1 Be not thou envious against evil men, neither desire to be with them. 2 For their heart studieth destruction, and their lips talk of mischief.
3 Through wisdom is an house builded; and by understanding it is established: 4 And by knowledge shall the chambers be filled with all precious and pleasant riches. 5 A wise man is strong; yea, a man of knowledge increaseth strength. 6 For by wise counsel thou shalt make thy war: and in multitude of counsellors there is safety.
7 Wisdom is too high for a fool: he openeth not his mouth in the gate. 8 He that deviseth to do evil shall be called a mischievous person. 9 The thought of foolishness is sin: and the scorner is an abomination to men. 10 If thou faint in the day of adversity, thy strength is small.
11 If thou forbear to deliver them that are drawn unto death, and those that are ready to be slain; 12 If thou sayest, Behold, we knew it not; doth not he that pondereth the heart consider it ? and he that keepeth thy soul, doth not he know it ? and shall not he render to every man according to his works?
13 My son, eat thou honey, because it is good; and the honeycomb, which is sweet to thy taste: 14 So shall the knowledge of wisdom be unto thy soul: when thou hast found it , then there shall be a reward, and thy expectation shall not be cut off.
15 Lay not wait, O wicked man , against the dwelling of the righteous; spoil not his resting place: 16 For a just man falleth seven times, and riseth up again: but the wicked shall fall into mischief.
17 Rejoice not when thine enemy falleth, and let not thine heart be glad when he stumbleth: 18 Lest the LORD see it , and it displease him, and he turn away his wrath from him.
19 Fret not thyself because of evil men , neither be thou envious at the wicked; 20 For there shall be no reward to the evil man; the candle of the wicked shall be put out.
21 My son, fear thou the LORD and the king: and meddle not with them that are given to change: 22 For their calamity shall rise suddenly; and who knoweth the ruin of them both?
23 These things also belong to the wise. It is not good to have respect of persons in judgment. 24 He that saith unto the wicked, Thou art righteous; him shall the people curse, nations shall abhor him: 25 But to them that rebuke him shall be delight, and a good blessing shall come upon them. 26 Every man shall kiss his lips that giveth a right answer. 27 Prepare thy work without, and make it fit for thyself in the field; and afterwards build thine house.
28 Be not a witness against thy neighbour without cause; and deceive not with thy lips. 29 Say not, I will do so to him as he hath done to me: I will render to the man according to his work.
30 I went by the field of the slothful, and by the vineyard of the man void of understanding; 31 And, lo, it was all grown over with thorns, and nettles had covered the face thereof, and the stone wall thereof was broken down. 32 Then I saw, and considered it well: I looked upon it, and received instruction. 33 Yet a little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep: 34 So shall thy poverty come as one that travelleth; and thy want as an armed man.
24–БОБ
Ўн тўққизинчи насиҳат
1 Фосиқларга ҳавас қилма,
улар билан бирга бўлишга интилма.
2 Чунки улар зўравонликни ният қилади,
тиллари ёмонликни гапиради.
Йигирманчи насиҳат
3 Уй донолик билан қурилади,
идрок билан мустаҳкам бўлади.
4 Хоналар эса билим билан турли қимматбаҳо,
қимматли бойликка тўлади.
Йигирма биринчи насиҳат
5 Доно сипоҳлар кучли сипоҳлардан ,
илм–маърифатлилар эса кучи борлардан қудратлироқдир.
6 Яхши одам йўл–йўриқ билан урушга боради,
маслаҳатчилар кўплиги туфайли ғалаба қилади.
Йигирма иккинчи насиҳат
7 Аҳмоқ доноликка етишмайди,
ҳукмда оғзини оча олмайди.
Йигирма учинчи насиҳат
8 Ёмон ният қилувчининг номи шаккокдир.
9 Аҳмоқлик билан тузилган режа гуноҳдир,
мазахчидан одамлар жирканади.
Йигирма тўртинчи насиҳат
10 Ташвишли кунда ожиз бўлганнинг кучи камдир.
Йигирма бешинчи насиҳат
11 Ўлимга маҳкум бўлганларни,
дорга олиб кетилаётганларни қутқар.
12 “Билмайман”, — десанг ҳам,
юракни синайдиган Худо кўрмайдими,
жонни асрайдиган буни билмайдими?
Ҳаммага уларнинг ишига яраша қайтармайдими?
Йигирма олтинчи насиҳат
13 Ўғлим , асал еб кўргин, у яхши,
асалари муми оғзингга шириндир.
14 Донолик жонингга асалдайдир,
унга эришсанг келажагингни топасан,
умидинг рўёбга чиқади.
Йигирма еттинчи насиҳат
15 Эй фосиқ, солиҳнинг уйига пистирма қурма,
уй–жойига тегма.
16 Солиҳ етти марта йиқилса ҳам туриб кетаверади,
фосиқ эса ҳалокатга учрайди.
Йигирма саккизинчи насиҳат
17 Душманинг йиқилганда севинма,
қоқилгани учун юрагинг қувонмасин.
18 Бўлмаса Эгамиз буни кўриб ёқтирмай,
ғазабини ундан ўгиради.
Йигирма тўққизинчи насиҳат
19 Фосиқлардан жаҳлинг чиқмасин,
ёмонларга ҳавас қилма.
20 Чунки ёмонларнинг келажаги йўқ,
фосиқларнинг чироғи ўчиб қолади.
Ўттизинчи насиҳат
21 Эй ўғлим, Эгамиздан ҳам, шоҳдан ҳам қўрқ,
уларга қарши бош кўтарма .
22 Чунки улардан кулфат кутилмаганда келади,
икковидан келадиган ҳалокатни ким билади?!
Доно ўгитлар
23 Қуйидаги сўзлар ҳам донолардан.
Ҳукмда тарафкашлик қилиш яхши эмас.
24 Фосиққа “солиҳсан” деганни эл лаънатлайди,
халқлар ундан нафратланади.
25 Унга танбеҳ берганлардан хурсанд бўлади,
улар қут–барака топадилар.
26 Тўғри жавоб берадиганларни ҳамма севади.
27 Ташқаридаги юмушингни бажар,
даладаги барча ишларингни тартибга сол,
кейин уйингни қургин.
28 Сабабсиз ўзгага қарши гувоҳлик берма,
тилинг билан алдама.
29 “Менга нима қилган бўлса, мен ҳам шундай қиламан,
қилмишига яраша қайтараман”, дема.
30 Мен дангасанинг даласидан,
нодоннинг узумзори ёнидан ўтдим.
31 Ана, ҳамма ёқ тиканзор,
ҳамма ерда қичитқи ўт,
тош девор ҳам қулаб, ер билан битта бўлиб ётибди.
32 Қараб, ўйлаб кўрдим,
уни кўриб сабоқ олдим.
33 “Бир оз ухлай, бир мизғиб олай,
ёнбошлаб бирпас дам олай”, — дейди.
34 Шунинг учун қашшоқлик йўлтўсардай,
муҳтожлик эса қароқчидай устига келади.
