1 I say then, Hath God cast away his people? God forbid. For I also am an Israelite, of the seed of Abraham, of the tribe of Benjamin. 2 God hath not cast away his people which he foreknew. Wot ye not what the scripture saith of Elias? how he maketh intercession to God against Israel, saying, 3 Lord, they have killed thy prophets, and digged down thine altars; and I am left alone, and they seek my life. 4 But what saith the answer of God unto him? I have reserved to myself seven thousand men, who have not bowed the knee to the image of Baal. 5 Even so then at this present time also there is a remnant according to the election of grace. 6 And if by grace, then is it no more of works: otherwise grace is no more grace. But if it be of works, then is it no more grace: otherwise work is no more work.
7 What then? Israel hath not obtained that which he seeketh for; but the election hath obtained it, and the rest were blinded 8 (According as it is written, God hath given them the spirit of slumber, eyes that they should not see, and ears that they should not hear;) unto this day. 9 And David saith, Let their table be made a snare, and a trap, and a stumblingblock, and a recompence unto them: 10 Let their eyes be darkened, that they may not see, and bow down their back alway. 11 I say then, Have they stumbled that they should fall? God forbid: but rather through their fall salvation is come unto the Gentiles, for to provoke them to jealousy. 12 Now if the fall of them be the riches of the world, and the diminishing of them the riches of the Gentiles; how much more their fulness?
13 For I speak to you Gentiles, inasmuch as I am the apostle of the Gentiles, I magnify mine office: 14 If by any means I may provoke to emulation them which are my flesh, and might save some of them. 15 For if the casting away of them be the reconciling of the world, what shall the receiving of them be , but life from the dead? 16 For if the firstfruit be holy, the lump is also holy : and if the root be holy, so are the branches. 17 And if some of the branches be broken off, and thou, being a wild olive tree, wert graffed in among them, and with them partakest of the root and fatness of the olive tree; 18 Boast not against the branches. But if thou boast, thou bearest not the root, but the root thee. 19 Thou wilt say then, The branches were broken off, that I might be graffed in. 20 Well; because of unbelief they were broken off, and thou standest by faith. Be not highminded, but fear: 21 For if God spared not the natural branches, take heed lest he also spare not thee. 22 Behold therefore the goodness and severity of God: on them which fell, severity; but toward thee, goodness, if thou continue in his goodness: otherwise thou also shalt be cut off. 23 And they also, if they abide not still in unbelief, shall be graffed in: for God is able to graff them in again. 24 For if thou wert cut out of the olive tree which is wild by nature, and wert graffed contrary to nature into a good olive tree: how much more shall these, which be the natural branches , be graffed into their own olive tree?
25 For I would not, brethren, that ye should be ignorant of this mystery, lest ye should be wise in your own conceits; that blindness in part is happened to Israel, until the fulness of the Gentiles be come in. 26 And so all Israel shall be saved: as it is written, There shall come out of Sion the Deliverer, and shall turn away ungodliness from Jacob: 27 For this is my covenant unto them, when I shall take away their sins. 28 As concerning the gospel, they are enemies for your sakes: but as touching the election, they are beloved for the fathers’ sakes. 29 For the gifts and calling of God are without repentance. 30 For as ye in times past have not believed God, yet have now obtained mercy through their unbelief: 31 Even so have these also now not believed, that through your mercy they also may obtain mercy. 32 For God hath concluded them all in unbelief, that he might have mercy upon all.
33 O the depth of the riches both of the wisdom and knowledge of God! how unsearchable are his judgments, and his ways past finding out! 34 For who hath known the mind of the Lord? or who hath been his counsellor? 35 Or who hath first given to him, and it shall be recompensed unto him again? 36 For of him, and through him, and to him, are all things: to whom be glory for ever. Amen.
11–BOB
Xudoning tanlangan xalqi
1 Shunday qilib, yana bir savolim bor. Nahotki Xudo Oʻz xalqini rad qilgan boʻlsa? Yoʻq, aslo! Men oʻzim Isroil xalqidan boʻlib, Ibrohimning avlodidanman, Benyamin qabilasiga tegishliman–ku! 2 Xudo azaldan tanlab olgan xalqini rad qilgani yoʻq. Muqaddas bitiklarda Ilyos haqida nima yozilgani esingizda yoʻqmi?! U Isroil xalqidan shikoyat qilib, Xudoga shunday degan edi: 3 “Ey Egam, Isroil xalqi qurbongohlaringni buzdi, paygʻambarlaringni qilichdan oʻtkazdi. Yolgʻiz men qoldim, xolos. Endi jonimni olish uchun meni ham qidirib yuribdilar.” 4 Xudo unga nima deb javob berdi? “Men Isroil xalqidan Oʻzim uchun Baal oldida tiz choʻkmagan yetti ming odamni qoldirdim.” 5 Xuddi shunga oʻxshab, hozir ham Xudoga sodiq qolganlar bor, chunki ular Xudoning inoyati boʻyicha tanlanganlar. 6 Tanlash insonlarning ishlariga emas, Xudoning inoyatiga bogʻliq. Agar shunday boʻlmaganda edi, inoyat haqiqiy inoyat boʻlmas edi .
7 Xullas, bu nimani bildiradi? Isroil xalqi solihlik payida boʻlsa ham, solihlikka erishmadi. Faqatgina tanlanganlar bu maqsadga erishdi, qolganlarning esa yuraklari tosh boʻldi. 8 Muqaddas bitiklarda yozilganday :
“Xudo shu paytgacha ularni qattiq uxlatib qoʻydi,
Ularga koʻradigan koʻz, eshitadigan quloq bermadi.”
9 Dovud ham shunday degan:
“Dasturxonlari oʻzlariga toʻru tuzoq boʻlsin.
Shunda ular qoqilib,
Jazolarini oladilar.
10 Koʻz nurlari soʻnsin, koʻrmay qolsin,
Bellari to abad bukchayib qolsin.”
11 Bundan yana bir savol kelib chiqadi. Yahudiylar qoqilganda, butunlay halok boʻldilarmi? Yoʻq, aslo! Aksincha, ular Masihni rad qilganlari uchun gʻayriyahudiylar najotga ega boʻldilar, toki Isroil xalqining rashki qoʻzgʻalsin. 12 Yahudiylar Masihni rad etib, butun dunyoni yanada boyitdilar. Oʻzlari yoʻqotgan boylik bilan gʻayriyahudiylarga foyda keltirdilar. Agar ularning bu gunohi shunday samara keltirgan boʻlsa, ularning najot topishi qanchalik foyda keltirishini bir tasavvur qilib koʻringlar–a!
Novdalarning payvand qilinish misoli
13 Endi sizlarga — gʻayriyahudiylarga aytyapman. Toʻgʻri, men sizlarga Xushxabar keltirish uchun yuborilganman. Bu xizmatimni jon–jahdim bilan bajaraman, 14 balki bu xizmatim bilan oʻz qondoshlarim yahudiylarning rashkini qoʻzgʻatarman, ularning baʼzilarini qutqarib qolarman. 15 Yahudiylarning rad etilishi dunyoni Xudo bilan yarashtirgan boʻlsa, ularning Xudo tomonidan qabul qilinishi oʻlimdan hayotga olib bormaydimi?
16 Birinchi yopilgan non Xudoga bagʻishlanib muqaddas boʻlsa, xamirning qolgani ham muqaddasdir. Agar tomirlar muqaddas boʻlsa, novdalar ham muqaddasdir. 17 Baʼzi yahudiylar daraxtning sindirib tashlangan novdalariga oʻxshaydilar. Sizlar — gʻayriyahudiylar esa tabiiy novdalar orasiga payvand qilingan yovvoyi zaytun novdalariga oʻxshaysizlar. Endi ular bilan birga bir tomirdan oziqlanyapsizlar. 18 Shunday ekan, boshqa novdalarga qarab maqtanmanglar. Agar juda kekkayib ketsangizlar, yodga olinglar, sizlar tomirni emas, balki tomir sizlarni oziqlantiryapti. 19 Ehtimol sizlar: “Biz payvand qilinishimiz uchun novdalar sindirildi”, dersizlar. 20 Toʻgʻri, lekin esingizda boʻlsin: ular ishonmaganlari uchun sindirib tashlandilar, ammo sizlar imoningiz orqali payvand qilingansiz. Shuning uchun kekkayib ketmanglar, balki Xudodan qoʻrqinglar. 21 Aks holda, Xudo tabiiy novdalarni ayamagani kabi, sizlarni ham ayamaydi.
22 Shunday qilib, Xudoning mehribonligi va qattiqqoʻlligi haqida oʻylab koʻring: Xudoning najotini rad qilganlarga U qattiqqoʻllik qildi, sizlarga — payvand qilinganlarga esa U mehribonlik koʻrsatdi. Agar Xudoga sodiq qolsangiz, Uning mehribonligidan bahramand boʻlaverasiz. Boʻlmasa, Xudo sizlarni ham kesib tashlaydi. 23 Najotni rad qilganlar oʻz imonsizliklarini bas qilsalar, payvand qilinadilar. Xudo ularni qayta payvand qilib qoʻyishga qodir. 24 Axir, sizlar yovvoyi zaytun daraxtidan kesib olinib, parvarishlangan zaytun daraxtiga, tabiatga xilof ravishda, payvand qilindingiz. Shunday ekan, ular, tabiiy novdalar, oʻzlarining daraxtiga qanchalar osonlik bilan qayta payvand qilinadilar–a!
25 Birodarlarim, sizlar tagʻin oʻzbilarmon boʻlib ketmanglar deb, bu sirni sizlarga bildirmoqchiman: belgilangan miqdordagi gʻayriyahudiylar najot topmaguncha, Isroil xalqining baʼzilari oʻjar boʻlib qolaveradilar. 26 Shundan keyin butun Isroil qutqariladi. Muqaddas bitiklarda Xudo shunday degan–ku :
“Qutqaruvchi Quddusdan keladi,
Yoqub naslidan betavfiqlikni yoʻq qiladi.
27 Ular bilan qilgan ahdim mana shudir:
Men ularni gunohlaridan forigʻ qilaman.”
28 Yahudiylar Xushxabarni rad qilib, Xudoning dushmanlari boʻlib qoldilar, bu sizlarga — gʻayriyahudiylarga foyda keltirdi. Ammo Xudo yahudiylarni tanlagani uchun, ularning ota–bobolari haqi hali ham ularni yaxshi koʻradi. 29 Chunki Xudo bergan inʼomlarini qaytarib olmaydi va Oʻzi daʼvat qilgan xalqidan voz kechmaydi. 30 Siz — gʻayriyahudiylar ham bir vaqtlar itoatsiz edingiz, ammo yahudiylarning itoatsizligi natijasida Xudo sizlarga mehr–shafqat koʻrsatdi. 31 Toʻgʻri, hozir yahudiylar itoatsiz, ammo sizlarga koʻrsatilgan mehr–shafqat tufayli ular ham mehr–shafqat topadilar. 32 Hammaga mehr koʻrsatay deb, Xudo hammani itoatsizlikka tutqun qildi.
33 Xudoning donoligiyu bilimi naqadar boy va chuqurdir! Uning hukmlarini kim tushunib yetadi?! Uning yoʻllarini kim sinchiklab tekshira oladi?! 34 Kim Egamizning fikr–zikrini bila oladi?! Kim Unga maslahat bera oladi?! 35 Kim Xudoga shunday hadya berganki, Xudo undan qarzdor boʻlsa?! 36 Hech kim! Chunki butun borliq Xudodan kelib chiqqan, Xudo orqali va Xudo uchun mavjuddir! Unga to abad shon–sharaflar boʻlsin! Omin.
