уларга шундай деди:
— Бугун мен сизларни огоҳлантириб, айтган сўзларнинг ҳаммасини юрагингизда сақланг. Болаларингизга ҳам буюринг, мана шу қонуннинг сўзларини битта қолдирмай бажаришсин. 47 Бу шунчаки қуруқ сўзлар эмас, балки сизларнинг ҳаётингиздир. Мана шу сўзлар туфайли сизлар мулк қилиб оладиган Иорданнинг нариги томонидаги юртда узоқ яшайсизлар.
48 Эгамиз ўша куни Мусога шундай деди:
49 — Аборим тизмасидаги Наво тоғига чиқ. Бу тоғ Ерихо шаҳри рўпарасидаги Мўаб юртида жойлашган. У ердан Мен Исроил халқига мулк қилиб бераётган Канъон юртига қара. 50 Аканг Ҳорун Хўр тоғида оламдан ўтгандай, сен ҳам ўзинг чиқадиган тоғда оламдан ўтасан. 51 Икковингиз Исроил халқининг олдида Менга садоқатсизлик қилган эдингиз. Сизлар Зин чўлида, Марива сувлари бўйидаги Кадеш ёнида Исроил халқига муқаддаслигимни намоён қилмаган эдингиз . 52 Шунинг учун сен ўша юртни узоқдан кўрасан. Мен Исроил халқига бераётган ўша ерга сен кирмайсан.
32–BOB
1 Ey samo, quloq sol, men gapiraman.
Ey zamin, ogʻzimdan chiqqan soʻzlarni eshit.
2 Taʼlimotim yomgʻir kabi yogʻsin,
Soʻzlarim shudring kabi tushsin,
Maysalarni siypalaydigan yomgʻir tomchilariday,
Oʻtlar ustiga yogʻadigan moʻl yomgʻirday boʻlsin.
3 Egamizning nomini ulugʻlayman!
Xudoyimizning buyukligiga hamdlar oʻqing!
4 U suyangan Qoyam, Uning ishlari komil,
Hamma yoʻllari adolatlidir.
Xudo sadoqatlidir, Unda yolgʻon yoʻq,
U haq va odildir.
5 Ammo sizlar Unga sodiq qolmadingiz!
Ey buzuq va egri nasl,
Endi sizlar Uning farzandlari deb atalmaysiz,
Bu sizlarning isnodingizdir.
6 Egamizga shunday qaytarasizmi,
Ey ahmoq, nodon xalq?!
U sizlarni yaratgan Otangiz–ku!
Sizga shakl bergan Yaratuvchingiz–ku!
7 Qadimgi kunlarni eslang,
Uzoq oʻtmishni oʻylang.
Otangizdan soʻrang, u sizlarga aytib beradi,
Oqsoqollardan soʻrang, sizlarga gapirib berishadi.
8 Xudoyi Taolo xalqlarga yerni boʻlib berganda,
Odamzodni yer yuziga tarqatganda,
Xalqlarning chegaralarini,
Ilohiy zotlar soniga koʻra, belgilagandi.
9 Yoqub naslini esa Egamiz Oʻziga ulush qilib oldi,
Isroilni Oʻz nasibasi qildi.
10 Egamiz Isroilni sahrodan,
Uvullaydigan dashtdan topib oldi.
Uni Oʻz bagʻriga oldi,
Unga gʻamxoʻrlik qilib,
Koʻz qorachigʻiday saqladi.
11 Goʻyo burgut inidagilarni uygʻotib,
Oʻz polaponlari uzra aylanganday,
Qanotlarini yoyib, polaponlarini koʻtarganday,
Qanotlari ustida ularni olib yurganday,
12 Egamizning yolgʻiz Oʻzi Isroilni olib yurdi,
Yonida boshqa xudo yoʻq edi.
13 Yerning choʻqqilariga Isroilni hukmdor qildi,
Dalaning hosili bilan uni toʻydirdi.
Toshdan chiqqan asal bilan,
Toshloq yerda oʻsgan zaytunlarning moyi bilan boqdi.
14 Sigir qatigʻiyu echki suti bilan,
Qoʻzichoq va qoʻy dumbasi bilan,
Bashan qoʻchqoriyu buzoqlari goʻshti,
Aʼlo bugʻdoy bilan boqdi.
Uzumdan qilingan aʼlo sharobdan ichirdi.
15 Azizim Isroil semirib, oʻjar boʻldi.
U semirib, shishib ketdi, oxiri boʻkib qoldi.
Oʻzini yaratgan Xudodan yuz oʻgirib,
Oʻz najot Qoyasini xor qildi.
16 Boshqa xudolarga sajda qilib, Uning rashkini keltirdi.
Jirkanchli butlar bilan Uning gʻazabini qoʻzgʻatdi.
17 Xudoga emas, jinlarga qurbonlik keltirdi.
Bu xudolarni oʻzlari bilmas edi,
Bu xudolar yaqinda paydo boʻlgan,
Ota–bobolari ulardan qoʻrqmagan edi.
18 Evoh, ey Isroil, seni tuqqan Xudoni eslamading,
Seni dunyoga keltirgan Qoyani unutding.
19 Egamiz bularni koʻrib, ularni rad etdi,
Oʻz oʻgʻil–qizlari Uning gʻazabini keltirgandi.
20 U shunday dedi: “Bu xalqdan yuzimni oʻgiraman,
Ularning ahvoli nima boʻlishini koʻraman.
Axir, ular egri nasl, sadoqatsiz farzandlardir.
21 Ular Xudo boʻlmagan butlar bilan rashkimni keltirdilar,
Betayin xudolari bilan gʻazabimni qoʻzgʻatdilar.
Men ham xalq boʻlmaganlar bilan ularning rashkini keltiraman,
Aqlsiz bir xalq bilan gʻazabini qoʻzgʻataman.
22 Mening gʻazabimdan olov chiqadi,
Oʻliklar diyorining eng chuqur joyigacha yondiradi,
Yerni, hosilini kuydiradi,
Togʻ poydevorini kul qiladi.
23 Ularga kulfat ketidan kulfat keltiraman,
Oʻqlarimni bitta qoʻymay ularga otaman:
24 Ochlik ularning sillasini quritadi,
Isitma yondirib kuydiradi,
Ofat jonlarini oladi.
Yovvoyi hayvonlar ularni tilka–pora qiladi,
Yerda sudraladigan ilonlar zahrini sochadi.
25 Koʻchalarda yigitu qizlarni qilich halok qiladi,
Uylarda esa chaqalogʻu oq sochli keksalarni vahima oʻldiradi.
26 Ha, Men ularni sochib tashlagan boʻlardim,
Odamlar orasidan ularning xotirasini oʻchirib yuborgan boʻlardim,
27 Ammo dushmanning mazaxidan hayiqdim,
Gʻanimlar notoʻgʻri tushunmasin, dedim.
«Isroilni Egasi emas, biz magʻlub qildik», deb
Oʻylamasin dedim.”
28 Isroil aqlini yoʻqotgan, idroksiz xalqdir.
29 Agar ularda aql boʻlsa edi, tushunardi,
Oqibati nima boʻlishini bilardi.
30 Ana, Egasi Isroilni tark etdi,
Suyangan Qoyasi ularni dushmanga berib qoʻydi.
Aks holda, bir kishi Isroilning mingtasini taʼqib qila olarmidi?!
Ikki kishi Isroilning oʻn mingtasini hayday olarmidi?!
31 Hatto dushmanlari tan oladi,
Isroil xalqining Xudosi
Qudratli Qoya ekanligini.
32 Isroilning dushmanlari uzum tokiga oʻxshar,
Sadoʻm va Gʻamoʻra dalalarida oʻsar,
Uzumzorlarining mevasi zaharli,
Uzumlari ogʻu singari achchiqdir.
33 Ularning sharobi ajdarho zahri,
Ilonlarning qoʻrqinchli ogʻusidir.
34 Egamiz shunday deydi:
“Men Isroil dushmanlarini
Nimalar qilishni dilimda tutaman,
Oʻshalarni xazinamda saqlayman.
35 Ularning oyoqlari chalishganda
Men Oʻzim qasos va oʻch olaman.
Ularning halokat kuni yaqindir,
Ularning qismati hal boʻladi.”
36 Egamizning xalqi kuchdan qolganda,
Erkinu erksizlar nobud boʻlganda,
Egamiz Oʻz xalqini oqlaydi,
Oʻz qullariga rahm–shafqat qiladi.
37 Shunda Egamiz Oʻz xalqidan soʻraydi:
“Ishongan xudolaringiz qani?!
Siz panoh olgan qoyangiz qani?!
38 Sizlar oʻshalarga qurbonlik yogʻidan yedirdingiz,
Nazr sharobidan ichirdingiz.
Endi ular kelib, sizlarga yordam bersin!
Oʻshalar sizga qalqon boʻlib koʻrsin!
39 Bilib qoʻying, Men yagonaman!
Mendan boshqa Xudo yoʻqdir.
Oʻldiradigan Menman,
Hayot beradigan ham Menman,
Jarohat yetkazadigan Menman,
Shifo beradigan ham Menman.
Mening qoʻlimdan hech kim qutula olmaydi.
40 Men barhayot Xudo boʻlganim haqi,
Qoʻlimni osmonga koʻtarib, ont ichib aytamanki,
41 Men yaltiroq qilichimni charxlayman,
Adolat oʻrnata boshlayman.
Dushmanlarimdan qasos olaman,
Mendan nafratlanganlarga qaytaraman.
42 Halok boʻlganlar va asirlarning qoni bilan
Oʻqlarimni mast qilaman,
Yov lashkarboshilarining kallalari bilan
Qilichimni etga toʻydiraman.”
43 Ey ellar, Uning xalqi bilan birga shodlaning,
U qullarining oʻlimi uchun oʻch oladi.
Dushmanlaridan qasos olib,
Yurti va xalqini gunohdan poklaydi.
44 Muso Nun oʻgʻli Yoshua bilan birga bu qoʻshiqning barcha soʻzlarini ovoz chiqarib, xalqqa aytib berdi.
Musoning oxirgi koʻrsatmalari
45 Muso mana shu soʻzlarning hammasini butun Isroil xalqiga aytib bergandan keyin, 46 ularga shunday dedi:
— Bugun men sizlarni ogohlantirib, aytgan soʻzlarning hammasini yuragingizda saqlang. Bolalaringizga ham buyuring, mana shu qonunning soʻzlarini bitta qoldirmay bajarishsin. 47 Bu shunchaki quruq soʻzlar emas, balki sizlarning hayotingizdir. Mana shu soʻzlar tufayli sizlar mulk qilib oladigan Iordanning narigi tomonidagi yurtda uzoq yashaysizlar.
48 Egamiz oʻsha kuni Musoga shunday dedi:
49 — Aborim tizmasidagi Navo togʻiga chiq. Bu togʻ Yerixo shahri roʻparasidagi Moʻab yurtida joylashgan. U yerdan Men Isroil xalqiga mulk qilib berayotgan Kanʼon yurtiga qara. 50 Akang Horun Xoʻr togʻida olamdan oʻtganday, sen ham oʻzing chiqadigan togʻda olamdan oʻtasan. 51 Ikkovingiz Isroil xalqining oldida Menga sadoqatsizlik qilgan edingiz. Sizlar Zin choʻlida, Mariva suvlari boʻyidagi Kadesh yonida Isroil xalqiga muqaddasligimni namoyon qilmagan edingiz . 52 Shuning uchun sen oʻsha yurtni uzoqdan koʻrasan. Men Isroil xalqiga berayotgan oʻsha yerga sen kirmaysan.
