1 These are also proverbs of Solomon, which the men of Hezekiah king of Judah copied out.
2 It is the glory of God to conceal a thing: but the honour of kings is to search out a matter. 3 The heaven for height, and the earth for depth, and the heart of kings is unsearchable.
4 Take away the dross from the silver, and there shall come forth a vessel for the finer. 5 Take away the wicked from before the king, and his throne shall be established in righteousness.
6 Put not forth thyself in the presence of the king, and stand not in the place of great men: 7 For better it is that it be said unto thee, Come up hither; than that thou shouldest be put lower in the presence of the prince whom thine eyes have seen.
8 Go not forth hastily to strive, lest thou know not what to do in the end thereof, when thy neighbour hath put thee to shame. 9 Debate thy cause with thy neighbour himself; and discover not a secret to another: 10 Lest he that heareth it put thee to shame, and thine infamy turn not away.
11 A word fitly spoken is like apples of gold in pictures of silver. 12 As an earring of gold, and an ornament of fine gold, so is a wise reprover upon an obedient ear. 13 As the cold of snow in the time of harvest, so is a faithful messenger to them that send him: for he refresheth the soul of his masters. 14 Whoso boasteth himself of a false gift is like clouds and wind without rain. 15 By long forbearing is a prince persuaded, and a soft tongue breaketh the bone. 16 Hast thou found honey? eat so much as is sufficient for thee, lest thou be filled therewith, and vomit it. 17 Withdraw thy foot from thy neighbour’s house; lest he be weary of thee, and so hate thee. 18 A man that beareth false witness against his neighbour is a maul, and a sword, and a sharp arrow. 19 Confidence in an unfaithful man in time of trouble is like a broken tooth, and a foot out of joint. 20 As he that taketh away a garment in cold weather, and as vinegar upon nitre, so is he that singeth songs to an heavy heart.
21 If thine enemy be hungry, give him bread to eat; and if he be thirsty, give him water to drink: 22 For thou shalt heap coals of fire upon his head, and the LORD shall reward thee. 23 The north wind driveth away rain: so doth an angry countenance a backbiting tongue. 24 It is better to dwell in the corner of the housetop, than with a brawling woman and in a wide house. 25 As cold waters to a thirsty soul, so is good news from a far country. 26 A righteous man falling down before the wicked is as a troubled fountain, and a corrupt spring. 27 It is not good to eat much honey: so for men to search their own glory is not glory. 28 He that hath no rule over his own spirit is like a city that is broken down, and without walls.
Ҳизқиё томонидан тўпланган Сулаймон ҳикматлари
25–БОБ
1 Қуйидагилар ҳам Сулаймоннинг ҳикматларидир. Бу ҳикматлар Яҳудо шоҳи Ҳизқиёнинг одамлари томонидан ёзиб олинган.
2 Ишларни сирли қилиш — Худонинг шуҳрати ,
ишларни текшириб билиш эса шоҳ шарафидир.
3 Осмон баланд, денгиз чуқур,
шоҳнинг юраги ҳам шундай,
уни тушуниш қийин.
4 Кумушдан чиқиндини олиб ташла,
ўшанда ундан яхши идиш ясалади.
5 Фосиқни шоҳ олдидан чиқариб ташла,
шунда шоҳнинг тахти ҳақиқат билан мустаҳкам бўлади.
6 Шоҳнинг олдида ўзингни юқори қўйма,
улуғ одамлар турганда тўрга чиқма.
7 Чунки ўзинг кўриб турган асилзодалар олдида
биров сени пойгакка туширгандан кўра,
“Тўрга ўтинг” дегани яхшироқ.
8 Шошилиб арз қилма,
охирида қўшниларнинг олдида уялиб қолсанг нима бўлади?
9 Қўшнингнинг ўзи билан гаплаш,
сирни бошқаларга очма.
10 Бўлмаса, эшитганлар сени уятга қўяди,
номинг бир умрга ёмон бўлади.
11 Ўз ўрнида айтилган сўз тилла узукка қўйилган ёқут кўздайдир.
12 Дононинг танбеҳи тинглаган қулоққа
тилла сирға ва олтин безакдайдир.
13 Садоқатли хабарчи уни юборганларга
жазирама ўрим пайтидаги салқин сувдайдир,
хўжайинининг қалбини севинтиради.
14 Қилмаган совғаси билан мақтанадиган одам
ёмғирсиз булут ва шамол кабидир.
15 Сабр–тоқат билан гапирилса амалдор ҳам кўнади,
мулойим сўз тошни ҳам синдиради.
16 Асал топсанг, етарлича егин,
ортиқчаси қайт қилдиради.
17 Қўшнингникига ҳадеб кираверма,
бўлмаса сендан безиб, ёмон кўриб қолади.
18 Ўзгага қарши сохта гувоҳлик берган одам
болта, қилич, ўткир ўққа ўхшайди.
19 Ташвишли кунда вафосизга суяниш
синган тиш ва чўлоқ оёққа ишониш кабидир.
20 Ғамгин одам олдида қўшиқ айтиш
аёзда уст–бошини ечиб ташлагандай, жароҳатга сирка суртиш кабидир.
21 Душманинг оч бўлса, овқат бер,
чанқаган бўлса, сув ичир.
22 Шунда унинг бошига ёнаётган чўғ йиққандай бўласан,
Эгамиз эса сени тақдирлайди.
23 Шимолдан эсадиган шамол жала,
ғийбат эса ғазаб келтиради.
24 Уришқоқ хотин билан кенг уйда яшагандан кўра,
лой томнинг бир четида яшаган яхшироқ.
25 Узоқ юртдан келган хушхабар
чарчаган одамга совуқ сув кабидир.
26 Фосиққа бош эгган солиҳ
лойқаланган булоқ ва бузилган қудуқдайдир.
27 Кўп асал ейиш яхши эмас,
иззатталаб бўлиш ҳам ҳурмат келтирмайди.
28 Ўзини тута олмайдиган одам
деворсиз вайрона шаҳар кабидир.
